Naczynie dekoracyjne nautilus stanowi ozdobę jednej z szaf Garderoby (Gotowalni królewskiej) w Wilanowie. Jest to puchar o czarze z polerowanej muszli ślimaka morskiego (łac. Nautilus) oprawionej w srebro, bogato dekorowany, zdobiony motywami bóstw i stworów morskich. Moda na ten rodzaj ozdobnych naczyń panowała w Europie w XVI i XVII w. Sporadycznie produkowano je też w XVIII w., a nawet w XIX w. Najpiękniejsze pochodziły z warsztatów niemieckich, głównie z Augsburga, Norymbergii i Bremy. W XVII w. cenionym ośrodkiem produkcji był również Gdańsk. Przepiękne muszle do pucharów wyławiano z wód Oceanu Indyjskiego i Oceanu Spokojnego. Sprowadzali je do portów holenderskich i hanzeatyckich kupcy Kompanii Wschodnio-indyjskiej. Pojemność czary pucharu w zależności od wielkości muszli wynosiła od 0,5 kwarty do garnca (1-4 l.), a wysokość naczyń dochodziła do 50-55 cm. Pełniły one jedynie funkcję dekoracyjną. Wilanowski puchar wykonał Hans Ludwig Kienle Mł., złotnik z Ulm. Oprawiona w srebro muszla podtrzymywana jest przez bóstwo morskie – Trytona. Według mitologii greckiej Tryton był synem Posejdona i Amfitryty. Służył bogom jako posłaniec. Należał do orszaku Posejdona, odpowiednika świty Dionizosa złożonej z satyrów i nimf. Tryton uspokajał grą na muszli wzburzone morskie fale. W sztuce przedstawiany jest jako półczłowiek, półryba, dmący w muszę lub trzymający konchę muszli albo trójząb.

Tekst: Joanna Paprocka-Gajek