Zastawa Stołowa
karta katalogowa kolekcji
Rzemiosło artystyczne
Martin Guillaume Biennais (1764-1843)
Paryż
1793-1819
Srebro odlewane, cyzelowane, grawerowane z nakładaną dekoracją plastyczną
Sygnatura: punca złotnika B; znaki probiercze Paryża z lat 1793-1794 oraz 1809-1819
Znaki gwarancyjne Paryża z lat 1793-1794
Wil.3412-3414, Wil.2504/1-3 wazy do potraw; Wil.2551/1-4 wkładki do waz; Wil.2543/1-2, Wil.2505-7/1-2 półmiski; Wil.2508-9/1-6 talerze; Wil.2412/1-2 podstawy z karafinkami na przyprawy; Wil.2513/1-2 naczynie do chrzanu lub musztardy; Wil.2547/1-2 naczynie do chłodzenia szampana; Wil.2512/1-2 sosjerki; Wil.3417-18, Wil.3420-22 solniczki podwójne
Wielki srebrny serwis obiadowy, pomimo że niekompletny, jest wyjątkowym, jednym z najliczniejszych tego typu zespołów w zbiorach polskich. Dzieło wybitnego złotnika francuskiego z końca XVIII i początków XIX w. - Martina Guillaume’a Biennais’go. Karierę rozpoczynał jako stolarz specjalizujący się w różnego rodzaju podróżnych necessaires. Szczególną sławę przyniosły mu późniejsze dzieła złotnicze oraz przysłowiowy łut szczęścia. Jako nieznany jeszcze złotnik sprzedał na kredyt kilka sreber młodemu oficerowi - Bonapartemu. Oficer ów w kilka lat później mianował go oficjalnym dostawcą dworu. M.G. Biennais, szczycący się również tytułem nadwornego artysty cesarza Napoleona, był rzemieślnikiem niezwykle pracowitym i płodnym, o wielu talentach i umiejętnościach. Specjalnością jego pracowni były obiekty zastawy stołowej i toaletowej oraz garnitury przyborów do pisania. Wiele wyrobów o wybitnych walorach artystycznych Biennais stworzył na podstawie rysunki architektów Ch. Perciera oraz P. Fontaine’a, autorów Recueil de décorations intérieures (1812), z którymi współpracował.
Wyroby wykonywane na zlecenie rodziny cesarskiej oraz dworów europejskich, w tym również serwis dla Branickich, to dzieła wyjątkowe, o wysmakowanych formach i proporcjach, z doskonale skomponowaną dekoracją oraz perfekcyjnie wykończone w najdrobniejszych szczegółach. Elementy zastawy powstały na przestrzeni co najmniej 26 lat. Cechy złotnicze na zachowanych naczyniach serwisu obiadowego świadczą o tym, że w komplecie znalazły się wyroby wykonane w latach 1793-1794 oraz 1809-1819. Scalając serwis, nadano mu jednolitą dekorację plastyczną oraz wygrawerowano herb Korczak pod siedmiopałkową koroną, na tle skrzyżowanych sztandarów z napisem PRO FIDE ET PATRIA.
Do zbiorów wilanowskich srebra włączone zostały w 1892 r. wraz ze sprowadzeniem się do pałacu Ksawerego Branickiego. W roku 1939, jeszcze przed rozpoczęciem działań wojennych, dzięki inicjatywie Beaty Branickiej wszelkie srebra stołowe zostały spakowane do skrzyń i zamurowane w piwnicach pałacu. Przetrwały kilkakrotne plądrowanie pałacu, a w 1947 r. spadkobiercy Branickich wskazali miejsce ich ukrycia. Część z zachowanej zastawy została zwrócona byłym właścicielom. W Wilanowie pozostały: 2 wazy owalne, 4 mniejsze wazy okrągłe, para naczyń do chłodzenia szampana, 2 podstawy ze szklanymi karafinkami na ocet i oliwę, 5 solniczek podwójnych, 2 naczynia do musztardy i chrzanu, 2 sosjerki, 4 pary owalnych półmisków oraz 12 talerzy.
Joanna Paprocka-Gajek
Polecane
Wielka zastawa stołowa
Wielka zastawa stołowa z brązu złoconego jest dziełem P.P.Thomire’a, największego brązownika w sztuce francuskiej przełomu XVIII i XIX w. Należy ona do jedynego w Polsce tak licznego zespołu brązowych naczyń dekoracyjnych.
Talerz z herbem aragońsko-sycylijskim
Nieliczne kolekcje mogą poszczycić się posiadaniem tak reprezentacyjnego naczynia ceramicznego, którego dekoracja herbowa ściśle wiąże je z dziejami kraju, w …
Niechęć do mycia naczyń, czyli staropolska higiena
Kitowicz, autor słynnego Opisu obyczajów za panowania Augusta III, stwierdził m.in., że na talerzach fajansowych czyściej było jeść niż na …
