Księga szafarska dworu Jana III Sobieskiego 1695–1696
Księga szafarska dworu Jana III Sobieskiego 1695–1696
Opracowali: Jarosław Dumanowski, Maciej Próba i Łukasz Truściński
Wstęp: Jarosław Dumanowski
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2013, s. 213, ISBN 9788363580261.
Półroczne menu króla Jana III, jego rodziny, dworzan i gości składa się z produktów wydawanych codziennie na stoły poszczególnych osób na obiad i wieczerzę. Lektura tych zestawień układa się w pasjonującą opowieść o codziennym życiu zwycięzcy spod Wiednia i jego otoczeniu. Dowiadujemy się z niej o miejscach spożywania posiłków, najważniejszych królewskich gościach, a przede wszystkim o tym, co i kiedy jadano na dworze Jana Sobieskiego. W kontekście dotychczasowej wiedzy o staropolskim jedzeniu i wypowiedzi samego króla o kuchni, kucharzach i jego ulubionych smakołykach otrzymujemy interesujący, barwny obraz dawnej kultury kulinarnej.
Projekt graficzny: Karolina Mazurkiewicz, Wojciech Staniewski, Studio 2x2
Polecane
Zobacz film „Jan III Sobieski. Portret króla”
Przyznamy nieskromnie, że udało się nam dokonać rzeczy niesłychanej - odnaleźliśmy ludzi, którzy pamiętają Jana Sobieskiego. Rozmawialiśmy między innymi z …
„Compendium ferculorum albo zebranie potraw”
Zbiór przepisów Stanisława Czernieckiego wydany w 1682 r. pod tytułem „Compendium ferculorum” uważany jest za pierwszą polską książkę kucharską. To książka o tym, jak pobudzać smak i wyobraźnię, jak zaskakiwać biesiadników, czarować ich wyglądem i sposobem wydania potraw. Czyta się ze smakiem!
„Kucharz doskonały” Wojciecha Wielądki
Opublikowany w 1783 roku „Kucharz doskonały” to druga wydana drukiem polska książka kucharska. Styl Wojciecha Wielądki i jego opis kuchni różni się bardzo od „Compendium ferculorum”, słynnego dzieła Stanisława Czernieckiego, kuchmistrza rodu Lubomirskich i niedawno odkrytej „Mody bardzo dobrej smażenia różnych konfektów”, spisanej w latach 80. XVII wieku przez anonimowego kucharza związanego z dworem Radziwiłłów.
Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów
Spisana ok. 1686 r. „Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów…” to obszerny, szczegółowy i oryginalny rękopiśmienny zbiór przepisów kulinarnych, który można uznać za drugą polską książkę kucharską. Prawie cała nasza wiedza o kuchni staropolskiej była dotąd oparta na „Compendium ferculorum” ułożonym przez Stanisława Czernieckiego, kucharza Lubomirskich – dziele słynnym, które wydano w 1682 r., a następnie powielano w kolejnym stuleciu.
Tatarskie ziele w cukrze czyli staropolskie słodycze
Niewielu potrafi oprzeć się słodkościom, chociaż niektóre staropolskie przysmaki mogą nas zaskoczyć. Jak przyrządzić tytułowy tatarak w cukrze, pasztet z migdałów i marcepan z piany cukrowej – tego i wiele więcej dowie się Czytelnik z książki o staropolskich słodyczach.
Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI-XVIII w. Źródła drukowane
Książka zawiera przepisy kulinarne odnalezione na kartach drukowanych staropolskich zielników, dzieł medycznych, kalendarzy, poradników gospodarczych i innych tekstów publikowanych od XVI do XVIII w. Zbiór obejmuje receptury często znacznie bardziej praktyczne, typowe i skromniejsze niż przepisy magnackich kuchmistrzów z książek kucharskich.
