Młody mężczyzna z fajką dmuchający na żar, Mężczyzna zapalający żagiew
karta katalogowa kolekcji
Malarstwo
Jan Lievens
Leyda
około 1625
Olej, deska dębowa
oba o wymiarach: 82 x 64 cm
Wil. 1525, Wil. 1526
Oba obrazy Jana Lievensa, malarza holenderskiego, którego los zetknął najpierw z nauczycielem Rembrandta Pieterem Lastmanem, a potem z nim samym, powstały we wczesnym okresie jego twórczości, prawdopodobnie około 1625 r. Wówczas pod wpływem malarzy utrechskich artysta zafascynował się caravaggionizmem. Kompozycje uważano niesłusznie za parę, ponieważ obraz Młody mężczyzna z fajką dmuchający na żar został później specjalnie przycięty, tak aby oba obrazy miały identyczne rozmiary, chociaż sens tych przedstawień ma odmienny charakter. Obraz ukazujący mężczyznę z fajką sprawia wrażenie raczej sceny rodzajowej, dokumentującej nowinkę obyczajową związaną z modą na palenie fajki, która zaczęła się rozpowszechniać dopiero w 2. poł. XVI w.
Wysunięto wiele hipotez wyjaśniających znaczenie alegoryczne drugiego obrazu Mężczyzna zapalający żagiew, z których najbardziej prawdopodobnym wydaje się, że kompozycja jest alegorią Ognia. Tu należy odnotować, że w antykwariacie S. Nystad w Hadze znajdowały się cztery obrazy Livensa o zbliżonym formacie, przedstawiające Cztery Żywioły, także datowane na około 1625 r., ale nie sygnowane.
Krystyna Gutowska-Dudek
Polecane
O fajkach w dawnej Rzeczypospolitej
„Paląc fajkę wśród wesela, wspomnij czasem przyjaciela!” – ten napis odciśnięty był na fajce znalezionej na Czerniakowie w Warszawie. Takie …
Dawne „zapalniczki”, czyli czym niegdyś rozniecano ogień?
Rozniecanie ognia było codzienną koniecznością od czasów najdawniejszych. Sposoby wytworzenia wysokiej temperatury i wzniecenia iskry oraz używane przy tym przedmioty …
