Cancellaresca (Kaligrafia, PJM)
Podpis króla Jana III i królowej Marysieńki to doskonała próbka pisma kancelaryjnego (cancellaresca corsiva), które powstało na użytek włoskich kancelarii i ukształtowało XVII-wieczny krój pisma.
Poszczególne litery są smukłe i czytelne, a zarazem o nieco fantazyjnych kształtach. Wielką zaletą tego kroju pisma, określanego dzisiaj jako „pismo angielskie” lub „kursywa współczesna”, była i jest możliwość w miarę szybkiego pisania i łatwość odczytywania.
Cechy wyróżniające pismo angielskie spośród innych krojów pisma:
1) litery są mocno pochylone – kąt nachylenia liter wynosi 75°
2) litery małe = ½ wysokości wielkich
3) litery łączą się ze sobą za pomocą skośnych kresek
4) odległość między wyrazami = 1 i ½ wysokości wielkich liter
5) małe litery są owalne.
Pismo angielskie jest przykładem kroju pisma dwuelementowego, czyli takiego, w którym każda litera zbudowana jest na przemian z linii cienkiej i grubej.
Pismo angielskie, a zwłaszcza w swej pierwotnej odmianie, jaką jest cancellaresca, to pismo niezwykle ozdobne. Fantazyjne kształty liter można jeszcze bardziej wyeksponować, pisząc pojedyncze słowa, jak i całe zdania w okręgu, w spirali i po linii falistej.
Majuskuły (wielkie litery) i minuskuły (małe litery) w charakterze pisma angielskiego można kreślić nie tylko stalówką w obsadce, ale również gęsim piórem, pędzelkiem. Aby uzyskać ciekawe efekty w ich wizualizacji, warto użyć atramentu w różnych kolorach, farb wodnych czy kredek pastelowych. Warto jednak pamiętać o kilku zasadach:
1) Wiersze pisane na zmianę dwoma kolorami tworzą ciekawy efekt wizualny. Barwy muszą jednak ze sobą współgrać.
2) Używanie w różnym stopniu rozcieńczonej farby daje również oryginalne efekty specjalne.
3) Przy użyciu farb wodnych i pasteli można namalować tło dla pisanego lub zapisanego już tekstu.
4) Wywijasy i zakrętasy tak charakterystyczne dla pisma angielskiego można zwijać, rozwijać, zwielokrotniać. Tekst powinien pozostać jednak nadal czytelny i przejrzysty.