Efekty prac konserwatorskich przy Kapliczce Madonny

Zakończyły się kompleksowe prace konserwatorskie przy dziewiętnastowiecznej kapliczce przydrożnej z figurą Matki Bożej, która stoi przy skrzyżowaniu Osi Królewskiej i ul. Stanisława Kostki Potockiego. Prace wykonał zespół konserwatorów specjalizujących się w konserwacji metalu, drewna oraz kamienia, pochodzący z konsorcjum firm Monolit Sp. z o.o. oraz Architraw s.c.

Większość z nas przechodzi obok kapliczki codziennie, ale co o niej wiemy i czy znamy jej historię? Oto garstka informacji.

Zobacz prezentację o efektach prac konserwatorskich przy Kapliczce Madonny

• Prezentacja o Kapliczce Madonny.wmv

Rzeźba Madonny została wykonana w Warszawie w Fabryce Wyrobów Metalowych Bitschana, która mieściła się przy zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej. Właścicielem tej posesji w latach siedemdziesiątych XIX w. był Paweł Bitschan. Na podstawie figury widnieje odlany napis „P. Bitschan Warszawa, Długa 51”, stąd też dosyć ogólnie można wskazać datę jej powstania na drugą połowę XIX w.

Cynkowy odlew przedstawia postać Najświętszej Maryi Panny stojącej na kuli świata. Ręce ma rozłożone tak, aby mogły spływać z nich łaski, prawą stopę wspiera na półksiężycu, lewą depcze głowę węża. Księżyc pod stopami jest symbolem Niepokalanego Poczęcia i przezwyciężenia znikomości świata doczesnego. Wąż to szatan, kusiciel. Dwanaście gwiazd wokół głowy oznacza pokolenia Izraela i apostołów. O szczególnych przywilejach Matki Bożej świadczy korona, symbol królewskiej godności, którą zwieńczony jest drewniany ażurowy baldachim nad figurą. Symbole te są charakterystyczne dla przedstawień Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia.

Jako doktryna, Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny istniało w kościele rzymskokatolickim od bardzo dawna, jednak dopiero 8 grudnia 1854 r. za sprawą papieża Piusa IX zostało ogłoszone Dogmatem wiary. Wówczas popularność tego wizerunku Madonny wzrosła i jest prawdopodobne, że z tego okresu pochodzi wilanowska rzeźba, którą być może seryjnie produkowano w warszawskiej fabryce Pawła Bitschana. Nie jest znany autor projektu rzeźby oraz dotychczas nie udało się ustalić, kto był jej fundatorem.

Postument wraz z rzeźbą stoi w zagłębieniu ceramicznego ogrodzenia rozgradzającego kwatery Zachodniego Przedpola. Minęły właśnie dwa lata, kiedy to w Noc Wigilijną w 2010 roku wandale zniszczyli jedno z przęseł murku tuż przy kapliczce. Teraz, wraz z pracami restauratorskimi i wzmacniającymi konstrukcję ogrodzenia, brakujący fragment został odbudowany.

Poprzednie prace przy figurze zostały przeprowadzone w 1990 r., po tym, gdy również nieznani sprawcy zrzucili posąg z cokołu i rozbili go na wiele fragmentów. Po obecnej konserwacji blizny tamtej naprawy są dobrze widoczne.

Dzięki swoim walorom artystycznym rzeźba ta zapewne stanowiła doskonały akcent podkreślający ważne miejsce dawnej wsi Wilanów. Podobnie zresztą, jak i figurka św. Anny, patronującej świętości poczętego życia, która znajduje się w neogotyckiej przydrożnej kapliczce w ceglanym ogrodzeniu, przy skraju dzielnicowego parkingu. Obie Święte zostały przecież umieszczone przy drodze prowadzącej z Czerniakowa w kierunku Powsinka, którego nowy przebieg został ustalony poprzez wybudowane wg projektu Henryka Marconiego charakterystyczne dla Wilanowa ceramiczne ogrodzenia kwater Przedpola. Dawny przebieg gościńca jest wyznaczony przez szpaler starodrzewu ukośnie przebiegający przez wschodnie kwatery Przedpola, a miejsce dawnej bramy na jego skrzyżowaniu z Osią Królewską, które ujawniono podczas tegorocznych prac budowlanych, jest zaznaczone ceglaną nawierzchnią.