Marszałek cenzorem
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Marszałek cenzorem Wojciech Kalwat
44_miłość do ksiąg jana iii.jpg

Zadanie kontroli druku należało do marszałka wielkiego koronnego. Wbrew pozorom słabej władzy wykonawczej, która nad niczym nie panuje, urząd marszałkowski działał szybko i skutecznie. Wynikało to z dużych kompetencji marszałka, zwłaszcza w zakresie władzy policyjnej w stolicy i miejsca przebywania monarchy. Marszałek także rozstrzygał wszelkie sprawy dotyczące naruszenia bezpieczeństwa publicznego. Jego wyroki były szybkie i nieodwołalne, a ich wykonanie zapewniała chorągiew marszałkowska. Niezwykle sprawny na swym urzędzie był Franciszek Bieliński, któremu Warszawa zawdzięcza tak wiele. W okresie stanisławowskim marszałkowstwo wielkie koronne dzierżył Stanisław Lubomirski, a po nim Michał Wandalin Mniszech, zaś marszałkowstwo wielkie litewskie Władysław Gurowski.

Kontrola druków, pomimo nielicznego aparatu administracyjnego, była bardzo sprawna. Podczas bezkrólewia po śmierci Augusta III, sprawujący funkcje interrexa, prymas Aleksander Łubieński, zapowiedział w swym uniwersale, że prasa będzie „rewidowana”, a wątpliwe wiadomości nie będą drukowane. Podobna blokada informacji miała miejsce w 1768 roku. Wówczas to jedyna stołeczna gazeta „Wiadomości Warszawskie” dopiero po pół roku podała informacje o zawiązaniu konfederacji barskiej i działalności „spiskowców barskich”.

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem