© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
   |   08.02.2021

Rekonstrukcja kulinarna w Villi Intracie

Kultura staropolska stanowi nasze dziedzictwo narodowe, o które troszczymy się, aby zachować je dla przyszłych pokoleń. Odtwarzanie historii i jej upowszechnianie są częścią misji edukacyjnej Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Jedną z form realizacji tej misji jest rekonstrukcja historyczna, a w niej kulinarne odtwórstwo i znawstwo.

Sięgając do źródeł, przybliżamy zapomniane smaki, obyczaje i tradycje z XVII i XVIII wieku. Prezentujemy je w formie pokazów rekonstrukcyjnych oraz warsztatów kulinarnych skierowanych zarówno do dorosłych, jak i do dzieci. Głęboko wierzymy, że nauka poprzez działanie jest najskuteczniejszą formą kształcenia. Dlatego proponujemy twórcze i mądre programy edukacyjne, mając nadzieję, że uczestnictwo w nich zaszczepi ciekawość naszych gości i pozwoli odkryć pasję historyczną.

W królewskim Wilanowie słowa „staropolski” używamy z pełną świadomością. Nie traktujemy go wyłącznie jako synonimu wyrazu „dawny” ani tym bardziej słów „wiejski” lub „swojski”. Przywoływane przez nas staropolskie tradycje sięgają do czasów szlacheckich, sarmackich, do Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Odwiedzając Villę Intratę, doświadczą Państwo staropolskiej gościnności wyrażającej się w życzliwości i otwartości. Wszystkie wydarzenia chcemy planować wspólnie z Państwem, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i oczekiwań.

O dopełnienie całości wyrafinowanym smakiem zatroszczy się wilanowski mistrz kuchni Maciej Nowicki – odtwórca historycznych smaków, artysta dbający zarówno o koncept, formę, jak i treść kulinarnego dzieła. Od zawsze interesował się nowoczesną kuchnią europejską, a od kilku lat zgłębia również tajniki zapomnianej kuchni polskiej. Pasję kulinarną łączy z zamiłowaniem do historii, którą studiował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tam też mierzył się z problemami jej interpretacji pod okiem wybitnego historyka kulinariów Jarosława Dumanowskiego, z którym współpracuje do dziś. W muzeum prezentacje Macieja Nowickiego spotkały się z najwyższym uznaniem europejskich ekspertów uczestniczących w międzynarodowych programach dotyczących historycznych obyczajów, architektury i sztuki oraz badaczy z ośrodków naukowych zajmujących się kulturą kulinarną.

Zachęcamy również do zapoznania się z publikacjami wydanymi przez Muzeum Pałacu w Wilanowie dotyczącymi staropolskiej sztuki kulinarnej.

Pokazy rekonstrukcyjne

Królewski Wilanów jest nieocenionym świadkiem ponad 300-letniej historii. Zmieniały się czasy, obyczaje, tradycje i trendy, a wilanowski pałac wciąż istniał, stając się domem dla wielu znamienitych rodów. Niezwykle bogata przeszłość tego miejsca zobowiązuje nie tylko do zachowania pamięci o dawnych czasach, ale też do jej zgłębiania i odtwarzania, aby mogła żyć w świadomości współczesnego społeczeństwa. Tak rozumiana edukacja – poprzez żywy kontakt z historią – stanowi misję Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Elementem tej misji jest zaś rekonstrukcja historyczna, w tym kulinarna.

Kuchnia staropolska pełna była kontrastów i niecodziennych połączeń smakowych. To doborowa mieszanka wielu kultur, w której tradycje Zachodu doprawiano wyraźnymi smakami Wschodu. Na podstawie źródeł historycznych udało nam się odtworzyć dawne smaki i tradycje, które chcemy Państwu zaprezentować podczas pokazów łączących opowieści historyczne z degustacją staropolskich potraw.

Szlachetne smaki kulinarnego baroku zrekonstruowane zostały na podstawie oryginalnych przepisów pochodzących z pierwszych książek kucharskich: „Compendium ferculorum” Stanisława Czernieckiego, „Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów” anonimowego autora z dworu Radziwiłłów oraz „Kucharz doskonały” Wojciecha Wielądki. Nasz wilanowski mistrz kuchni Maciej Nowicki dokonał ich dogłębnej analizy i selekcji, aby zaprezentować Państwu to, co najbardziej wyszukane, niespotykane i zaskakujące.

Pokazom kulinarnym mogą towarzyszyć prezentacje rekonstruktorskie, na przykład pokaz sztuki pięknego pisania, czyli kaligrafii, lub pokaz fechtunku w wykonaniu XVII-wiecznych szlachciców. Prezentacje odbywają się w stylowym wnętrzu willi i wytwornej oprawie, aby dostarczyć Państwu niezwykłych przeżyć estetycznych. Rekonstrukcja historyczna to oryginalny pomysł na spotkania integracyjne, eventy promocyjne czy wydarzenia towarzyszące rozmaitym imprezom.

