Sobieski Jakub herbu Janina (1590-1646), kasztelan krakowski, pamiętnikarz. Był synem wojewody lubelskiego Marka i Jadwigi Snopkowskiej. W młodości studiował w Zamościu, Krakowie i Paryżu, podróżował po Francji, Anglii, Niderlandach, Rzeszy, Hiszpanii, Portugalii, Sabaudii i państwach włoskich; w czasie podróży prowadził diariusz (wydany jako Peregrynacje po Europie 1607-1613, Wrocław 1991). Po powrocie do kraju został dworzaninem królewicza Władysława, rozpoczynając jednocześnie działalność polityczną i wojskową. Wielokrotnie posłował na sejmy, czterokrotnie pełniąc funkcję marszałka (w latach 1623, 1626, 1628 i podczas sejmu elekcyjnego 1632), uczestniczył w wyprawie moskiewskiej Władysława (1617-1619), wojnie chocimskiej 1621 r. (w obu wyprawach pełnił również rolę komisarza, uczestnicząc w pertraktacjach pokojowych, z obu pozostawił też diariusze) oraz działaniach przeciw Kozakom zaporoskim Marka Żmajły i zawarciu ugody kurukowskiej 1625 r. Brał udział w rokowaniach ze Szwedami w Altmarku w 1629 i Sztumsdorfie w 1635 r. (pertraktacje altmarskie opisał w dzienniku, do dzisiaj pozostającym w rękopisie, podobnie jak diariusz bezkrólewia 1632 r.) oraz odparciu najazdu Abazy paszy w 1633 r. W 1638 r. został wojewodą bełskim. Towarzyszył Władysławowi IV w wyjeździe do Baden; z podróży tej pozostawił diariusz, wydany wspólnie z Peregrynacją po Europie. W 1641 r. awansował na województwo ruskie, a w 1646 na kasztelanię krakowską. Zmarł na atak serca 13 VI 1646 r. Został pochowany w kościele św. Wawrzyńca w Żółkwi; w latach 1693/4 Jan III Sobieski ufundował mu nagrobek, wykonany przez rzeźbiarza Andrzeja Schlütera. Pierwsze z małżeństw Sobieskiego, zawarte w 1620 r. z Marianną z Wiśniowieckich, pozostało bezdzietne; w drugim z Teofilą z Daniłowiczów, wnuczką hetmana Stanisława Żółkiewskiego, miał synów: Marka, Jana, Stanisława i Stanisława Michała oraz córki: Zofię, Katarzynę Radziwiłłową i Annę.
