Na studiach historii sztuki na Uniwersytecie Aleksandryjskim (to prawidłowa nazwa, nie wiedzieć czemu zniesiona) w Warszawie nauczyłem się dużo, a nawet bardzo dużo. Niekoniecznie dlatego, że naszą kadrę instytutową charakteryzowały jakieś dzikie pasje pedagogiczne, bo co to, to nie – z niewielkimi wyjątkami. Nauczyłem się dużo dlatego, że – jak większość koleżanek i kolegów – przyszedłem na studia jako kompletny ignorant i doprawdy musiałem opuścić mury naszej Alma Mater z wiedzą znacznie większą niż – pożal się Boże – wejściowa. Nauczyłem się dużo nie tylko w sensie faktograficznym, ale też – by tak rzec – leksykalnym, a jednym z pierwszych słówek był przepiękny przymiotnik „antytetyczny”. Przykładowo: antytetyczne, i to jak cholera, są poznańskie koziołki. Mówiąc językiem obrazowo-plebejskim, a nie masz czegoś piękniejszego, antytetyczny jest ten, co się bodzie. Tradycyjna historia sztuki, jeszcze najbardziej rozgarnięta – gdyż nietradycyjna jest niezmiernie głupia (służę dowodami) – zawsze brała swój przedmiot na rogi: starożytność kontra średniowiecze, w nim romańszczyzna kontra gotyk, gotyk kontra wczesno-dojrzały renesans (o, jak pięknie), tenże kontra manieryzm, manieryzm kontra barok, na koniec kubizm kontra rozum. Max Jacob, człek wielce rozumny, po obejrzeniu szkodliwego pacykadła pt. „Panny z Awinionu” powiedział autorowi: „Wyobrażasz sobie, że jedziesz do tej swojej La Coruñi, a na dworcu czeka na ciebie rodzina z takimi mordami?”. Szczęściem nigdy mi się to nie zdarzyło. Prawda, nie byłem w La Coruñi. Oczywiście to wszystko ma również wymiar personalny, bo przecież Michał Anioł kontra Leonardo, Michał Anioł kontra Torrigiani, Michał Anioł kontra Bramante… Kontra, przeciw, versus.