W 1692 roku w Warszawie wydano Uczone rozmowy w sobie prawie zawierające filozofią, które starały się dać odpowiedź na pytania takie jak „dlaczego złoto nie pachnie” lub „czemu ziemia nie jest doskonale płaska”. Autorem tych dziwacznych rozważań był jezuita Wojciech Tylkowski, a jego dzieło cieszyło się wielką popularnością wśród mas szlacheckich. Jednak oświeceniowa krytyka widziała w nim tylko przykład wstecznictwa czasów saskich. Także dla dwudziestowiecznych badaczy dzieło Tylkowskiego było potwierdzeniem upadku kultury i załamania intelektualnego doby kontrreformacji. Jednak autor Uczonych rozmów był człowiekiem wykształconym. Ukończył studia teologiczne, znał 7 języków. Z całą pewnością posiadał dużą wiedzę. Karol Estreicher uważał, że udzielone w Uczonych rozmowach odpowiedzi wcale nie były tak niedorzeczne jak pytania. Dzieło zaś pełniło funkcję przeznaczonej dla ogółu adaptacji filozoficznej rozprawy Tylkowskiego Philosophia curiosa. Do napisania Uczonych rozmów prawdopodobnie skłoniła jezuitę pasja popularyzatorska, nakazująca tłumaczenie zawiłych kwestii filozoficznych nawet niewyrobionym czytelnikom. O tym, że Tylkowski nie powinien być posądzany o obskurantyzm, może świadczyć np. popularność i uznanie dla jego traktatu z zakresu geografii fizycznej. Zresztą, współcześni historycy nauki traktują jezuitę znacznie cieplej niż badacze kultury staropolskiej. Tylkowski prawdopodobnie chciał po prostu być znanym i popularnym twórcą, w czym miały mu pomóc Uczone rozmowy.
