Imbryk z pokrywką

Imbryk został wykonany w Delft między rokiem 1680 a 1708 przez Ary’ego de Milde’a . Niewielki imbryczek ma 10,9 centymetra wysokości i 13,9 centymetra szerokości.
To naczynie z czerwonej kamionki z mosiężną, dekoracyjną oprawą. Ma ciepłą, miedzianą barwę czerwonej glinki.
Powierzchnia jest gładka, matowa. Kulisty, lekko spłaszczony brzusiec ujęto między stopkę a szyjkę w formie niskich pierścieni. Wysoko umieszczony, dość krótki dziobek ma kształt ściętego stożka. Po drugiej stronie naczynia duże, walcowate ucho. Na bokach brzuśca nałożono reliefową dekorację: po jednej stronie jest to delikatna gałązka z liśćmi, pąkami i kwiatami wiśni, po drugiej – gałązka śliwy. Niska, sklepiona pokrywka z wąskim gzymsem przy krawędzi i kulistym uchwytem ozdobiona jest trzema pojedynczymi, rozwijającymi się pąkami.
Pokrywkę zabezpiecza oprawa ze złoconego mosiądzu, która łączy ją z uchem i końcem dziobka cienkimi łańcuszkami z okrągłych ogniwek. Łańcuszki przyczepione są po obu stronach pierścienia pod gałką pokrywy. Na wierzchu gałki pokrywka z mosiądzu została wycięta na dole w drobne łuki, a na jej szczycie zamocowano niewielką figurkę pawia.
Koniec dziobka zakryty jest opaską z ogniwem mocującym łańcuszek i pokrywką na zawiasie, na której osadzono maleńkiego kogucika.
W Europie przełomu XVII i XVIII wieku wytworzyło się przekonanie, że aby w pełni docenić smak i aromat sprowadzanych z zamorskich kolonii herbaty i kawy, należy je pić w naczyniach przypominających te pochodzące z Chin. Podejmowano zatem liczne próby imitowania chińskiej ceramiki, zarówno kamionkowej, jak i porcelanowej. Powielano nie tylko wschodnie techniki i materiały, ale też kształty i wzornictwo. Do najzręczniejszych naśladowców należał Holender Ary de Milde , nazywający sam siebie „wypiekaczem imbryków”. To jego sygnatura w formie pieczęci znajduje się na spodzie prezentowanego naczynia.
Przedmiot należy do kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Naczynie na tytoń lub herbatę z pokrywką

Naczynie na tytoń lub herbatę powstało w Miśni około roku 1711. Ma 17,5 centymetra wysokości oraz 10,2 centymetra średnicy. Wykonane jest z wielobarwnej kamionki, misternie oszlifowanej i wypolerowanej. Autor nie jest znany.
Kolor tworzywa i zastosowany szlif podkreślają kształt naczynia. Na jego powierzchni cieniutkimi pasmami przeplata się cały wachlarz ciepłych odcieni brązu i czerwieni – od głębokiej czekolady przez miedź, aż po graniczący z bielą ozłocony beż. Niejednorodną barwę osiągnięto, mieszając różne rodzaje glinek i minerałów. Powierzchnia puszki jest wypolerowana do gładkiego połysku.
Naczynie ma formę niewielkiej urny z pokrywą. Kształtem może przypominać odwróconą gruszkę. Okrągła podstawa rozchyla się ku górze i przechodzi w pękaty brzusiec zakończony wąską, metalową oprawą brzegu puszki. Zakrętka ma formę niskiego cylindra, nieznacznie przewężającego się ku górze. Wierzch delikatnie stożkowaty. Na środku uchwyt w kształcie niewielkiej, ciemnobrązowej gałki o wielu fasetkach.
Wielobarwna glinka tworzy wzór drobnych okrągłych plam o nieregularnych, postrzępionych krawędziach. Każda plama to jednocześnie kolejna faseta szlifu „w plaster miodu”. Można odnieść wrażenie, że ktoś pozostawił w kamionce głębokie odciski opuszków palców, jeden obok drugiego. Ścianki wyżłobień ukazują jakby przekrój przez kolejne warstwy glinki, jaśniejsze przy krawędziach, ciemniejsze w środku, często z małą jasną plamą na samym dnie. Wzór ten pojawia się na całej powierzchni naczynia z dwoma wyjątkami przy podstawie i na pokrywie. Podstawę puszki obiega szlif z pionowych wgłębień. Na wierzchu zakrętki cienkie strumyki barwnych glinek tworzą wir barw owinięty wokół wieńczącej ją gałki.
W Europie przełomu XVII i XVIII wieku wytworzyło się przekonanie, że aby w pełni docenić smak i aromat sprowadzanych z zamorskich kolonii herbaty i kawy, należy je pić w naczyniach przypominających te pochodzące z Chin. Stąd liczne próby wytworzenia europejskiej ceramiki. Początki porcelany w Saksonii wiążą się z próbami zamiany metalu w złoto. August II Mocny uwięził zdolnego alchemika Johanna Friedricha Böttgera z przykazaniem odkrycia kamienia filozoficznego. Eksperymenty chemika doprowadziły do wynalezienia najpierw czerwonej, a następnie białej porcelany. Böttger przez resztę swojego życia pracował nad coraz bardziej wymyślnymi technikami szlifowania i polerowania materiału.
W zbiorach światowych zachowało się zaledwie kilka przykładów przypominającej swymi wzorami agat wielobarwnej ceramiki kamionkowej. Tylko trzy z nich są dodatkowo zdobione „muszlowym” szlifem. Płynnie przeplatające się kolory ziemi i nieregularne, organiczne kształty mogą sprawiać wrażenie, że waza jest kunsztownym wytworem samej natury.
Przedmiot pochodzi z kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Ogrodnik

