PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Kieliszek i dwie karafinki z herbem Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha

karta katalogowa kolekcji

Kolekcja

Rzemiosło artystyczne
Polska, starostwo lubaczowskie, Huta Kryształowa
1742–1767
Szkło przezroczyste, barwienie w masie, szlifowanie, rytowanie, złocenie
Karafinki 1 3,8 x 5,7 x 5,8 cm i 13,7 x 5,8 x 5,6 cm; kieliszek 1 3,8 cm, średnica 6,2 cm
Wil.5609, Wil.5637, W il.5638

Kieliszek i dwie karafki.jpg

Będąca efektem wieloletnich dociekań naukowych wystawa wspaniałego dorobku Huty Kryształowej w starostwie lubaczowskim, zorganizowana na początku 2005 r. przez Muzeum Narodowe w Warszawie, sprawiła, że w handlu antykwarycznym pojawił się unikat – barwione w masie i złocone szkło powstałe w tejże manufakturze. Jeszcze w tym samym roku udało się dokupić do tej pojedynczej sztuki analogiczny butlik (lub jak wolą inni – karafinkę, niewielkiej pojemności naczynie na alkohol stawiane przed każdym z ucztujących, a dzięki poręcznemu kształtowi wygodnie mieszczące się w odpowiedniej przegródce puzdra zabieranego w podróż wraz z naczyniami do picia) i kieliszek ze zbiorów prywatnych. Ogólnopolska ekspozycja ujawniła, że analogiczne sztuki wcześniej trafiły do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Sztuk Użytkowych (Oddziału Muzeum Narodowego) w Poznaniu, Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze i kolekcji prywatnej w Łodzi, a ich łączna liczba poświadcza, iż pierwotny komplet musiał zawierać tuzin tych niewielkich flaszeczek.

Kieliszek i dwie karafki_1.jpg

Rytowana i złocona dekoracja heraldyczna wskazuje na osobę, dla której je zamówiono – Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha (1715–1778). W 1736 r. wraz z żoną Bihildą z Szembeków objął on starostwo lubaczowskie, gdzie nadal funkcjonowała huta szklana uruchomiona przez hetmana Adama Mikołaja Sieniawskiego. W niej to wykonano zgodnie z najnowszą modą barwny garnitur dla nowego starosty, a umieszczone wśród panopliów laski marszałkowskie wyznaczają ramy czasowe tych wyrobów na lata 1742–1767, kiedy sprawował on urząd marszałka nadwornego koronnego.

Kieliszek i dwie karafki_2.jpg

Choć co do losów tego serwisu po śmierci pierwszego właściciela skazani jesteśmy głównie na domysły, nie byłoby niczym dziwnym, gdyby części tej zastawy pojawiły się w Wilanowie już w połowie XIX w., jak inne szkła z herbami Mniszchów i Szembeków. Jak one, mogły wejść w skład dziedzictwa Aleksandry z Potockich, która w 1840 r. poślubiła Augusta Potockiego, a w latach 50. sprowadzała do Warszawy cenne ruchomości z petersburskiego pałacu swego ojca, Stanisława Septyma. Ten zaś był przecież synem Stanisława Szczęsnego z Tulczyna i Józefy Amalii z Brühlów, która była córką głównej persony wiążącej się ze szklanym garniturem – Jerzego Mniszcha. Tak więc za sprawą Augustowej Potockiej również i ta spuścizna po pradziadzie, w kolejnym pokoleniu odnotowana w 1785 r. w inwentarzu pałacu tulczyńskiego, mogła zasilić zbiory własne hrabiny i kolekcję jej męża. A skoro koligacje rodzinne pokierowały odmiennie historią całego zielono-złotego kompletu, niech choć te dwie karafinki i kieliszek będą przykładami tego, co już wcześniej w Wilanowie być mogło.

Barbara Szelegejd

2014-07-31
57_wyprawa_na_czambuły_tatarskie_plaskorzezba_attyki.jpg

Mniszech Jerzy Jan Wandalin h. własnego

Mniszech Jerzy Jan Wandalin h. własnego (zm. 1693), wojewoda wołyński. Związany z województwem ruskim, dostał z cesji ojca starostwo sanockie …

kieliszek_1.jpg

Kieliszek

Zachowany w kolekcji wilanowskiej kieliszek ze szkła sieciowego jest przykładem wytwórczości ośrodka, który w XV w. doprowadził szklarstwo artystyczne w …

55_szkło_mini.jpg

Szkło europejskie. Galeria rzemiosła artystycznego

Opracowanie z serii „200 lat Muzeum Wilanowskiego” dotyczy nowożytnego szkła obecnego w pałacu w Wilanowie. Na jego stronach pomieszczono zarówno historię całego zespołu tych kruchych przedmiotów w zbiorach, jak i bliższe informacje na temat wybranych 30 przykładów naczyń z okresu od XVI do początku XIX wieku.

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem