Portret królowej Ludwiki Marii ofiarowany Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
14 marca 2018 r. był prawdziwym świętem dla Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Królewska rezydencja została obdarowana portretem królowej Ludwiki Marii Gonzagi, żony dwóch kolejnych władców z dynastii Wazów – Władysława IV oraz Jana Kazimierza. Wysokiej klasy artystycznej portret został ofiarowany Muzeum przez doktora Edwarda Wilsona z Bethesda (Maryland) w Stanach Zjednoczonych jako wyraz hołdu i upamiętnienie osoby profesora Zbigniewa Brzezińskiego, wybitnego politologa i dyplomaty, zasłużonego dla Polski, a prywatnie przyjaciela Ofiarodawcy.
Obraz przyjechał do Polski dzięki pośrednictwu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i świetnej współpracy z polskimi służbami dyplomatycznymi. Uroczyste przekazanie dzieła przez Ministra Spraw Zagranicznych Jacka Czaputowicza na ręce dyrektora Muzeum Pawła Jaskanisa miało miejsce w siedzibie MSZ.
Co ciekawe, w historycznej kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie znajduje się podobny portret tej samej królowej, przywrócony do dawnej świetności dzięki starannej konserwacji. Oba wizerunki namalowane zostały według zaginionego obrazu z 1646 r., przypisywanego Justusowi van Egmontowi. Dzieło to znamy z licznych powtórzeń graficznych, z których najwcześniejszym jest miedzioryt Willema Hondiusa z 1649 r.; portret rytowali również Robert Nanteuil, Balthasar Moncornet oraz Pierre Aubry II. Bardzo interesującym wyzwaniem będzie prześledzenie relacji między dwoma obrazami, które znajdują się obecnie w kolekcji wilanowskiej, zwłaszcza próba ustalenia przepływu inspiracji. Warto będzie porównać je z innymi znanymi wizerunkami Marii Ludwiki Gonzagi, m.in. z Zamku Królewskiego w Warszawie, warszawskiego kościoła Świętego Krzyża, klasztoru Szarytek na Tamce oraz ze zbiorów muzeum w Wersalu. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zyskało obiekt godny uwagi nie tylko ze względu na wartość historyczną i estetyczną, lecz także poszerzający perspektywy fascynujących badań nad zależnością między oryginałem, kopią i repliką w sztuce.
Pragniemy wyrazić głęboką wdzięczność darczyńcy, a także wszystkim osobom zaangażowanym w przekazanie obrazu. Misją Muzeum jest uzupełnianie zbiorów, mocno uszczuplonych przez zawieruchy dziejowe, a portret królowej, dzięki swoim walorom artystycznym i ciekawej historii stanie się ozdobą naszej kolekcji. Obraz zostanie poddany niezbędnej konserwacji, Muzeum dołoży także starań, aby zorganizować jego specjalną prezentację w zestawieniu z innymi portretami Marii Ludwiki Gonzagi opartymi na podobnym wzorze.
Obecnie obraz eksponowany jest w pałacu - w Sypialni Królowej.
Portret królowej Ludwiki Marii – dar doktora Edwarda Wilsona poświęcony pamięci profesora Zbigniewa Brzezińskiego, przekazany przez Polską Fundację Kulturalną w Clark, w stanie New Jersey.
This gift – a portrait of Poland’s highly important Queen, Marie Louise Gonzaga – is dedicated to my friend Zbigniew Brzeziński. His death year closed a large volume of a towering intellect and author. He was also a consummate diplomat and warrior in the service of both democracy and Christian values, most notably in America and his native Poland. With his friend Pope John Paul II, he helped avert a contemplated Warsaw Pact invasion of Poland in December, 1980, earning the enduring respect of President Jimmy Carter for his clear and articulate strategic thinking at the White House. He anticipated the fall of communism in Poland and the rest of Eastern Europe well before most others, including this author and donor.
Dr. Edward T. Wilson
July 4, 2017
Niniejszy dar – portret Marii Ludwiki Gonzagi, jednej z najważniejszych królowych Polski – poświęcam swemu przyjacielowi, Zbigniewowi Brzezińskiemu. Rok jego śmierci zamknął olbrzymi tom dziejów tego znakomitego myśliciela i twórcy. Brzeziński był też wytrawnym dyplomatą i bojownikiem o demokrację oraz wartości chrześcijańskie, zwłaszcza w Ameryce i swojej rodzinnej Polsce. Wraz ze swym przyjacielem, Papieżem Janem Pawłem II, przyczynił się do powstrzymania planów inwazji sił Układu Warszawskiego na Polskę w grudniu 1980 roku, a jasna i wyrazista myśl strategiczna, jaką zaproponował w Białym Domu, zapewniła mu dozgonny szacunek Prezydenta Jimmy’ego Cartera. Przewidział upadek komunizmu w Polsce i pozostałych krajach Europy Wschodniej, gdy taki obrót spraw wydawał się niemożliwością, także piszącemu te słowa darczyńcy.
Dr Edward T. Wilson
4 lipca 2017 roku
tłum. Antonii Górny
Polecane
Ludwika Maria Gonzaga – ambitna żona dwóch Wazów
Nie miała Rzeczpospolita tak energicznej i ambitnej królowej, a zarazem tak znienawidzonej przez szlachtę jak Ludwika Maria Gonzaga. Zyskując ogromny …
Francuska moda na dworze Ludwiki Marii Gonzagi
O tym jak wielkie było zaskoczenie królowej Ludwiki Marii po przyjeździe do Polski w 1646 r. na widok strojów polskich …
Francuska służba królowej Ludwiki Marii Gonzagi
Ludwika Maria Gonzaga, żona dwóch Wazów (Władysława IV i Jana Kazimierza), była z pochodzenia Francuzką. Podobnie jak jej poprzedniczki królowa …
Panny na wydaniu. Polityka mariaży Ludwiki Marii Gonzagi
O tym jak wymyślne i sprytne politycznie były pomysły królowej Ludwiki Marii Gonzagi (1645–1667), świadczy polityka mariaży jej fraucymeru. Królowa …
