PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska
nieslyszacy
PL EN
Unia Europejska
Unia Europejska

Hop, szklankę piwa

Nikogo z ludzi światłych nie trzeba chyba przekonywać, że piwo – podobnie, jak muzyka – łagodzi obyczaje.

Spór między piwem a winem trwa od niepamiętnych czasów, bo też oba trunki egzystują od czasów niepamiętnych. Co prawda nie wiem, jak wyglądało wino u Sumerów, ale wiem, jak piwo – było gęste, właściwie mulaste i sączyło się je przez słomkę.

W polskiej literaturze konflikt ten objawił się w genialnej powieści Teodora Parnickiego „Srebrne orły”, której akcja rozgrywa się w czasach Ottona III. W pięknie latynizowane zdania swej opowieści autor wplata historiozoficzną deliberację, w której konflikt między Północą a Południem, między światem germańskim a światem rzymskim zostaje ujęty w metaforę konfrontacji między piwem a winem. Ujawnia tu się zdecydowana przewaga piwa, gdyż, jak wiadomo, lepiej chłodzi w gorące lato, a w zimie można je podgrzać, czego nota bene nie cierpię. No i można go więcej wypić. Jednakże u Ottona zwycięża wino, gdyż cesarz pozuje na Rzymianina, a ci przecież pijali wino… Wielki cesarz Julian Apostata pił piwo tylko raz w życiu i zupełnie mu ono nie smakowało. Z bólem muszę donieść, że wypowiedzi admiratorów wina o piwie często przyjmują i przyjmowały formy dość ordynarne. Przykład: pewien hiszpański wiarus spod Rocroi miał (według źródeł) skonstatować, że piwo smakuje tak, jak „uryna chorego ceklarza”. Ciekawe skąd znał smak uryny? Dodajmy, że bitwę pod Rocroi Hiszpanie przegrali z wojskami Wielkiego Kondeusza na głowę.

Jednakże głosy zwolenników piwa są mocniejsze, choć nie zawsze doskonałe literacko – przykładem znany poeta XVII-wieczny, Adam Władysławiusz, który zaludnia podręczniki literatury chyba tylko z tej racji, że był łykiem. Oto, co prawi:

W winie nie ma rozkoszy,
Gdy ma kto nazbyt groszy,
Temu mieszek spustoszy.
Dobre piwo, jako żywo.

Uwaga, słowo „nazbyt” oznacza tu „niezbyt dużo” czy „niewiele”. Władysławiusza mocno wspiera anonimowy autor angielski:

Never tell me of liquors both of Spain and of France
They go to your legs and inspire you to dance
Only Burton Old Ale, always mellow and bright
Goes straight to your head and inspire you to fight.

Powyżej podpisany przełożył to tak (z pominięciem Hiszpanii):

Nie praw nigdy o trunkach, które daje nam Francja,
Wino idzie ci w nogi i zachęca do tańca,
Tylko Burton Old Ale dobrze idzie go głowy
Po nim człowiek się staje prawdziwie bojowy.

Przyznaję – w uszach ludzi miłujących pokój, do których się przecież zaliczam, może to brzmieć dość odpychająco – zawsze wydawało mi się, że piwo, podobnie jak muzyka, łagodzi obyczaje. Doskonale wiedział o tym brytyjski ustawodawca, kiedy to – w celu ograniczenia przemocy związanej z konsumpcją dżynu (zob. choćby słynną „Gin Lane” Williama Hogartha) radykalnie obniżył piwu podatki. Mam nadzieję, że nasze ustawodawstwo też pójdzie wreszcie tym kierunku. W krajach Północy walka z piwem zakrawa zgoła na społeczną dywersję; nie będzie piwa – będzie wóda albo jeszcze gorzej, spirytus salicylowy. Oczywiście muszą być jakieś ograniczenia, bo jednak nie może być tak, jak z barokowymi dziećmi z chóru kolegiaty św. Piotra w Lille, które „piły małe piwo, którego nigdy nie wolno im odmawiać”.

Oczywiście, cały czas chodzi o porządne piwo, dobrze chmielone i nie za mocne. Osobiście przestrzegam przed dzisiejszy „mocnym” bo nie tylko można się nim zdradliwie upić, ale też ukrywa ono smak trunku w nadmiarze alkoholu. Bywało, że w barokowej Francji zastępowano chmiel kolendrą, piołunem, wapnem, czy sadzą! Smak musiał być niezrównany. 

Wielki historyk francuski Fernand Braudel zwany nie bez racji „papieżem historiografii” w pięknej książce „Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV-XVIII wiek” twierdzi, że „piwo zadomowione poza obszarem winorośli, czuje się naprawdę u siebie w rozległej strefie krajów północnych od Anglii po Niderlandy, Niemcy, Polskę i państwo moskiewskie”.

To prawda, jakkolwiek przydałoby się dodać kraje skandynawskie, a specjalnie Danię, gdzie fabrykuje się słynnego, choć mocno przechwalonego Tuborga. Nasze lepsze! I niech to będą życzenia noworoczne dla Czytelników – niechaj nasze będzie lepsze.

2018-01-22
koszulka_dejaniry_logo.jpg

Hej, odleciał ptaszek

W czasach nowożytnych francuski dwór królewski był bardzo rozwydrzony, pod dojrzałym przewodnictwem kolejnych monarchów. Tallemant des Réaux był rekordzistą świata w …

koszulka_dejaniry_logo.jpg

Kardynał i walet

Niesłychane, ale zdarzyło się tak, że pierwszy minister króla Anglii zakochał się w królowej Francji, ba, dał temu namacalny wyraz. Owładnięty …

koszulka_dejaniry_logo.jpg

Potłuczone Wazy

Polsko-ukraińskie swary o przeszłość nie powinny przysłaniać prostej prawdy, że na naszych konfliktach korzystała zawsze Rosja. Epoka baroku to czas królów …

koszulka_dejaniry_logo.jpg

Pierwszy koncert w Pacunelach

Około połowy XVII wieku wiedza o kulturze i sztuce była słabo rozpowszechniona w drobnych miejscowościach na Litwie. Przynajmniej do czasu, gdy pojawił się tam Michał Wołodyjowski.

koszulka_dejaniry_logo.jpg

Nieznana noga Katarzyny

Jak się dobrze przyjrzeć spod galimatiasu kolorów i konturów Frenhofera z „Nieznanego arcydzieła” Balzaca wystaje kobieca noga. I to noga nie od parady.

Biuletyn Informacji Publicznej Biuletyn Informacji Publicznej

Muzeum w Internecie

Organizator

Partnerzy

Sponsorzy

Idea & Design
Copyright © Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych na naszej stronie internetowej oraz dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych Użytkowników. Pliki cookies mogą Państwo kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszej strony internetowej, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż akceptują Państwo stosowanie plików cookies. Potwierdzam, że aktualne ustawienia mojej przeglądarki są zgodne z moimi preferencjami w zakresie stosowania plików cookies. Celem uzyskania pełnej wiedzy i komfortu w odniesieniu do używania przez nas plików cookies prosimy o zapoznanie się z naszą Polityką prywatności.

✓ Rozumiem