Andrzej Potocki h. Pilawa (zm. 1691), wojewoda kijowski, kasztelan krakowski, hetman polny koronny. Od 1649 r. uczestniczył w walkach z powstaniem Bohdana Chmielnickiego, walcząc pod Zborowem (1649) i Beresteczkiem (1651), w czasie Potopu szwedzkiego wziął udział w kampanii zimowej 1656 r. pod dowództwem Stefana Czarnieckiego. Jesienią 1660 r. jako dowódca pułku jazdy uczestniczył w wyprawie cudnowskiej, 14 X wyróżniając się męstwem w bitwie pod Cudnowem. W 1667 r. był jednym z kandydatów do buławy polnej koronnej, według Jana Sobieskiego – kandydatem niemal pewnym, bo „kto smaruje, ten jedzie”; buławy jednak nie uzyskał. Na sejmie abdykacyjnym 1668 r. został mianowany wojewodą kijowskim. Podczas elekcji 1669 r. poparł kandydaturę francuską i wspólnie z innymi oficerami protestował przeciw obiorowi Michała Korybuta Wiśniowieckiego.
Należał do czołowych malkontentów, zmierzających do detronizacji władcy: w lipcu 1672 r. podpisał w Warszawie akt konfederacji antykrólewskiej, a następnie jako pierwszy z senatorów zaprzysiągł konfederację szczebrzeszyńską, zawiązaną w obronie Sobieskiego. Wziął udział w wyprawie chocimskiej 1673 r., w czasie bitwy dowodząc lewym skrzydłem armii koronnej; wspólnie z Dymitrem Wiśniowieckim powstrzymał Husseina baszę, usiłującego przebić się na południe. W 1674 r. poparł kandydaturę Sobieskiego, wkrótce jednak przeszedł do opozycji. T.r. uczestniczył w kampanii ukraińskiej przeciw Kozakom, w 1675 dowodził obroną Stanisławowa i pobił siły Safa Gereja pod Kałuszem, jesienią 1676 brał udział w obronie Żurawna. W 1682 r. awansował na wojewodę, a następnie kasztelana krakowskiego. W 1683 r. pozostał w kraju, zajmując się jego obroną od południa i południowego wschodu; jesienią wyruszył przeciw Turkom na Podole, podejmując oblężenie Jazłowca (nieudane), rozbijając tatarskie czambuły pod Zinkowem i zwalczając konwoje do Kamieńca Podolskiego. W 1684 r. otrzymał nominację na hetmana polnego koronnego; mimo pogarszającego się stanu zdrowia wziął udział w wyprawie żwanieckiej 1684 r. i mołdawskiej 1686. W 1662 r. założył w ziemi halickiej na gruncie wsi Zabłotów miasto, nazwane na cześć starszego syna Stanisławowem. Tam też zmarł 30 VIII 1691 r.
