Lubomirska z Czartoryskich Izabela (1736-1816) marszałkowa wielka koronna. Ukochana córka wojewody ruskiego Augusta Czartoryskiego, w młodości darzyła czułą przyjaźnią kuzyna, Stanisława Poniatowskiego, lecz po jego wstąpieniu na tron stopniowo przyjaźń Izabeli zamieniła się w niechęć, a nawet wrogość.
Wiele podróżowała, działała w masonerii, po ojcu i po mężu odziedziczyła ogromne majątki, m.in. Wilanów, Wiśnicz i Łańcut. Była zamieszana w r. 1785 w tzw. aferę Dogrumowej i po przegranej sprawie wyjechała z Polski na stałe, jednak przez córki i zięciów, Ignacego i Stanisława Kostkę Potockich oraz Seweryna Rzewuskiego miała kontakt z wydarzeniami w kraju. Bawiła głównie we Francji, w dobie rewolucji w Szwajcarii, potem na stałe osiadła w Wiedniu.
Sprawy Polski traktowała obojętnie, dbała natomiast o swoje dobra i rezydencje: pałace w Warszawie i w Wiedniu, Wilanów, który odnowiła i rozbudowała, Mokotów, Łańcut, gruntownie przebudowany wg planów Christiana Piotra Aignera. Kupowała zagranicą wiele rzeźb, obrazów i wyrobów rzemiosła artystycznego, z pomocą m.in. zięcia, Stanisława Kostki Potockiego, gromadziła kolekcje waz i rzeźb antycznych, głównie w rezydencji w Łańcucie. Wyniosła i trudna dla bliskich, nie dawała się zjednać dla patriotycznych inicjatyw. Zmarła w Wiedniu.
