Koncepcja Wenus Uranii spajała tematykę wieku złotego z aktualizowanymi wątkami renovatio (odnowienia) i translatio imperii (przeniesienia cesarstwa). Inskrypcja na fasadzie QUOD VETUS URBS COLUIT, NUNC NOVA VILLA TENET (To, co czciło prastare miasto, teraz posiada nowa willa), inspirowana, być może, Saturnaliami Makrobiusza, wyraźnie nawiązywała do znaczącego w poezji Horacego motywu porzucenia zepsutego Rzymu i stworzenia nowego ładu, którego trwałość zapewnia wierność tradycji i dobrym obyczajom. Cytowany przez Lipsjusza (Roma illustrata, 1645) Kasjodor przedstawiał naczelny dla formy panegirycznej ideał Rzymu cnotliwego: „Roma virtutum omnium latissimum templum” (Rzym, największa świątynia wszystkich cnót). Potwierdza to spostrzeżenie, iż kompozycja ułamanej kolumny i gzymsu obok bramnej Wenus zaczerpnięta została z popularnego w XVII w. zbioru emblematów Horacjańskich Ottona van Veen (Q. Horatii Flacci Emblemata, 1612, emb. 85). Rycina przedstawiająca analogicznie zakomponowane ruiny ilustrowała sentencję „Tempora mutantur et nos mutamur in illis” (Czasy się zmieniają i my zmieniamy się wraz z nimi) i skojarzona została z zapowiadającą upadek rozpustnego Rzymu odą 6 z księgi III Horacego. Interpretacja ta umożliwia określenie „nowej willi” modelem państwa rządzonego przez człowieka cnotliwego i mędrca, analogicznie do platońskiego ideału rządów.
W zbiorze Dii gentium, w XVII w. znanym wyłącznie z rękopiśmiennych kopii, Sarbiewski wkomponował temat Geminae Veneres w wykładnię dążenia do Bożej Mądrości. Zdefiniował je jako zwycięstwo duszy nad ciałem i „umiłowanie rzeczy niebieskich”, oznaczające Wenus Uranię. Interpretacja Eneidy dokonana przez Sarbiewskiego w traktacie O poezji doskonałej (De perfecta poesi) porównywalnie, dotyczyła mądrości, której figurą jest Italia. Bliskie koncepcji wilanowskiej wydaje się stwierdzenie jezuity: „Eneasz [...] pod wodzą Wenery Urania, a to znaczy niebieskiej, wiedziony pragnieniem mądrości i najwyższego dobra, wydobywając się z wolna z płonącej Troi, tzn. z ognia młodzieńczych rozkoszy, nie prostą drogą, co prawda [...], ale po wielu błądzeniach, dotrze przecież do Italii, do prawdziwej mądrości”. Wilanowskie galerie ogrodowe zdobią malowane sceny z Eneidy i Odysei (wzorem kompozycyjnym były ryciny Giuseppe Marii Mitellego w Enea vagante [1663] na podstawie cyklu braci Carraccich w Palazzo Fava w Bolonii, ok. 1583-1584), których bohaterowie, symbolizujący u Sarbiewskiego miłość ojczyzny, opuścili Troję, określającą upadek państw i obywateli stawiających wyżej rozkosze niż mądrość.
Wilanowska droga do potęgi nowego Rzymu prowadziła zatem od Troi – ciała i rozkoszy ku rozumowi i kontemplacji. Podstawą analogii dom-państwo-świat było niewątpliwie pojęcie mądrości. Rozum mędrca gwarantował bowiem życie niepodlegające odmianom, zbliżone do apoteozy. Zgłębiając sprawy wieczne, przystępował do „wspólnoty wszystkich stuleci”, pokonywał granice i czas (Seneka, O krótkości życia). Dekorująca pierwotnie fasadę pałacu od strony dziedzińca figura Pallady (z tarczą w typie Janiny) znajduje w ten sposób wytłumaczenie. Zgodnie z sugestią Sarbiewskiego (Dii gentium) mogła oznaczać, iż to właśnie królewska „mądrość osłania miasta włócznią i kądzielą, to jest sztukami pokoju i wojny”, chroniąc na sposób wojskowy oraz wydając walkę gnuśności przez zatrudnienia intelektualne.