Kolorowa figurka ogrodnika powstała w Miśni prawdopodobnie około 1920 roku na podstawie modelu z lat 60. XVIII wieku. Uwagę przyciągają imponujące rozmiary figurki, która mierzy aż 47,3 centymetra wysokości. Figurkę nieznanego autorstwa odlano z porcelany malowanej następnie farbami naszkliwnymi i złoconej.
Figura przedstawia podobiznę elegancko ubranego panicza trzymającego kosz kwiatów. Wykwintną ozdobę wykonano z ogromną dbałością o szczegóły, widoczną w drobnych kwiatowych detalach i każdym precyzyjnym pociągnięciu pędzla.
Pełna postać przedstawiona jest na małej kwadratowej podstawce. Za mężczyzną stoi na niej także podpórka sięgająca mu do pasa. Po lewej podpórka stylizowana jest na surową białą skałę, po prawej – na fantazyjnie wyrzeźbiony marmurowy postument zdobiony złoceniami. U stóp mężczyzny leży wiązka szpagatu nawiniętego na podłużny patyk przypominająca sznurek używany do puszczania latawca.
Mężczyzna stoi swobodnie. Lewa noga wystawiona nieznacznie do przodu. Głowę zwraca w prawo, prezentując lewy półprofil. Prawa ręka, w której trzyma drobny bukiet kwiatów, uniesiona jest nieznacznie na wysokość talii. Lewa ręka, oparta łokciem o suchy pień drzewa wyrastający z podpórki za mężczyzną, przytrzymuje oparty o biodro niewielki wiklinowy koszyk pełen wielobarwnych kwiatów.
Mężczyzna ubrany jest w zgodny z XVIII-wieczną modą strój w żywych, pastelowych kolorach. Biała koszula z rozpiętym żabotem wystaje spod błękitnej kamizelki opinającej się na pokaźnym brzuchu. Kamizelka wykonana jest z tkaniny w poziome paski. Naprzemiennie przeplatają się paski żółtego ornamentu kwiatowego i cienkiej granatowo-brązowej wici. Mężczyzna przewiązany jest w pasie czerwoną szarfą w żółte kropki zawiązaną na supeł nad prawym biodrem. Na to wszystko narzucony jest jasnoróżowy szustokor – sięgający kolan męski strój wierzchni z dopasowaną górą. Szustokor zdobiony jest wzorem pęków liści i dużych kolorowych kwiatów – niebieskich, pomarańczowych, purpurowych. Przy nadgarstkach, spod rękawów żakietu wyłaniają się falbany mankietów koszuli. Cieniutkie złocenia zdobią krawędzie szustokora i kamizelki. Obcisłe, fioletowe spodnie sięgają kolan, odsłaniając łydki w białych pończochach. Na stopach czarne pantofle ze złotymi, prostokątnymi klamrami.
Zgodnie z ówczesnym kanonem piękna, ogrodnik ma mlecznobiałą cerę, na której wyraźnie odznaczają się drobne koralowe usta i rumieniec. Cienkie łuki brwi i oczy ogrodnika są jasnobrązowe, podobnie jak opadająca aż na plecy kędzierzawa, pudrowana peruka, spięta na karku czarną kokardą.
Figurka ogrodnika, pochodząca z kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, ma w zbiorach wilanowskich swoją towarzyszkę: figurkę pasterki. Stanowią parę i mimo że nie zostały wypalone w tym samym czasie ani nawet prawdopodobne nie są dziełem tego samego artysty, harmonijnie się uzupełniają. Niestety, podczas drugiej wojny światowej obie figurki zostały zarekwirowane przez Niemców. W 1991 roku udało się odzyskać figurkę kobiecą. Męska dołączyła do niej po wygranej aukcji w 2008 roku.
Manufaktura w Miśni produkowała przede wszystkim figury i grupy figuralne niewielkich rozmiarów, które mogły być stawiane np. na stole wśród zastawy czy na półkach serwantek. Niezbyt często spotyka się okazałe figury, nastręczające większe problemy z wypalaniem w piecu i wymagające specjalnych miejsc do ekspozycji.