Warsztaty kulinarne dla dorosłych

W jaki sposób przygotować rybę, aby była częściowo upieczona, częściowo ugotowana, a częściowo usmażona? Jaka jest tajemnica przepisu na kaszę bez kaszy? Czy miód ze szpinakiem to deser, czy danie główne? Kuchnia staropolska pełna była zagadek i tajemnic, a także nietuzinkowych kompozycji smakowych. Zaskakiwała, zdumiewała i olśniewała. Pozwalała kucharzowi być artystą dbającym o koncept, formę i treść kulinarnego dzieła.

Państwo również mogą zasmakować tej kuchni, a także poznać jej tajemnice podczas warsztatów kulinarnych z elementami rekonstrukcji. Nauczymy pobudzać smaki i wyobraźnię. Pokażemy, jak zaskakiwać gości niecodziennymi rozwiązaniami kulinarnymi. Zmierzymy się również ze stereotypem o niczym nieposkromionym obżarstwie szlachciców, którzy jadali dużo i tłusto, głównie mięsa, nie zwracając uwagi na inne kompozycje smaków. Zaprezentujemy wyszukane receptury, według których przyrządzano ślimaki, ostrygi, małże, żółwie czy kuropatwy z ryb słonych.

Zajęcia odbywają się w stylowym wnętrzu willi i zaprezentowane są w wytwornej oprawie, aby nie tylko zaspokoić Państwa apetyt, ale też zagwarantować niezapomniane przeżycia estetyczne. O formie i treści spotkań zadecydujemy wspólnie, by w pełni odpowiadały one Państwa oczekiwaniom oraz indywidualnym potrzebom. Warsztaty kulinarne to oryginalny pomysł na spotkania integracyjne, eventy promocyjne czy wydarzenia towarzyszące rozmaitym imprezom.

Do udziału w zajęciach zapraszamy również kucharzy zawodowych. Niewiele jest dziś osób, które specjalizują się w kuchni staropolskiej, dlatego wiedza i umiejętności praktyczne z tego zakresu mogą okazać się dużym atutem w środowisku. W Villi Intracie sięgamy do źródeł, m.in. do pierwszych książek kucharskich „Compendium ferculorum” Stanisława Czernieckiego czy „Kucharza doskonałego” Wojciecha Wielądki. Do odtwarzania barokowych przepisów wyszukujemy najlepsze, starannie dobrane, niekiedy już powszechnie zapomniane składniki.

Warsztaty kulinarne dla szkół

Gotowanie jest sztuką, w której niezwykle ważne są inspiracja, wyobraźnia i wena twórcza. To również rzemiosło, którego można się nauczyć. Idealnym początkiem przygody kulinarnej może być spotkanie z fascynującą kuchnią historyczną. 

Pod okiem profesjonalnego kucharza młodzi adepci sztuki kulinarnej samodzielnie przyrządzą potrawy według XVII-wiecznych przepisów. Do ich przygotowania użyją starannie dobranych, niekiedy już powszechnie zapomnianych składników. Będzie to dla nich doskonała okazja do zapoznania się z tradycją, obyczajami i nigdzie indziej niespotykanymi produktami kulinarnymi. Idealnym finałem będzie wspólna uczta, podczas której uczestnicy zajęć rozsmakują się w kuchni historycznej. Zaszczepimy w uczniach ciekawość, która może się przerodzić w prawdziwą pasję kulinarną!

Zapraszamy na spotkania do staropolskiej kuchni, gdzie będziemy odtwarzać pełną zagadek, kontrastów i niecodziennych połączeń smakowych kuchnię barokową. Przyrządzimy dania według przepisów z pierwszych polskich książek kucharskich, a na koniec wspólnie zasiądziemy do stołu, aby skosztować przygotowanych potraw. Warsztaty, tak jak i dawna kuchnia, mają swoje odsłony sezonowe – inaczej gotujemy podczas obfitości lata i jesieni, inaczej na przednówku, a jeszcze inaczej na święta, które w staropolszczyźnie szczególnie celebrowano.

Chętnie opowiemy też o kulturze stołu, dawnym i współczesnym savoir-vivrze, o przebiegu najznamienitszych uczt, osobach odpowiedzialnych za ich przebieg, o doborze dań i zwyczajach panujących przy stole. Rozstrzygniemy różne wątpliwości związane z wystawnymi ucztami i wytwornymi przyjęciami. Które miejsce przy stole zająć? Kiedy i jakimi sztućcami zacząć jeść? O czym rozmawiać, a jakich tematów podczas jedzenia absolutnie nie poruszać? Jak elegancko poradzić sobie z trudnymi potrawami? I jak to wreszcie jest z łokciami na stole – można oprzeć czy nie? 

Informacje o rezerwacji warsztatów oraz pełna oferta warsztatów