Kliknij, żeby zobaczyć więcej zdjęć

Cenny i niezwykle interesujący dokument kartograficzny, którego powstanie było skutkiem ważkich wydarzeń politycznych rozgrywających się w Europie – zwłaszcza w jej południowej części – w czwartej ćwierci XVII wieku. Mapa ukazuje tereny położone w dorzeczu Dunaju. Jej północna partia obejmuje południowe tereny Rzeczpospolitej – Małopolskę, Ziemię Chełmską, Ziemię Lwowską (tutaj zaznaczone miejscowości związane z życiem i czynami Jana III, m.in. Olesko, Pomorzany czy Chocim). Południowe rejony rejestrują obszar aż po północną część Adriatyku, a od strony wschodniej po wybrzeża Morza Czarnego. Prostokątny kartusz o dekoracyjnym obramieniu informuje o przedmiocie dokumentu: Cours du Danube Depuis sa Source Iusu’a ses Embouchures ou sont partie de l’Empire D’Allemagne et des Estates qui ont este ou qui sont encore de l’Empire du Turks en Europe; Avec Partie des Estates de la Serme. Republique de Venise… A poniżej notuje wyjaśnienia dotyczące autorstwa mapy: Dressé Par le P.(ère) Coronelli…I.B. Nolin, A Paris…1688.

W dekoracyjnej oprawie kartusza ułożone są panoplia, a na nich, ułożone zostały w układzie hierarchicznym portrety postaci historycznych, które odznaczyły się podczas wielkich konfrontacji chrześcijaństwa z Imperium Ottomańskim pod koniec XVII wieku.  Konsekwencją tych starć było zawiązanie układu wymierzonego przeciw ekspansji Islamu w Europie – podpisanej w Linzu 1684 roku Ligii Świętej. Grupę portretów wieńczy wizerunek głównego inspiratora porozumienia – papieża Innocentego XI. Tuż pod nim, czytelnie wyróżnieni, po stronie prawej król Polski Jan III, po lewej cesarz austriacki Leopold I. Kolejne cztery portrety upamiętniają reprezentantów pozostałych uczestników Ligii Świętej, między innymi dożę weneckiego. Mapa z wielu względów jest bardzo wartościowym uzupełnieniem kolekcji wilanowskiej, jako główne nasuwają się jednak dwa. Pierwszy odnosi się do dokumentacji specyficznej dla danego momentu dziejowego atmosfery politycznej jaka panowała w tym czasie w Europie, kiedy to Jan III odgrywał niepoślednią rolę na arenie międzynarodowej. Drugi wiąże się bezpośrednio z autorstwem mapy – postacią kartografa, Vincenzo Marią Coronellim (1650-1718).
Ów franciszkański mnich osiadły w Wenecji to sławny założyciel pierwszego w świecie towarzystwa kartograficznego, Accademia Cosmografica degli Argonauti. Do jej członków i dobrodziejów należał sam Jan III. Nie znamy dziś dokumentacji, która informowałaby o posiadaniu przez króla-mecenasa rzeczonej mapy Coronellego i Nolina. Możemy jednak przypuszczać, że z uwagi na wszechstronne zainteresowania Sobieskiego i jego kontakty ze środowiskiem kartograficznym, jak również z racji przedmiotu mapy, była mu ona dobrze znana.