Pasterka

Kolorowa figurka pasterki powstała w Miśni pod koniec XVIII wieku. Jej autorem jest Johann Carl Schönheit . Uwagę przyciągają imponujące rozmiary figurki, która mierzy aż 48 centymetrów wysokości. Odlano ją z porcelany malowanej następnie farbami naszkliwnymi i złoconej.
Wykwintną podobiznę elegancko ubranej damy w kapeluszu trzymającej kosz kwiatów wykonano z ogromną dbałością o szczegóły, widoczną w drobnych kwiatowych detalach i każdym precyzyjnym pociągnięciu pędzla.
Pełna sylwetka postaci przedstawiona jest na małej kwadratowej podstawce imitującej fragment kamienistej drogi porośniętej trawą. Gesty kobiety są swobodne. Przedstawiono ją jakby w pół kroku, z lewą nogą wystawioną do przodu. Głowę zwraca w lewo, prezentując prawy profil. Prawa ręka, w której trzyma drobne kwiaty, opuszczona jest swobodnie wzdłuż tułowia. W zgięciu lewej, na wysokości talii, na żółtej wstążce z kokardą zwisa niewielki wiklinowy koszyk pełen wielobarwnych kwiatów.
Kobieta ubrana jest w strój francuskiej pasterki w żywych, intensywnych kolorach. Ma na sobie seledynową spódnicę z falbaną nałożoną na rogówkę, czyli usztywnianą halkę służącą za stelaż nadający spódnicy odpowiedni kształt. Górna część halki, widoczna nad falbaną, jest biała. Poniżej rogówka w podłużne białe i różowe paski kończy się nad kostkami. Białe pasy zdobione są dodatkowo powtarzającym się drobnym ornamentem kwiatowym. Wzdłuż pasków różowych biegnie ciemniejszy falowany szlaczek. Intensywny, świeży róż rogówki współgra z dopasowanym żakietem o tej samej barwie. Żakiet jest swobodnie rozpięty na piersi, związany jedynie na samym dole luźną różową wstążeczką. Rozchylone poły odsłaniają różowe sznurówki białego gorsetu. Spod sięgających łokci rękawów żakietu wynurzają się falbanki bufiastych rękawów białej koszuli. Również głęboki dekolt eksponujący śnieżnobiałą szyję zdobiony jest falbanką.
Całości dopełniają dodatki – pęk kwiatów przypięty na lewej piersi, białe trzewiczki ozdobione różowymi rozetkami, różowa binda, czyli cienka obróżka na szyi, czy wreszcie trójrożny, biały kapelusz zdobiony różową wstążką. Cieniutkie złocenia zdobią wywinięte rondo kapelusza i krawędzie żakietu.
Zgodnie z ówczesnym kanonem piękna pasterka ma mlecznobiałą cerę, na której wyraźnie odznaczają się drobne koralowe usta i rumieniec. Cienkie łuki brwi i oczy pasterki są jasnobrązowe, podobnie jak upięta pod kapeluszem pudrowana peruka.
Figurka, nazywana kwiaciarką, pasterką lub ogrodniczką, ma w zbiorach wilanowskich swego towarzysza: figurkę ogrodnika. Stanowią one parę i chociaż nie zostały wypalone w tym samym czasie ani nawet prawdopodobnie nie są dziełem tego samego artysty, harmonijnie się uzupełniają. Niestety, podczas drugiej wojny światowej obie figurki zostały zarekwirowane przez Niemców. W 1991 roku udało się odzyskać figurkę kobiecą. Męska dołączyła do niej po wygranej aukcji w 2008 roku.
Manufaktura w Miśni produkowała przede wszystkim figury i grupy figuralne niewielkich rozmiarów, które mogły być stawiane np. na stole wśród zastawy czy na półkach serwantek. Niezbyt często spotyka się okazałe figury, nastręczające większe problemy z wypalaniem w piecu i wymagające specjalnych miejsc do ekspozycji.
Figurka pochodzi z kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Trzy Gracje

