Staropolskie ucztowanie | warsztaty savoir-vivre’u online | 19 grudnia
aktualność
Uczty stanowiły jeden z ważniejszych elementów obyczajowości szlacheckiej w dawnej Polsce. Scenariusze uczt planowano w najdrobniejszych szczegółach: dania zaskakiwały wyglądem, smakiem i pomysłowością, miejsca wyznaczano według ścisłych reguł. Organizacja uczty była nie lada wyzwaniem. Gospodarze chcieli gości nie tylko ugościć, ale też sprawić, aby czas spędzony w ich domach był niezapomniany, wyjątkowy. Czy dzisiaj przywiązujemy równie dużą wagę do szczegółów planowanych uroczystości, do zasad kultury stołu?
Zapraszamy na wirtualne warsztaty, na których poznamy dawne obyczaje związane z ucztowaniem oraz zasady obowiązujące dzisiaj. Na każdym spotkaniu poznamy wybrany aspekt uczty staropolskiej oraz zastanowimy się, które elementy polskiej tradycji ucztowania przetrwały, a które ewoluowały czy wręcz zanikły.
7 listopada | Miejsce przy królewskim stole
Komu podać krzesło, a komu prawą rękę? Kto może zasiąść po prawej stronie króla? Czy stół ma szary koniec i czy w tym miejscu wystarczy jedzenia dla wszystkich? Opowiemy o zawiłych zasadach precedencji oraz o historycznych serwisach.
14 listopada | Polska gościnność, światowe maniery
Dlaczego dawniej gości witano chlebem i solą? Komu powiemy „witaj”, a komu „dzień dobry”? Czy zmuszanie do jedzenia może być oznaką gościnności? Dlaczego zostawiano kilka wolnych miejsc przy stole? Popatrzymy na polską gościnność oczami obcokrajowców i zestawimy ją z zasadami panującymi np. u króla Ludwika XIV.
21 listopada | Jak zostać kuchmistrzem?
Co trzeba było zrobić, żeby dawniej zostać kuchmistrzem i jak dziś zostać kucharzem? Opowiemy o najlepszych światowych szkołach kulinarnych i najsławniejszych kucharzach. Zajrzymy do najstarszej polskiej książki kucharskiej i spróbujemy wspólnie zinterpretować wybrane przepisy kulinarne.
28 listopada | Niełatwa rola krajczego
Do organizacji uczty angażowano wiele osób, m.in. szafarza, podczaszego, kredencerza. Każdy miał ściśle wyznaczone zadania. Jedną z ważniejszych funkcji piastował krajczy. Za co był odpowiedzialny i czy zajmował się wszystkimi gośćmi? Nauczymy się również rozpoznawać poszczególne części mięsa i dowiemy się, jak możemy je wykorzystać w kuchni.
5 grudnia | Uczta jak teatr
Dawne uczty były prawdziwymi spektaklami teatralnymi. Oprawa wizualna, atrakcje, dania zagadki, muzyka – wszystkie te zabiegi miały zachwycać gości. Jakie zadanie do wykonania miał orator i jaką funkcję spełniał kredens? Czemu niektórzy goście nie próbowali potraw, a nawet nie siedzieli przy stole?
12 grudnia | Jak nakryć do królewskiego stołu?
Jak wyglądała zastawa w czasach króla Jana III? Czy wszyscy mieli komplet sztućców i co to był kadenat? Opowiemy historię sztućców i zastanowimy się, jak dzisiaj prawidłowo przygotować stół na przyjęcie oraz jak rozprawić się z „trudnymi” potrawami.
19 grudnia | Przy świątecznym stole
Święta są czasem szczególnym, magicznym. Każdy element uczty świątecznej zawiera w sobie symboliczne treści. Opowiemy o obyczajach i tradycjach związanych ze stołem, jakie panowały w XVII wieku. Zajrzymy na świąteczny stół króla Jana III, a także przybliżymy regionalne potrawy świąteczne.
WSTĘP: wolny, rezerwacja nie jest wymagana.
TERMIN: soboty, godz. 12:00, około 60 min.
ODBIORCY: zajęcia skierowane są do rodzin z dziećmi od 7. roku życia.
MIEJSCE: platforma MS Teams; linki do spotkań podane są przy tematach warsztatów.
Do udziału w spotkaniach konieczne jest łącze internetowe oraz komputer lub smartfon.
Realizacja działań online w ramach programu „Kultura Dostępna”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
KONTAKT
Martyna Przedpolewska
m: mprzedpolewska[at]muzeum-wilanow.pl
t: 785 905 715
Prosimy o zapoznanie się z regulaminem organizacji zajęć online oraz instrukcją logowania:
Polecane
Goście zasiedli do stołu…
Osobliwą kwestią przy planowaniu każdego bankietu jest organizacja przestrzeni biesiadowania, szczególnie zaś rozplanowanie zajmowanych miejsc przy stole. Nie jest to …
O ceremoniale stołu
Ceremonialna inscenizacja władzy królewskiej w okresie baroku obejmowała wszelkie sfery życia koronowanych głów Europy. Nie tylko na tronie, lecz również …
Obsługa uczty staropolskiej
Stanisław Czerniecki, autor pierwszej polskiej książki kucharskiej Compendium ferculorum, napisał w jej wstępie, iż w przygotowaniach do wystawnego bankietu, to …
O ucztach polskich według Henryka Wolfa z Zurychu
Uczta była jednym z ważniejszych elementów obyczajowości szlacheckiej w dawnej Polsce. Ich wystawność, obfitość potraw, przepych stołu, liczebność uczestników zauważali …
Uczta w Jaworowie
Uczta w Soplicowie. „Kucharz doskonały” czy „Compendium ferculorum”?
W „Panu Tadeuszu” Adam Mickiewicz, wspominając z nostalgią odchodzący w przeszłość barwny świat szlacheckich wartości i zwyczajów, poświęcił też nieco uwagi staropolskiej kuchni. Perypetie uczestników ostatniego zajazdu na Litwie zakończyła ostatnia uczta staropolska przygotowana pod kierunkiem Wojskiego według przepisów zaczerpniętych przez niego ze starodawnej książki kucharskiej. Uczta wyreżyserowana przez Wojskiego, chciałoby się powiedzieć: ostatniego kuchmistrza Rzeczypospolitej, była odpowiedzią na życzenie generała Dąbrowskiego, który „oświadczył z wieczora,/ że chce mieć obiad polski”.
