Zalążkiem zbiorów Biblioteki Wilanowskiej był wspaniały księgozbiór Ignacego Potockiego, jednego z twórców Konstytucji 3 maja. Powiększony przez jego brata Stanisława Kostkę – właściciela Wilanowa w latach 1799 – 1821, stanowił przedmiot badań i prac twórczych nie tylko obu braci, lecz także udostępniany był szerszemu gronu zainteresowanych. Przechowywany w różnych miejscach i wzbogacany przez kolejne lata do Wilanowa trafił dopiero w 1833 roku za sprawą syna Stanisława Kostki – Aleksandra (1776-1845). W skład zbioru wchodziły rzadkiej wartości rękopisy, iluminowane starodruki, ryciny, wydawnictwa kartograficzne, numizmaty oraz inne cenne obiekty, między innymi z zakresu literatury, historii, kartografii, architektury i sztuk plastycznych. Znalazły one pomieszczenie w Wielkiej Sali Uczt Jana III na drugim piętrze korpusu głównego w centralnej części pałacu. Autorem projektu dekoracji biblioteki był Piotr Aigner a wykonawcą sztukaterii – Fryderyk Bauman.