© Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Silva Rerum   Silva Rerum   |   19.10.2022
Jacek Kuśmierski

Wystawa Ogrodnicza Ogólna 5–14 września 1885 r.

Wystawa Ogrodnicza Ogólna Królestwa Polskiego została urządzona na polach Ujazdowskich, w miejscu wcześniejszej Wystawy Rolniczo-Przemysłowej, od 5 do 14 września 1885 roku. Teren zaprojektowali Franciszek Szanior i Walery Kronenberg, jedni z najwybitniejszych polskich projektantów zieleni XIX wieku. W wydarzeniu wzięła udział również hrabina Aleksandra Potocka, która zdobyła łącznie 13 medali za dobór m.in. paproci, roślin obrazkowych, roślin szklarniowych iglastych i drzewek owocowych w kubłach. Najwyższe wyróżnienie, medal złoty mały, otrzymała za najpiękniejszy i najliczniejszy dobór roślin liściastych i kwiatowych szklarni zimnej. W tym konkursie zaprezentowała różnorodne gatunki: tzw. drzewo konwaliowe (Clethra arborea Aiton), cyprys wiecznie zielony (Cupressus sempervirens L.), m.in. w odmianie 'Pyramidalis', tzw. cyprys meksykański (Hesperocyparis benthamii [Endl.] Bartel), mirt (Myrtus Tourn. ex L.), goździkowiec (Eugenia P.Micheli ex L.), tzw. horoekę (Pseudopanax crassifolius [Sol. ex A.Cunn.] K.Koch), cedr himalajski (Cedrus deodara [Roxb. ex D.Don] G.Don), dereń (Cornus capitata subsp. capitata), pospornicę japońską (Pittosporum tobira [Thunb.] W.T.Aiton), cytron (Citrus medica L.), pomarańczę gorzką (Citrus × aurantium L.), Citrus angustifolia o nieznanym statusie taksonomicznym, różanecznik lub azalię (Rhododendron L.). Wyjątkową pamiątką po tym wydarzeniu są dyplomy hrabiny Aleksandry Potockiej znajdujące się w zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (Wil.4218–Wil.4230) oraz cytowany niżej artykuł prasowy.

Wystawa ogrodnicza ogólna w Warszawie w 1885 r., „Ogrodnik Polski: dwutygodnik poświęcony wszystkim gałęziom ogrodnictwa”, t. 7, nr 19, 1885, s. 433–435.

[…] Dział A – Rośliny szklarniowe […] W konkursie za najpiękniejszy i najliczniejszy dobór roślin liściastych i kwiatowych szklarni zimnej, pierwsze wybitne miejsce zajmowały okazałe rośliny Aleksandry hr. Potockiej z Wilanowa. Dobór ten obejmujący piękne egzemplarze: Clethra arborea; Cupressus sempervirens, pyramidalis, elegans; Myrtus; Eugenia; Aralia trifoliata; Cedrus Deodara; Benthamia fragifera; Pithosporum Tobira; Citrus medica, aurantium i angustifolia; Rhododendron i wiele innych, odznaczony został pierwszą nagrodą – medalem złotym wielkim. […]

Tekst stanowi część zadań wdrożeniowych pracy doktorskiej Autora pt. Techniczne, estetyczne i zarządcze standardy odtwarzania kolekcji roślin egzotycznych w ogrodach historycznych na przykładzie rezydencji wilanowskiej, realizowanej we współpracy Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki i Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, finansowanej przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach V edycji programu „Doktorat wdrożeniowy”.

Źródła

Dyplomy hrabiny Aleksandry Potockiej z kolekcji wilanowskiej: Wil.4218, Wil.4219, Wil.4220, Wil.4221, Wil.4222, Wil.4223, Wil.4224, Wil.4225, Wil.4226, Wil.4227, Wil.4228, Wil.4229, Wil.4230.

Bibliografia
  1. Kuśmierski J., Wilanowska kolekcja oranżeryjna na wystawach w 2. poł. XIX wieku, „Pasaż wiedzy Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie”, 24.03.2021.
  2. Wystawa ogrodnicza ogólna w Warszawie w 1885 r., „Ogrodnik Polski: dwutygodnik poświęcony wszystkim gałęziom ogrodnictwa”, t. 7, nr 19, 1885, s. 433–435.
  3. Wystawa ogrodnicza w Warszawie, „Tygodnik Illustrowany”, t. 6, nr 142, 1885, s. 183–186.
  4. Wystawa ogrodnicza, „Gazeta Warszawska”, r. 112, nr 197, 26 sierpnia (7 września) 1885, s. 2.
  5. Wystawa ogrodnicza, „Gazeta Warszawska”, r. 112, nr 199, 28 sierpnia (9 września) 1885, s. 2.
  6. Wystawa ogrodnicza, „Gazeta Warszawska”, r. 112, nr 199, 29 sierpnia (10 września) 1885, s. 2.
  7. Wystawa ogrodnicza, „Gazeta Warszawska”, r. 112, nr 200, 31 sierpnia (12 września 1885, s. 2.
  8. Wystawa Ogrodnicza, „Kłosy: czasopismo ilustrowane, tygodniowe, poświęcone literaturze, nauce i sztuce”, t. 41, nr 1056, 12(24) września 1885, s. 20.
  9. Z placu wystawy, „Kurjer Warszawski”, r. 65, nr 248, 8 września 1885, s. 1.