Wykonana z biskwitu figurka autorstwa Chrystiana Gottfireda Jüchtzera przedstawiająca trzy Gracje odlana została w latach 80. XVIII wieku w Miśni. Modelowana była według rysunku Johanna Eleazara Zeissiga zwanego Schenauem . Mierzy 42,5 centymetra wysokości, 35,5 centymetra szerokości i 20 centymetrów głębokości.
Muzeum Pałacu w Wilanowie dysponuje najliczniejszą, liczącą aż 171 dzieł, kolekcją biskwitów w Polsce. To wykonane z nieszkliwionej białej porcelany drobne rokokowe figurki, często przedstawiające scenki o tematyce rodzajowej, dworskiej lub sielankowej. Mówi się, że to Madame de Pompadour miała wpływ na rozpoczęcie ich produkcji, kiedy odwiedzając wytwórnię porcelany w Vincennes , zachwyciła się niewykończonymi, niepokrytymi jeszcze szkliwem i pozbawionymi barwnej dekoracji figurkami.
Na kwadratowej podstawce trzy nagie dziewczęta zgromadzone są wokół sięgającego im do pasa postumentu. Ich ruchy są pełne niewymuszonego wdzięku widocznego w miękkich liniach ich nadgarstków, w luźno opuszczonych głowach. Dziewczęta stoją swobodnie. Białe, matowe sylwetki ustawione w kontrapoście, czyli z jedną nogą wysuniętą do przodu i ciężarem ciała przeniesionym na nogę pozostającą w tyle, eksponują piękno i klasyczne proporcje ciał. Owalne twarze dziewcząt odznaczające się wyrazistymi, prostymi nosami także zgodne są z antycznym kanonem piękna.
Środkowa Gracja obrócona jest do widza plecami. Szeroko rozkłada ramiona. Lewa dłoń spoczywa na ramieniu jej towarzyszki po lewej, prawa – na biodrze dziewczyny po prawej. Dziewczęta po bokach obrócone są przodem. Każda z nich jedną ręką sięga do szyi środkowej. Gracja po lewej w drugiej ręce, luźno opuszczonej wzdłuż tułowia, trzyma kiść winogron, Gracja po prawej – wiązkę kwiatów. Wszystkie trzy mają luźno podpięte, długie, kędzierzawe włosy, opadające dziewczętom po bokach na ramiona i plecy. Włosy środkowej Gracji obwiązano z tyłu opaską tak, że całe plecy i kark pozostają odsłonięte. Włosy prawej Gracji przybrane są opaską z kwiatów biegnącą pod kokiem ze zwiniętego warkocza.
Okrągły postument czy też studnia, wokół której stoją Gracje, zdobiona jest gzymsami u podstawy i przy brzegu oraz pasem z ornamentem kwiatowym w połowie wysokości. Zwisają z niej przerzucone przez krawędź draperie, które częściowo osłaniają dziewczęta na wysokości pasa.
Gracje to w mitologii greckiej boginie wdzięku, towarzyszki Apollina, Afrodyty i Ateny. Były opiekunkami zabaw i uczt, obdarzały ludzi urodą, ale też sprawowały pieczę nad pracami umysłowymi i dziełami sztuki.
Figurka pochodzi z kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Dzbanek do czekolady

