Tyrs
DE EN PL
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Pasaż Wiedzy

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

44_dionizos z satyrem_czerw_1.jpg
44_pinia szyszki_m.jpg

 Dionizos był greckim bogiem wina i płodności, przedstawianym często z tyrsem w ręku i wieńcem z pędów winorośli na głowie.

Na ilustracji obok: 
krater dzwonowy  z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, ze sceną przedstawiającą Dionizosa z menadą i satyrem. Powstał w IV wieku p.n.e.

Na tym kraterze grecki bóg przedstawiony jest jednak nie z winoroślą, ale z wieńcem oliwnym na głowie! Szyja tego naczynia została również ozdobiona motywem gałązki oliwnej. Tyrs stanowiący atrybut Dionizosa jest przedstawiany jako długa laska (jej kij jest często opleciony pędami bluszczu i winorośli, ale to przedstawienie tyrsu ich nie uwzględnia), zwieńczona stylizowaną szyszką piniową.  

Sosna pinia Pinus pinea pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego i na tym obszarze jest powszechnie uprawiana jako drzewo „owocowe” i ozdobne (uprawy istnieją co najmniej od czasów starożytnych). Jest niezwykle pięknym drzewem iglastym o szerokiej, gęstej, parasolowatej koronie i długich igłach, dorastających do 20 cm długości . W dużej, zbudowanej z grubych łusek szyszce (do 15 cm długości i 10 cm średnicy) powstaje nawet do 100 nasion, zwanych piniolami lub "orzeszkami" piniowymi . Są to duże (do 2 cm długości) i ciężkie nasiona w twardej okrywie nasiennej, ze szczątkowymi skrzydełkami lotnymi (w odróżnieniu od naszej rodzimej sosny pospolitej Pinus sylvestris, której drobne, lekkie nasiona mają wyraźne skrzydełka lotne). Pożywne nasiona pinii były wykorzystywane w celach leczniczych - m.in. jako afrodyzjak. Surowe, prażone lub solone piniole są do dziś chętnie jadane jako smaczna przekąska. Stanowią także główny składnik prawdziwego marcepanu.

 

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem