Badania ekosystemu lądowego – gatunki inwazyjne
Wśród roślin obecnych na terenach zielonych wokół pałacu wilanowskiego napotkać można wiele osobników niepożądanych, zaliczanych do grupy roślin zawleczonych o charakterze inwazyjnym. Rośliny te charakteryzują się kilkoma właściwościami, które sprawiają, że nie są one wartościowym elementem zbiorowisk parkowo-leśnych, tak naturalistycznych, jak i formalnych. Rośliny inwazyjne cechują się przede wszystkim dużą wytrzymałością na niekorzystne warunki środowiskowe, co w połączeniu z łatwością rozmnażania wegetatywnego sprzyja rozprzestrzenianiu się w środowisku. Pozostawione bez kontroli, rośliny inwazyjne mogą tworzyć gęste zarośla uniemożliwiające wzrost innych gatunków krzewów i drzew, co przyczynia się do wypierania gatunków rodzimych i zubożania ekosystemów.
W związku z potencjalnym zagrożeniem dla rodzimych ekosystemów opracowano wytyczne do wspólnego działania krajów członkowskich Unii Europejskiej w tym zakresie. Strategiczny plan na rzecz różnorodności biologicznej na lata 2011–2020 Konwencji o różnorodności biologicznej zawiera m.in. cel określający, że do 2020 roku inwazyjne gatunki obce i drogi ich rozprzestrzeniania się zostaną zidentyfikowane i skategoryzowane, a gatunki priorytetowe będą kontrolowane lub usunięte. Zostaną również podjęte działania dotyczące zarządzania źródłami ich rozprzestrzeniania się, tak aby zapobiec ich wprowadzaniu do środowiska przyrodniczego i zadomawianiu się.
W konsekwencji podjęto także działania w ustawodawstwie krajowym. Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody zostały wprowadzone regulacje dotyczące gatunków obcych, a rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym. W wymienionych aktach prawnych określone zostały gatunki oraz warunki ograniczenia ich przetrzymywania i obrotu handlowego. Aby działania zapobiegające negatywnym skutkom introdukcji gatunków obcych do środowiska przyrodniczego Polski były skuteczne, powinno się je podejmować na podstawie możliwie najszerszej wiedzy o procesie inwazji oraz o poszczególnych gatunkach obcych.
Rozpoznanie gatunków inwazyjnych występujących w danym środowisku wraz z potencjalnymi zagrożeniami może stanowić podstawę do planowania w przyszłości działań związanych z ich ograniczeniem lub eliminacją.
Należy także pamiętać, że wiele gatunków inwazyjnych zostało wprowadzonych do nasadzeń z rozmysłem, w związku z ich walorami dekoracyjnymi lub użytecznymi dla owadów. W takich przypadkach wskazane jest kontrolowanie ich obecności na terenach zielonych, poprzez np. eliminację odrostów lub siewek z uwzględnieniem wysokiej rozrodczości i łatwości do rozmnażania wegetatywnego gatunków inwazyjnych.
Opierając się na powyższych założeniach, przeprowadzono inwentaryzację i identyfikację obcych gatunków o charakterze inwazyjnym na terenach zielonych w kompleksie pałacu w Wilanowie.
Do drzew z gatunków inwazyjnych zawleczonych zaliczają się:
- Dereń świdwa (Cornus sanguinea)
- Klon jesionolistny (Acer negundo)
- Robinia biała – akacjowa (Robinia pseudoacacia)
- Dąb czerwony (Quercus rubra)
- Robinia szczeciniasta (Robinia hispida)
Krzewy:
- Dereń świdwa (Cornus sanguinea L.)
- Róża pomarszczona (Rosa rugosa Thunb.)
- Dereń biały (Cornus alba L.)
Analiza zagrożeń ekosystemów lądowych
Zapraszamy do zapoznania się z raportem podsumowującym wyniki dotychczasowych badań dotyczących zagrożeń ekosystemów lądowych. Raport opracowała Ewa Symonides i omawia w nim zarówno zagrożenia wewnętrze ogrodów wilanowskich, jak i zewnętrze. Wśród zagrożeń wewnętrznych wymienia m.in. gatunki inwazyjne i choroby drzew, a wśród zagrożeń zewnętrznych m.in. presję urbanizacyjną, zagrożenia pokrywy glebowej, obniżanie poziomu wody gruntowej oraz zanieczyszczenia powietrza i kwaśne deszcze. Wszystkie zagrożenia są dokładnie i przystępnie omówione, dzięki czemu dają obraz sytuacji występującej w ogrodach wilanowskich.
Pobierz raport PDF:
Badania ekosystemu wilanowskiego były prowadzone w ramach projektu „Edukacja społeczna w konflikcie urbanizacyjno-ekologicznym na terenie Muzeum Pałacu w Wilanowie” realizowanego dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Polecane
Badania naukowe
Głównym zrębem projektu „Edukacja społeczna w konflikcie urbanizacyjno-ekologicznym na terenie Muzeum Pałacu w Wilanowie” były badania naukowe dotyczące rozmaitych aspektów …
Sprawozdanie o Potoku Służewieckim
Wyniki pomiarów środowiskowych prowadzonych na Potoku Służewieckim w 2015 r.
Historyczne kolekcje róż
„Róże nie potrzebują opisania: wszędzie są naypowabnieyszym przystrojeniem” – stwierdzenie to, zaczerpnięte z Myśli różnych o sposobie zakładania ogrodów Izabeli …
Na ratunek pisklakom – fotoreportaż
W wilanowskich ogrodach zatrzęsienie piskląt. Pełno ich w gniazdach i dziuplach, ale też na trawnikach i alejkach. Takie uroki pierwszych lekcji latania. Czasami maluch trafi w miejsce dla siebie niebezpieczne i wtedy bardzo przydaje się pomoc człowieka.