Porcelanowy dzbanek do czekolady to pochodzący z około 1740 roku wyrób manufaktury w Miśni. Okrągłe naczynie mierzy 18 centymetrów wysokości i jest szerokie na 13,3 centymetra. Wykonano je z białej porcelany zdobionej malarstwem naszkliwnym farbą manganową w kolorze głębokiego, purpurowego fioletu.
Z górnej części brzuśca wyrasta długi, nieznacznie zwężający się dziobek do nalewania napoju. Co typowe dla naczyń produkowanych we Francji, dzbanek ma poziomą, porcelanową rączkę zakończoną wyprofilowanym uchwytem z pomalowanego na czarno drewna. Naczynie wieńczy płaska, wąska pokrywka z uchwytem wykonanym z brązu złoconego. Uchwyt ma kształt wygiętej girlandy z liści laurowych, której końce i środek przybrano pojedynczymi kwiatami.
Wąskie paski złoceń okalają dzbanek u podstawy oraz na krawędziach brzuśca i pokrywki. Delikatne, ornamentalne złocenia zdobią też dziobek i porcelanową część rączki. Charakterystyczną cechą naczynia jest okrągły otwór pośrodku pokrywki, przez który wprowadzano do wnętrza mątewkę umożliwiającą zamieszanie lub spienienie czekolady do picia. W wypadku wilanowskiego okazu otwór jest zamykany ruchomą przysłoną – gałązką kwiatową z brązu złoconego.
Główną ozdobę dzbanka stanowią z pewnością fioletowe malowidła wokół brzuśca przedstawiające scenki rodzajowe na tle pejzażu. Cienka, precyzyjna kreska pozwoliła na oddanie nawet najdrobniejszych szczegółów postaci wieśniaków ubranych w stroje z epoki. Tak samo dokładnie odwzorowano tło: drzewa otaczające jezioro i rysujące się w oddali sylwety domów, kościołów i innych potężnych budowli większego miasta. Wszystko to oddane jest z dużym realizmem i wiernością detali, od zmarszczek na powierzchni wody, aż po liście drzew i krzewów.
Delikatne, fioletowe malowidła zdobią też górę dzbanka. Drobne kwiatowe ornamenty rozrzucone są po wierzchniej części brzuśca, a pokrywkę zdobią dwa pejzaże umieszczone symetrycznie tuż przy krawędzi. Jeden z nich to widok na jezioro z sylwetką miasteczka w oddali, drugi – widok na port z łódką rybaka na pierwszym planie.
Dzbanek stanowi istotny element zbiorów muzeum w Wilanowie, jako że nie zachowało się w nich żadne naczynie do serwowania czekolady z jakiegokolwiek tworzywa. Tymczasem czekolada, odkąd trafiła do Europy w XVI wieku, szybko stała się popularnym przysmakiem najzamożniejszych – przez długi czas pozostawała bowiem droższa nawet od kawy i herbaty. Do grona jej miłośników zaliczał się też twórca wilanowskiego muzeum, Stanisław Kostka Potocki.

Maselniczka z pokrywką

Maselniczka z pokrywką

materiał: porcelana
techniki dekoracyjne: malowanie naszkliwne
wymiary podstawki: 8,5 cm wysokości; 19,6 cm szerokości, 17,2 cm głębokości,
wymiary pojemnika na masło: średnica około 6 cm (?)

