Odpowiedzialność muzeów za pejzaż | Rezolucja ICOM
9 lipca 2016 w Mediolanie 31. Zgromadzenie Generalne ICOM przyjęło cztery rezolucje, w tym jedną szczególnie istotną dla Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Oto jej treść.
Rezolucja nr 1
Odpowiedzialność muzeów za pejzaż.
Muzea i pejzaże stanowią istotny element fizycznego, naturalnego, społecznego i symbolicznego środowiska człowieka.
Otoczenie krajobrazowe (pejzaż) jest wysoce złożonym systemem powiązań, definiowanych (określanych) relacjami między czynnikami społecznymi i naturą. Bogactwo pejzażu ma swoje źródło w jego różnorodności.
Muzea są częścią pejzażu. Gromadzą materialne i niematerialne dziedzictwo powiązane z otoczeniem. Kolekcji (zbiorów muzealnych) będących częścią dziedzictwa nie można wyjaśnić bez osadzenia ich w otaczającym pejzażu.
Muzea ponoszą szczególną odpowiedzialność za otaczający je pejzaż, zarówno o charakterze miejskim, jak i wiejskim. Skutkiem jest podwójny obowiązek nałożony na muzea: z jednej strony zarządzają one i ponoszą koszty utrzymania dziedzictwa z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju danego obszaru, z drugiej strony ogniskują uwagę na obrazowaniu i przedstawieniach, które określają i identyfikują pejzaż sam w sobie.
Mając na uwadze powyższe, a także:
1 Pamiętając przyjęte konwencje UNESCO, Kodeks Etyki ICOM dla Muzeów oraz Kodeks Etyki Muzeów Historii Naturalnej;
2.Wiedząc, iż koncepcja pejzażu kulturowego obejmuje nie tylko fizyczny obszar, lecz także szeroki zakres czynników niematerialnych – od języka po styl życia; od wierzeń religijnych po różne formy życia społecznego, od technologii po sposoby życia i wytwarzania, a także systemy władzy oraz przemiany wynikające z różnic między pokoleniami;
3.Zdając sobie sprawę, iż tak sformułowana koncepcja obejmuje otoczenie dźwiękowe, zapachowe, sensoryczne, pejzaż umysłowy, a także środowisko pamięci i konflikty, często przechowywane i zapisane w miejscach, obiektach, dokumentach i obrazach, otwierają się nieograniczone możliwości działania muzeów na rzecz kształtowania pejzażu kulturowego;
4. Rozumiejąc, iż muzea dzięki wiedzy specjalistycznej i doświadczeniu swoich pracowników podnoszą świadomość społeczną, pomagając tym samym w podejmowaniu decyzji, co także ma wpływ na przekształcenie otaczającego pejzażu;
5. Biorąc pod uwagę, iż muzea współdziałają z innymi instytucjami w celu zachowania dziedzictwa, zarządzają nim i dbają o jego rozwój.
31. Zgromadzenie Generalne ICOM zaleca aby:
Muzea rozszerzyły swoją misję, obejmując prawną i funkcjonalną ochroną oraz biorąc w zarząd budynki i miejsca o charakterze pejzażu kulturowego – jako „muzea o poszerzonych kompetencjach”, zapewniając wzmocnioną ochronę i dostęp do dziedzictwa w bliskiej współpracy ze społecznościami.
Muzea przyczyniają się nie tylko do kształtowania wiedzy i wartości pejzaży kulturowych, ale także do rozwoju określających je symbolicznych obszarów, tak, aby pojęcie pejzażu kulturowego służyło określeniu wartości, które należy chronić, zachować i przekazać przyszłym pokoleniom, a także wskazaniu drogi, jaką można pójść, aby działać zamiast kwestionować, krytykować i zmieniać.
Międzynarodowa Rada Muzeów kładzie nacisk na potrzebę podkreślania roli pejzażu kulturowego, we wszelkiego typu regulacjach i dokumentach, takich jak: Definicja Muzeum, Statut ICOM, Kodeks Etyki ICOM dla Muzeów.
Rezolucja uchwalona na podstawie rekomendacji zgłoszonej przez ICOM Francja, ICOM Włochy w dn. 5 lipca 2016, wspierana przez ICOFOM.
Opracowanie i redakcja: Komitet ds. Rezolucji, przewodnicząca: Dorota Folga-Januszewska, członkowie: Amareswar GALLA, Australia, Member; Rooksana OMAR, South Africa, Member; Luis RAPOSO, Portugal, Member; Emma NARDI, Italy, Member; Teti HADJINICOLAOU, Greece, Member; Vaiva LANKELIENE, Lithuania, Member.
Ex officio members: Hans Martin HINZ, Germany, ICOM President; Anne-Catherine Robert-Hauglustaine, France, ICOM Director General.
Przekład na język polski z jęz. francuskiego i angielskiego: Dorota Folga-Januszewska
Pozostałe rezolucje dostępne pod adresem:
Polecane
Opinia dyrektora Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie ws. planowanych ingerencji w otoczenie pałacu wilanowskiego
Opinia Pawła Jaskanisa, dyrektora Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, w sprawie planowanych ingerencji w bezpośrednie otowczenie historycznej rezydencji królewskiej w Wilanowie z 15 czerwca 2015 r.
„Jaki park zamiast plaży” – opinia muzeum
Zachęcamy do zapoznania się z uwagami muzeum do konsultacji społecznych „Jaki park zamiast plaży”.Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie …
Uwagi do koncepcji parku na Osi Królewskiej w Wilanowie
26 lipca 2022 r. odbyło się posiedzenie Komisji Strategii, Rozwoju i Dialogu Społecznego Rady Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy dot. koncepcji …
Oświadczenie Muzeum ws. zagospodarowania przestrzennego rezydencji wilanowskiej
Oświadczenie dyrektora Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie z 2016 r. ws. zasad zagospodarowania przestrzennego terenu historycznej rezydencji wilanowskiej wraz z jej otoczeniem krajobrazowym.
Wywiad z dyrektorem Pawłem Jaskanisem ws. wilanowskiego folwarku
Polecamy nagranie rozmowy Cezarego Łasiczki z Pawłem Jaskanisem, dyrektorem Muzeum Pałacu w Wilanowie, z 9 kwietnia 2015 r. Paweł Jaskanis przywołał historyczne funkcje folwarku, który miał zapewniać utrzymanie królewskiego dworu na zamku w Warszawie, mówił też o współczesnych funkcjach muzeum i działaniach łączących powrót do historycznych, pierwotnych funkcji miejsca, jakim jest wilanowska rezydencja, z oczekiwaniami publiczności muzealnej.