Fot. M. Wielgo | Kliknij, aby zobaczyć więcej zdjęć

Od początku 2023 roku na ekspozycji przy Pokojach Chińskich i Myśliwskich można oglądać wyjątkowe zabytki - drewniane panele z dalekowschodnimi malowidłami na jedwabiu. Ozdabiały one niegdyś ściany jednego z Pokoi Chińskich urządzonych przez Stanisława Kostkę Potockiego na piętrze pałacu wilanowskiego. Kolejni właściciele rezydencji zmieniali jego wystrój zachowując przy tym „chiński” charakter wnętrza. W latach 50. XX wieku pod orientalnymi tapetami odkryto barokowe malowidła. Wówczas zdecydowano o przywróceniu późnobarokowego wystroju „chińskich” pomieszczeń. Ich wyposażenie zostało udokumentowane, zdemontowane i zabezpieczone w magazynach muzeum.

Od 2012 roku elementy dawnej dekoracji ścian Pokoi Chińskich są sukcesywnie badane i poddawane konserwacji. Dzięki dotacjom udało się przeprowadzić prace restauratorskie przy wybranych polichromowanych panelach oraz wykonać specjalistyczne gabloty dla ich bezpiecznego eksponowania.

Fot. A. Konopko | Kliknij, aby zobaczyć więcej zdjęć

Motywy dekoracyjne paneli wykonane były z pozłacanych papierków naklejanych bezpośrednio na drewno pokryte imitacją czarnej i czerwonej laki. Technika ta jednak okazała się nietrwała. Świadczą o tym kilkukrotne przemalowania dekoracji roślinnych, rozet ze smokami i kratownicy. Po licznych badaniach i naradach wilanowscy specjaliści postanowili zachować historyczne zmiany, poddając je koniecznym korektom. Wzmocniono także konstrukcję drewnianych paneli.

Równolegle trwały prace badawcze i konserwatorsko-restauratorskie nad owalnym trójwymiarowym malowidłem „Architektura z mostem”. Dzieło namalowane na delikatnym jedwabiu oczyszczono, uzupełniono ubytki farby i zabezpieczono przed niekorzystnymi czynnikami. Owal bezpiecznie zamontowano w panelu dzięki passe-partout idealnie dopasowanemu do kształtu obiektu. Malowany jedwab jest niezwykle wrażliwy na działanie światła. Z tego powodu obraz za jakiś czas zostanie przeniesiony do magazynu. Na jego miejscu pokażemy kolejne cenne dekoracje w typie dalekowschodnim.

Oryginalne malowidło ze sceną rodzajową, pierwotnie wprawione w dolny otwór drewnianego panelu, nie nadaje się do ekspozycji. Jego jedwabne podłoże jest bardzo kruche, a ubytki znaczne. W związku z tym, konserwatorzy wykonali jego wierną kopię. Obraz powstał najprawdopodobniej w Europie, o czym świadczy stylistyka dzieła, odzwierciedlająca wyobrażenie artystów europejskich o Dalekim Wschodzie. W wyniku szczegółowych badań konserwatorskich uzyskano kluczowe informacje o strukturze obiektu, rodzaju użytej farby i pigmentach, tkaninach czy rodzaju drewna krosna. Przed namalowaniem kopii niezbędne było wykonanie wielu prób z wykorzystaniem nowej wiedzy nt. zabytku. W rezultacie powstały tzw. „próbniki”, na podstawie których można było stworzyć kopię dopełniającą eksponowany na wystawie panel.