Księga szafarska dworu Jana III Sobieskiego 1695–1696
Opracowali: Jarosław Dumanowski, Maciej Próba i Łukasz Truściński
Wstęp: Jarosław Dumanowski
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2013, s. 213, ISBN 9788363580261.
Półroczne menu króla Jana III, jego rodziny, dworzan i gości składa się z produktów wydawanych codziennie na stoły poszczególnych osób na obiad i wieczerzę. Lektura tych zestawień układa się w pasjonującą opowieść o codziennym życiu zwycięzcy spod Wiednia i jego otoczeniu. Dowiadujemy się z niej o miejscach spożywania posiłków, najważniejszych królewskich gościach, a przede wszystkim o tym, co i kiedy jadano na dworze Jana Sobieskiego. W kontekście dotychczasowej wiedzy o staropolskim jedzeniu i wypowiedzi samego króla o kuchni, kucharzach i jego ulubionych smakołykach otrzymujemy interesujący, barwny obraz dawnej kultury kulinarnej.
Projekt graficzny: Karolina Mazurkiewicz, Wojciech Staniewski, Studio 2x2
Polecane
![primus_www_03_x_duch_krola.jpg](https://www.wilanow-palac.pl/image.php/23544_article_list/primus_www_03_x_duch_krola.jpg)
Zobacz film „Jan III Sobieski. Portret króla”
Przyznamy nieskromnie, że udało się nam dokonać rzeczy niesłychanej - odnaleźliśmy ludzi, którzy pamiętają Jana Sobieskiego. Rozmawialiśmy między innymi z …
![Compendium_okładka_drugiewydanie.jpg](https://www.wilanow-palac.pl/image.php/16135_article_list/compendium_okladka_drugiewydanie.jpg)
„Compendium ferculorum albo zebranie potraw”
Zbiór przepisów Stanisława Czernieckiego wydany w 1682 r. pod tytułem „Compendium ferculorum” uważany jest za pierwszą polską książkę kucharską. To książka o tym, jak pobudzać smak i wyobraźnię, jak zaskakiwać biesiadników, czarować ich wyglądem i sposobem wydania potraw. Czyta się ze smakiem!
![Okładka książki: Kucharz doskonały](https://www.wilanow-palac.pl/image.php/23588_article_list/wieladko_kucharz_doskonaly_muzeum_palac_w_wilanowie.jpg)
„Kucharz doskonały” Wojciecha Wielądki
Opublikowany w 1783 roku „Kucharz doskonały” to druga wydana drukiem polska książka kucharska. Styl Wojciecha Wielądki i jego opis kuchni różni się bardzo od „Compendium ferculorum”, słynnego dzieła Stanisława Czernieckiego, kuchmistrza rodu Lubomirskich i niedawno odkrytej „Mody bardzo dobrej smażenia różnych konfektów”, spisanej w latach 80. XVII wieku przez anonimowego kucharza związanego z dworem Radziwiłłów.
![Okładka książki: Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów i innych słodkości](https://www.wilanow-palac.pl/image.php/18525_article_list/moda_bardzo_dobra_okladka_mala.jpg)
Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów
Spisana ok. 1686 r. „Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów…” to obszerny, szczegółowy i oryginalny rękopiśmienny zbiór przepisów kulinarnych, który można uznać za drugą polską książkę kucharską. Prawie cała nasza wiedza o kuchni staropolskiej była dotąd oparta na „Compendium ferculorum” ułożonym przez Stanisława Czernieckiego, kucharza Lubomirskich – dziele słynnym, które wydano w 1682 r., a następnie powielano w kolejnym stuleciu.
![Tatarskie ziele_okładka.jpg](https://www.wilanow-palac.pl/image.php/18522_article_list/tatarskie_ziele_okladka.jpg)
Tatarskie ziele w cukrze czyli staropolskie słodycze
Niewielu potrafi oprzeć się słodkościom, chociaż niektóre staropolskie przysmaki mogą nas zaskoczyć. Jak przyrządzić tytułowy tatarak w cukrze, pasztet z migdałów i marcepan z piany cukrowej – tego i wiele więcej dowie się Czytelnik z książki o staropolskich słodyczach.
![Monumenta_przepisy_okladka_front_S.jpg](https://www.wilanow-palac.pl/image.php/30388_article_list/monumenta_przepisy_okladka_front_s.jpg)
Staropolskie przepisy kulinarne. Receptury rozproszone z XVI-XVIII w. Źródła drukowane
Książka zawiera przepisy kulinarne odnalezione na kartach drukowanych staropolskich zielników, dzieł medycznych, kalendarzy, poradników gospodarczych i innych tekstów publikowanych od XVI do XVIII w. Zbiór obejmuje receptury często znacznie bardziej praktyczne, typowe i skromniejsze niż przepisy magnackich kuchmistrzów z książek kucharskich.