Portret Marcina Kątskiego
karta katalogowa kolekcji
Malarstwo
Daniel Schultz Młodszy ?
Polska
1665-1668
Olej, płótno
106 x 78 cm
Wil.1680
Marcin Kazimierz Kątski (1636–1710), herbu Brochwicz, syn dworzanina królewskiego Wojciecha i Anny ze Stogniewów, otrzymał staranne wykształcenie. Wiedzę zdobywał w Akademii Krakowskiej, a potem za granicą w Padwie i Paryżu. Następnie służył w wojsku francuskim – pod rozkazami Wielkiego Kondeusza, oraz w armii holenderskiej. Do kraju wrócił w 1656 r. Wziął udział w walkach ze Szwedami. Został ranny podczas oblężenia Krakowa. Był wybitnym znawcą artylerii i przyczynił się do rozwoju tej dziedziny sztuki wojennej w Polsce. Starał się też o poprawę stanu infrastruktury obronnej, zwłaszcza twierdz. Jego dziełem był sławny szaniec, a później twierdza zbudowana w widłach Zbrucza i Dniestru, zwana Okopami Świętej Trójcy.
Biała szarfa dowódcy, którą przepasana jest zbroja Kątskiego, oraz szkicowo przedstawiona w tle scena bitewna stanowią aluzję do jego wojskowych dokonań. Przybliżoną datę powstania portretu stanowi okres między nominacją Kątskiego na generała artylerii w 1667 r. a latami 1668–1669, kiedy to został pozbawiony urzędów w związku z wplątaniem się w proces kryminalny. Wkrótce jednak w 1669 r. odzyskał utracone godności. Był także kasztelanem lwowskim i krakowskim oraz, od 1684 r., wojewodą kijowskim.
Brał udział w prawie wszystkich najważniejszych bitwach pod dowództwem Jana III Sobieskiego, między innymi pod Podhajcami, Chocimiem, Barem, Żórawnem oraz Wiedniem.
To on podczas bitwy wiedeńskiej zdołał przeprowadzić działa przez Las Wiedeński, przyczyniając się znacznie do zwycięstwa.. W oszczędnych słowach zapisał o tym w swoim diariuszu wyprawy wiedeńskiej: „...wyżebrałem tandem, że pozwolono pójść z skrzydłem i działami na górę...”.
Krystyna Gutowska-Dudek
Polecane
Marcin Kazimierz Kątski (1636–1710), uczestnik bitwy wiedeńskiej
Żywot Marcina Kazimierza Kątskiego (Kąckiego, 1636–1710), herbu Brochwicz, był nie tylko długi, ale i niezwykle barwny, co zreasumował swego czasu …
Portret Jana Stanisława Kątskiego
Portret wyróżniający się wysokim poziomem artystycznym został uznany za dzieło Louis de Silvestre’a (1676-1760) ze zwzględu na bliskie analogie z …
