Pucharek z herbem Mniszchów i Szembeków
karta katalogowa kolekcji
Rzemiosło artystyczne
Niemcy, Brandenburgia, Zechlin
1742–1747
Szkło bezbarwne; szlifowanie, rytowanie, częściowo polerowanie, złocenie
14,8 x Ø 8,5 cm
Wil.41
Pucharek z brandenburskiej huty w Zechlinie należy do tych przedmiotów, które same opowiadają nam o początkach swojej historii. Dwa polskie herby, które stały się głównym motywem jego dekoracji, sugerują, że został zamówiony na ceremonię ślubną lub wykonany w trakcie trwania małżeńskiego związku. Pieczętowały się nimi rody Mniszchów i Szembeków, a w 1736 r. przedstawiciel pierwszego z nich, Jerzy August Wandalin Mniszech poślubił Bihildę z Szembeków (która zmarła 11 lat później). Ustalone w ten sposób ramy czasowe wykonania naczynia ściślej zawęża obecność lasek marszałkowskich, umieszczonych wśród otaczających tarcze herbowe panopliów, skomponowanych z elementów uzbrojenia i sztandarów. Jako że godność marszałka nadwornego koronnego nadano Mniszchowi w 1742 r., tak ozdobiony przedmiot mógł trafić w jego ręce jedynie w okresie pięciu lat po tej dacie. W pałacu wilanowskim pucharek znalazł się zapewne po 1840 r. wraz wianem prawnuczki pierwszego właściciela, Aleksandry z Lubomirskich Potockiej.
Barbara Szelegejd
Polecane
Koncept na herb Szembeków
W Bibliotece Czartoryskich w Krakowie znajduje się rękopiśmienny tomik pt. Fraszki alboli też bajki, modnie nazwane anegdoty, od drukowanych przedtem …
Szkła z herbem
Puchary zdobione herbem „Leliwa” związane są z osiemnastowiecznymi właścicielami Wilanowa. Kiedy w 1720 r. Elżbieta z Lubomirskich odkupiła od królewicza Konstantego Sobieskiego dobra wilanowskie, w należącym do jej męża, hetmana wielkiego koronnego Adama Mikołaja Sieniawskiego (1666 – 1726)
Flasza puzdrowa Konstantego Sobieskiego (1680–1726)
Każdą z zachowanych w Wilanowie sześciu analogicznych flasz zdobi ta sama dekoracja – po jednej stronie herb Janina pod koroną …