Wiek XVII to, jak słusznie wyraził Fulvio Festi, ferraryjski dyplomata i poeta, „wiek żołnierza”. Właśnie tak i to od początku do końca, a żołnierz ten jest straszny, co się dowodnie pokazuje w wojnie trzydziestoletniej, w wojnach polsko-kozackich czy w wojnie północnej: rzeź podąża za rzezią, nie wspominając już o pieszczotliwych dragonadach. Towarzyszą temu straszne łupiestwa, bo żołnierz ów żre jak opętany. W przypadku armii liczącej powiedźmy 3 tysiące ludzi było to jakieś 15 tysięcy więcej gąb do wykarmienia (kobiety, dzieci, służący, markietanowi i markietanki),czyli trzeba było codziennie zemleć 80 tysięcy kilo mąki i zarżnąć 2 500 owiec albo ćwierć tysiąca krów czy byków. Każdy knecht musiał przy tym się napić, standardowo, jakieś cztery półlitrowe browary dziennie. Strach pomyśleć skąd oni to wszystko brali, strach też pomyśleć, jak to znosiła ludność cywilna, polska, niemiecka, ukraińska, czy irlandzka, bo pamiętajmy, że w wigilię ścięcia głowy królowi Cromwell zdecydował o inwazji Zielonej Wyspy. No i – wyznam ze wstydem – rosyjska, bo w czas Wielkiej Smuty nasi brykali sobie tam w stylu bardzo dowolnym. Pamiętacie utwór wielkiego Bułata Okudżawy „Piosenka amerykańskiego żołnierza”: „Иду себе, играю автоматом, Как просто быть солдатом, солдатом!” („Gdy każą – idę, gdy nie każą – leżę, Jak łatwo być żołnierzem, żołnierzem”). Publika doskonale wiedziała, że Okudżawa mruga okiem, że to tylko figura i metafora, bo przecież chodziło o żołnierza sowieckiego.