Kolczuga ze zbiorów jasnogórskich zakrywa tors i uda, a jej rękawy sięgają nieco poniżej łokci. Kolczuga nie ma kołnierza, a na osi, na piersiach posiada rozcięcie. Jest również rozcięta u dołu – od przodu i od tyłu (z której to strony jest nieco dłuższa – może na skutek ubytku od przodu). Kolczuga wykonana została z kółek z drutu (okrągłego w przekroju) łączonych pojedynczymi nitami. Z przodu, w okolicy prawej pachy doczepiona jest miedziana plomba ze znakiem identyfikowanym jako znak arsenału sułtańskiego w Stambule.
Kolczuga (zwykle zestawiana w jedną całość z misiurką – zob. misiurka z klasztoru paulinów na Jasnej Górze – chociaż niekoniecznie stanowi z nią historyczny komplet) tradycyjnie uważana jest za jedno z trofeów wiedeńskich króla Jana III Sobieskiego przekazanych przez niego na Jasną Górę, na co jednak nie ma bezpośredniego potwierdzenia archiwalnego. Bardziej prawdopodobne wydaje się, że kolczuga należała do grupy pamiątek po królu, które na Jasnej Górze znalazły się jako dar jego synów, królewiczów Jakuba i Konstantego (najważniejszy ich zespół przekazał w 1722 roku królewicz Jakub Sobieski – zob. fragment tzw. znaku hetmańskiego króla Jana III Sobieskiego z klasztoru paulinów na Jasnej Górze i buńczuk z klasztoru paulinów na Jasnej Górze). Kolczuga konserwowana była przez Aleksandra Czerwińskiego w 1976 roku w związku z planami urządzania ekspozycji militariów w Arsenale na Jasnej Górze.
We wcześniejszych publikacjach kolczuga była jedynie wymieniana lub reprodukowana. Prawidłowo rozpoznana została przez Aleksandra Czerwińskiego (w publikacji autorstwa A. Czerwińskiego i W. Bigoszewskiej z 1982 roku), który zidentyfikował doczepioną do kolczugi plombę arsenału sułtańskiego.
Tradycja wiążąca zabytek z Janem III Sobieskim i odsieczą wiedeńską, potwierdzona przez obecność na kolczudze znaku arsenału sułtana, wydaje się bardzo wiarygodna. Jest jednak prawdopodobne, że większość pamiątek po królu została przekazana na Jasną Górę dopiero przez jego synów.
Literatura:
Wojciech Stanisław Turczyński, Przewodnik po Skarbcu Jasnogórskim, Częstochowa 1926, poz. 8 na s. 19.
Hermann Weidhaas, Czenstochau. Stadt, Kloster und Marienbild, Leipzig 1966, il. 71.
Zbigniew Bania, Stanisław Kobielus, Jasna Góra. W 600-lecie fundacji klasztoru, zdjęcia Józef Jurkowski, Chris Niedenthal, Janusz Rosikoń, Warszawa 1982, il. nlb. 82.
Aleksander Czerwiński, Wanda Bigoszewska, Arsenał Twierdzy Jasnogórskiej. Przewodnik, Jasna Góra 1982, s. 25.
Zdzisław Żygulski jun., Stara broń w polskich zbiorach, Warszawa 1982, poz. kat. 116a na s. 118.
Jan Golonka ZP, Trofea wiktorii wiedeńskiej na Jasnej Górze, „Niedziela”, R. XXVI, 1983, Nr 37 z 11 XI.
Zdzisław Żygulski jun., Stara broń w polskich zbiorach, wydanie II poprawione, Warszawa 1984, poz. kat. 116a na s. 118.
Odsiecz Wiedeńska 1683. Wystawa jubileuszowa w Zamku Królewskim na Wawelu w trzechsetlecie bitwy. Tło historyczne i materiały źródłowe, 1–2, Kraków 1990, vol. 1 – poz. kat. 498 na s. 286 (notę opr. Jerzy T. Petrus), vol. 2 – il. 344.
Zofia Rozanow, Ewa Smulikowska, Pamiątki po Sobieskich na Jasnej Górze, w: Tron Pamiątek ku czci „Najjaśniejszego, Niezwyciężonego Jana III Sobieskiego Króla Polskiego” w trzechsetlecie śmierci 1696–1996, [katalog wystawy], Muzeum Pałac w Wilanowie, 17 czerwca– 30 września 1996, Warszawa 1996, s. 58.
Jan Golonka OSPPE, Jerzy Żmudziński, Skarbiec Jasnej Góry, Jasna Góra 2000, il. 176 na s. 182, komentarz do il. na s. 313.
Aleksander Czerwiński, Militaria jasnogórskie. Opracowanie bronioznawcze, konserwacja i ekspozycja zbiorów, „Muzealnictwo Wojskowe”, T. 8, 2005, s. 89, il. 10–11 na s. 89–90.
U tronu Królowej Polski. Jasna Góra w dziejach kultury i duchowości polskiej, Katalog wystawy pod kierunkiem Jana Golonki OSPPE, Przemysława Mrozowskiego, Jerzego Żmudzińskiego, Zamek Królewski w Warszawie, 15 grudnia 2006–11 marca 2007, Warszawa 2006, s. 174 (w obrębie noty opr. przez Jana Golonkę i Jerzego Żmudzińskiego).
