Prezenty wspomagające zabiegi dyplomatyczne u sułtana tureckiego
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Prezenty wspomagające zabiegi dyplomatyczne u sułtana tureckiego Joanna Kodzik
Mehmed IV ryt J Koppmayer w J C Wagnera Delineatio Provinciarum Pannoniae Et Imperii Turcici In Oriente 1685 BN.jpg

W swoim dziele „Theatrum ceremoniale” niemiecki historyk i prawnik Johann Christian Lünig (1662–1740) opisał ceremoniał obowiązujący na dworze sułtana tureckiego. „Posłów lub rezydentów innych książąt [oprócz cesarskich], którzy bardziej są od niego [sułtana] oddaleni, i tylko z powodu różnych czynności i handlu, jak Holendrzy, Francuzi czy Anglicy są wysyłani, nie przyjmuje on [sułtan] w ten sposób [dając prezenty w zamian]. Sułtan przyjmuje ich z ich prezentami, które z uwagi na zwyczaj nazywa swoim prawem, i nie czuje się zobowiązany, dawać inne w zamian, ponieważ jak twierdzi, traktaty, które z nimi zawiera, są wystarczającą korzyścią dla ich poddanych”.

Sułtan uznawał, że otrzymywanie prezentów od zagranicznych poselstw jest jego prawem, a od bogactwa składanych mu podarunków niejednokrotnie zależała pomyślność ambasady. Dlatego według zwyczaju przekazywano prezenty przed audiencją. Hieronim Radziejowski, poseł króla Jana Kazimierza wysłany w 1667 r. na dwór sułtana Mehmeda IV, nie chciał jednak, aby przywiezione przez niego dary były traktowane jako haracz zapewniający pomyślność rozmów. Zamierzał przekazać sułtanowi prezenty po audiencji i osiągnięciu dyplomatycznych celów. Mehmed IV nie ustąpił jednak z uzurpowanego sobie prawa i Radziejowski zmuszony był podporządkować się regułom obowiązującego ceremoniału. 

Wśród najdroższych prezentów od króla polskiego dla tureckiego kajmakana znalazły się: duży, na półtora łokcia wysoki i tak samo szeroki stół wykonany ze srebra, dwie szkatuły z bursztynu, dwa duże srebrne i pozłacane świeczniki, i mały stół tzw. crédence. Sułtan naturalnie obdarzony został również licznymi prezentami, wśród których najkosztowniejszy był duży, srebrny, kunsztownie wykonany zegar wygrywający liczne melodie i duża szkatuła wykonana ze szlachetnego drewna, ozdobiona srebrem i wysadzana rubinami oraz turkusami. 

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem