Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Popularnonaukowa seria „200 lat Muzeum Wilanowskiego” powstała z okazji okrągłego jubileuszu istnienia Muzeum w Wilanowie, otwartego dla publiczności w 1805 roku. W kolejnych książkach różni autorzy ciekawie opowiadają o historii pałacu i jego bogatych zbiorach. Zachęcamy do zbierania wszystkich tomików serii!

Barbara Szelegejd, Ceramika europejska. Galeria rzemiosła artystycznego

Warszawa 2007; 152 str., 50 fot.; oprawa kartonowa; 13 x 20,5 cm
ISBN 978-83-923747-7-0, ISBN 978-83-60192-16-0

Publikacja rozpoczyna serię „200 lat Muzeum Wilanowskiego”, przedstawiając w skrócie dzieje wilanowskiej kolekcji ceramiki. Wybrane przykłady tego rodzaju sztuki zdobniczej, powstałe od XV do 2. poł. XIX wieku, zestawiono w kolejności chronologicznej dla danego tworzywa na terenie Europy. Każdą z grup przedmiotów poprzedzono syntetyczną charakterystyką materiału: fajansu, kamionki nadreńskiej i w typie nadreńskiej, kamionki czerwonej, porcelany, fajansu delikatnego oraz biskwitu. Wykorzystane w wydawnictwie eksponaty można zobaczyć w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Barbara Szelegejd, Szkło europejskie. Galeria rzemiosła artystycznego

Warszawa 2007; 92 str., 30 fot.; oprawa kartonowa; 13 x 20,5 cm
ISBN 978-83-923747-9-4, ISBN 978-83-60192-20-7
Zamów książkę>>>

Kolejne opracowanie z serii „200 lat Muzeum Wilanowskiego” dotyczy nowożytnego szkła obecnego w pałacu w Wilanowie. Na jego stronach pomieszczono zarówno historię całego zespołu tych kruchych przedmiotów w zbiorach, jak i bliższe informacje na temat wybranych 30 przykładów naczyń z okresu od XVI do początku XIX wieku. Barwne ilustracje towarzyszą opowieściom o przedmiotach wyszukanych, najcenniejszych, nieczęsto spotykanych, lecz także o wyrobach typowych dla czasów, w których powstały, interesujących dzięki technice wykonania, dekoracji, możliwości poznania ich pierwszego właściciela, pierwotnej funkcji i roli, którą pełniły po latach.

Joanna Paprocka Gajek, Kolekcja sreber. Galeria rzemiosła artystycznego

Warszawa 2007; 152 str., 54 fot.; oprawa kartonowa; 13 x 20,5 cm
ISBN 978-83-60959-12-1, ISBN 978-83-60192-22-1
Zamów książkę>>>

Kolejny tom z serii wydawniczej „200 lat Muzeum Wilanowskiego” przedstawia historyczną kolekcję sreber wilanowskich i powojennych nabytków sztuki złotniczej. Trzon zbioru tworzą m.in. srebra stołowe i toaletowe, pochodzące ze znakomitych warsztatów francuskich z przełomu XVIII i XIX wieku, uzupełnione równie interesującymi wyrobami z pracowni mistrzów gdańskich, lwowskich i warszawskich. Unikatowe dziś wyroby zachwycają precyzją wykonania, wysmakowaną formą, dekoracją. Wart podkreślenia jest fakt, iż przedmioty te w większości wykonane zostały na specjalne zlecenia właścicieli pałacu wilanowskiego, co świadczy o zasobności rodziny, jak również o wybornym guście, wrażliwości plastycznej oraz dbałości o utrzymanie wysokiego standardu życia.

Anna Ekielska-Mardal, Daleki Wschód w Wilanowie

Warszawa 2008, 120 str., oprawa kartonowa, 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60192-55-9
Zamów książkę>>>

Pałac wilanowski bez Gabinetu czy Pokoju Chińskiego oraz zbiorów chińskiej i japońskiej porcelany czy wyrobów z laki nie byłby tą samą rezydencją. Dalekowschodnia porcelana i wyroby z laki oraz przedmioty produkowane w Europie na wzór chińskich i japońskich, czy dekorowane „w stylu chińskim” zdobiły wnętrza pałacu w Wilanowie od początku jego istnienia.

Już w najstarszym inwentarzu opisującym wyposażenie pałacu, spisanym po śmierci króla Jana III w 1696 roku, znajdujemy opis Gabinetu Chińskiego w Apartamencie Króla Jegomości. Kolejni gospodarze – August II Mocny, Izabela z Czartoryskich Lubomirska, Stanisław Kostka Potocki – urządzali gabinety lub apartamenty z dekoracją inspirowaną, bądź wzorowaną na dalekowschodnich motywach. Na przełomie XVIII i XIX wieku Stanisław Kostka Potocki, tworząc w Wilanowie jedno z pierwszych polskich muzeów (1805), zaaranżował niezwykły Apartament Chiński, w którym prezentowana była jego kolekcja "hińszczyzny" – jak to zapisywano w ówczesnym inwentarzu. Zbiór ten miał jak najpełniej ukazywać dokonania i charakterystyczne cechy sztuki Chin i Japonii. Kolekcja S.K. Potockiego, wzbogacana przez cały XIX wiek zachowała się, w sporej części, w zbiorach muzeum do dziś.

Jest to przekrojowy zbiór, skupiający wszystkie typowe przykłady obiektów sztuki dalekowschodniej – tak zwane wyroby eksportowe produkowane specjalnie na rynek europejski, dostosowane do europejskich gustów i mody. Jest to porcelana chińska: biało-niebieska, typu blanc de Chine, wyroby z rodziny różowych i rodziny zielonych, seladony; japońska porcelana Imari i jej naśladownictwa wytwarzane w Chinach. Szkatuły i pudełka zdobione laką, drobne rzeźby z kamienia mydlanego i korzeni ukazujące buddystycznych i taoistycznych świętych, barwna emalia kantońska. Kolekcja ta od kwietnia 2008 roku jest prezentowana w odrestaurowanych XIX-wiecznych Pokojach Chińskich w południowym skrzydle pałacu. W zabytkowych szafach witrynowych wśród efektownych dekoracji ścian i tapet „w stylu chińskim”, bogaty i różnorodny zbiór zachwyca swoją barwnością, precyzją wykonania i egzotycznym charakterem. W książce przedstawione zostały najcenniejsze i najciekawsze przedmioty z wilanowskiej kolekcji sztuki dalekowschodniej.

Anna Kwiatkowska, Kolekcja zegarów

Warszawa 2008, 128 str., oprawa kartonowa, 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60192-21-4
Zamów książkę>>>

„Pierwszy podział czasu ziemskiego wprowadziło słońce. Można powiedzieć, że słońce było pierwszym zegarmistrzem. To jego życiodajne promienie wyznaczyły dzień i noc, czas pracy i wypoczynku, czas zasiewów i plonów....” – tak zaczyna się książeczka, którą polecamy czytelnikom.

Na przykładzie niewielkiej kolekcji chronometrów zgromadzonych w Pałacu Wilanowskim możemy zauważyć zmiany w ich rozwoju od XVI do drugiej połowy XIX wieku. W rozważaniach poświęconych starym zegarom równie fascynujące są kolejne modernizacje ich mechanizmów, będące wyznacznikiem postępu technicznego, jak i zmiany form artystycznych, jakie nadawano ich obudowie. To w nich projektanci, posługując się czytelnymi symbolami, zakodowali wartości uniwersalne, które towarzyszyć winny człowiekowi w każdej godzinie jego życia: szacunek dla prawdy, sprawiedliwości, rozumu, miłość jako źródło życia, uznanie dla wiedzy i praw natury. Najlepsi artyści sprawili, że projektowane przez nich zegary zaliczamy dzisiaj do dzieł sztuki.

Książka wydana w serii „200 lat Muzeum Wilanowskiego” poświęcona jest bardzo cennej kolekcji zegarów, z których część stanowi dekorację elewacji pałacu, a część zdobi Apartamenty Królewskie i sale ekspozycyjne. Pragniemy zwrócić uwagę czytelnika na kolejność nabywania mechanizmów zdobiących pałac, ale również wspomnieć te zegary, które odegrały ważną rolę w historii Wilanowa, a dzisiaj, w wyniku podziałów spadkowych, zniszczeń i strat wojennych są poza naszą kolekcją.

Ku czci króla Jana III. Bohaterowie i pamiątki. Wstęp i przygotowanie Marta Gołąbek

Warszawa 2008, 108 str., oprawa kartonowa, 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60192-40-5

Książeczka została oddana do rąk czytelników w roku 325. rocznicy odsieczy wiedeńskiej. Przygotowano ją z myślą o tym jubileuszu, w poszanowaniu tradycji miejsca i pamiętając o dawnych przedsięwzięciach realizowanych z okazji wcześniejszych rocznic. Ta oraz inne podjęte z tej okazji inicjatywy świadczą o tym, że mimo upływu lat, zmian sytuacji politycznej i społecznej w Polsce, pewne wydarzenia historyczne pozostają zawsze ważne. Charakter miejsca - genius loci Wilanowa i uniwersalne wartości, które poznać możemy spacerując po wnętrzach pałacu lub po okalających go ogrodach – nie tracą na aktualności mimo upływu lat i nadal intrygują nie tylko historyków i historyków sztuki. Pamiętać należy o tym, że Wilanów był i jest autentyczną scenerią ważnych wydarzeń historycznych. Wszak to właśnie z Wilanowa 18 lipca 1683 r. ruszył król z rodziną na południe, w stronę Wiednia...

Anna Kwiatkowska, Toaletka królowej Marii Kazimiery

Warszawa 2008, 124 str., oprawa kartonowa, 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60192-23-8
Zamów książkę>>>

W kolejnych tomach serii "200 lat Muzeum Wilanowskiego" prezentowane były duże kolekcje; zbiory ceramiki, szkieł europejskich, sreber, zegarów oraz eksponaty sztuki dalekowschodniej. Ta publikacja jest inna. Jej zadaniem jest zwrócenie uwagi czytelnika na zespół mały, liczący bowiem zaledwie pięć przedmiotów, będących jednak szczególnie cennymi zabytkami prezentowanymi w pałacu wilanowskim. Jest to wspaniale dekorowana toaleta, składająca się z lustra i czterech szkatuł. Zgodnie z tradycją uznawana była za własność królowej Marii Kazimiery (1641-1716), małżonki Jana III.

Królewska toaleta ma ciekawą historię, wyróżnia się wysoką klasą artystyczną, jest unikatowa w Polsce i niezwykle rzadka w świecie, dlatego pragniemy zaprosić Czytelników, aby wraz z Autorką spojrzeli na to dzieło, rozpatrując jego walory w wielu aspektach.

Przedmioty osobliwe, niecodzienne, ciekawe. Wstęp i przygotowanie Barbara Szelegejd

Warszawa 2010; 164 str., 61 fot.; oprawa kartonowa; 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60959-81-7

Niemal każdy zbiór muzealny, poza rzadkimi i cieszącymi się uznaniem dziełami sztuki najwyższej klasy artystycznej, zawiera także wyroby pozyskiwane przez dawnych właścicieli głównie w celach praktycznych, by im zapewnić dobrze zorganizowane i wygodne życie. Mimo że większość z tych rzeczy powszednich nie jest pozbawiona artyzmu, istotniejsza jest pełniona niegdyś przez nie funkcja, choć rozszyfrowanie po latach sposobu ich wykorzystywania nie jest czasem łatwe. Mogą się Państwo o tym sami przekonać, próbując zgadnąć jedynie na podstawie fotografii pierwotne zastosowanie licznych zestawionych tu muzealiów. Dokonując wyboru eksponatów do publikacji, nie pominięto też egzemplarzy dziwacznych. Nawet najbardziej wyrafinowani kolekcjonerzy nie potrafią się przecież oprzeć skłonności do rzeczy kuriozalnych, zadziwiających swą egzotyką, osobliwością, dowcipem, mogących zaskoczyć osobę, której się je prezentuje, tym bardziej cenionych, im rzadziej spotykanych. Wszystkie te dzieła utalentowanych twórców – przedstawione w porządku chronologicznym – mówią wiele na temat nabywców: o ich zwyczajach, sposobie spędzania czasu, zainteresowaniach czy charakterze. Trzeba tylko nauczyć się patrzeć na i poprzez te tajemnicze na pozór przedmioty.

Bardziej wnikliwemu poznaniu i lepszemu zrozumieniu historii pałacu wilanowskiego oraz jego mieszkańców służy również – przybliżony we wstępie tej niewielkiej książeczki dzięki szczęśliwie zachowanym archiwaliom – wygląd ówczesnej łazienki, sypialni i gabinetu. Czy wnętrza te były wyposażone znacząco odmiennie od współczesnych? Czy sprzęty i cieszące oko drobiazgi, otaczające niegdyś osoby związane z Wilanowem, zasadniczo różnią się od tych, z którymi obcujemy dziś na co dzień? Mamy nadzieję, że lektura tego opracowania dostarczy Państwu nie tylko odpowiedzi na podobne pytania, ale i czystej przyjemności w obcowaniu z nieczęsto już spotykanymi wyrobami artystycznymi, podobnie jak z odchodzącą w niepamięć staropolszczyzną.

Krystyna Gutowska-Dudek, Zbiór pasteli w kolekcji pałacu w Wilanowie

Warszawa 2019, 160 str., oprawa kartonowa, 13 x 20,5 cm, ISBN 978-83-60192-23-8
Zamów książkę>>>

Kolejna pozycja z serii „200 lat Muzeum Wilanowskiego” opowiada o kolekcji pasteli – obrazów malowanych kredkami. Jest to niezwykła technika, łącząca w sobie precyzję rysunku z rozmachem malarstwa, która jednocześnie zachwyca intensywnością i świetlistością barw oraz swobodą artystycznego wyrazu. Autorka przedstawia zarys historii tej niezwykłej techniki, zarówno w Europie jak i na ziemiach polskich, prezentując jej najwybitniejszych mistrzów oraz ich dzieła. Bogato ilustrowany katalog opowiada nie tylko o historii poszczególnych prac, ale także o osobach na nich sportretowanych, podając mnóstwo interesujących faktów z ich życia i tworząc przez to barwny historyczno-kulturowy kontekst dla pełnych życia przedstawień.