Fantazyjna maselniczka naśladuje swoim kształtem brzoskwinię ułożoną na wielkich winogronowych liściach. Owoc ma kolor pomarańczowy, złamany odrobiną różu. Brzegi liści winorośli pomalowano na jasny odcień zieleni, a ich środki pozostawiono białe. Brzoskwinia jest rozcięta mniej więcej w połowie, dół pełni funkcję pojemnika na masło, góra służy za pokrywkę. Na szczycie owocu położono niewielką łodyżkę z drobnymi białoliliowymi kwiatami. Podstawkę maselniczki stanowią dwa dorodne liście winorośli. Ułożone są jeden na drugim, w taki sposób, że dolny, nieco większy, jest prawie całkowicie zasłonięty, jedynie jego brzegi wystają nieznacznie z prawej i z lewej strony. Na powierzchni liści widoczne jest lekko wypukłe żyłkowanie, a ich krawędzie unoszą się ku górze. Na wewnętrznej białej części liścia, wokół brzoskwini, namalowano dość precyzyjnie kilka owadów. Te drobne, delikatne kształty dodają naczyniu dekoracyjności. Również uchwyt przybrał fantazyjną, organiczną formę. Jego rolę pełni przyczepiona do dolnego liścia, wygięta w łuk, gałązka winorośli.
Wszystkie owady nakreślono cienkimi, czarnymi liniami, i pomalowano w kolory odpowiadające ich naturalnemu ubarwieniu. Dzięki zastosowaniu czarnego konturu, ich sylwetki pięknie odcinają się od białej powierzchni porcelany. Na przedniej części liścia usadowiły się dwa owady, przypominające komary. Ich długie odwłoki wyginają się esowato. Jeden ma rozłożone, a drugi złożone skrzydła. Rozchodzące się na boki czułki i długie, składające się z kilku segmentów nogi, zdają się badać powierzchnię porcelany. Z boku liścia przysiadł motyl i szeroko rozpostarł wzorzyste skrzydła. Ich pomarańczowy kolor, czarne plamki i błękitny pas u dołu wskazują, że jest to Rusałka Pokrzywnik. Nieopodal majestatycznego motyla, za brzoskwinią można dostrzec brązową mrówkę. Symetrycznie, po drugiej stronie owocu przysiadła niewielka biedronka.
W zbiorach muzeum znajduje się zestaw czterech podobnych maselniczek. Wyprodukowano je w Miśni około 1750 roku. Co ciekawe, tę samą formę wykorzystywano w manufakturze zarówno do produkcji porcelanowych brzoskwiń, jak i pomidorów. Maselniczki trafiły do Wilanowa w połowie wieku XIX jako dziedzictwo Aleksandry Potockiej.

Taboret ogrodowy

Taboret ogrodowy

materiał: fajans
techniki dekoracyjne: farby naszkliwne, odlew, szkliwienie, żłobienie
wymiary: 46 cm wysokości, 34 cm szerokości, 34 cm głębokość, 28 cm średnica wierzchu, 25 cm średnica podstawy

Barwny ceramiczny taboret ma kształt ośmiobocznej pękatej beczki. W środku jest pusty. Ażurowe boczne ścianki naczynia nadają meblowi lekkości. Reliefowa dekoracja układa się w poziome pasy. Górny i dolny są niemal identyczne. Środkowy różni się od nich kształtem i rozmieszczeniem dekoracji. W siedzisku znajduje się zbliżony do owalu, nieregularny otwór, który służył do przenoszenia mebla. Przez liczne otwory w bocznych ściankach można dostrzec białą szkliwioną powierzchnię wnętrza taboretu. Zewnętrzne ścianki naczynia mają barwę jasnej, chłodnej zieleni. Pokrywają je delikatnie barwne przedstawienia gałązek kwiatowych i motyli. Kojarzące się z wiosną kolory: żółcie, pomarańcze, delikatne róże i drobne niebieskie akcenty pięknie komponują się z zielonym tłem. Owady i rośliny malowane są drobną precyzyjną kreską, z dużą dbałością o detal. Dekoracja malarska pokrywa równomiernie całą powierzchnię taboretu, nie dbając o strukturalne podziały narzucone przez prześwity i reliefy.
Górny pas dekoracji jest nieznacznie wypukły. Przy jego górnej i dolnej krawędzi przebiega wzór składający się z delikatnie wystających małych krągłych guziczków. W środkowej partii pasa umieszczono osiem regularnie rozmieszczonych otworów. Ich kształt przypomina poziomy owal o nieco orientalnej formie.
Każdy z otworów jest otoczony dekoracyjnym obramowaniem z motywem plecionki. Dekoracja pasa w dolnej części taboretu wygląda analogicznie, środkowy pas jest za to odmienny. Otwory w środkowej partii są znacznie większe. Opierają się na formie pionowego wydłużonego prostokąta o zaokrąglonych brzegach. Każdy z ośmiu otworów znajduje się na osi, dokładnie między otworami górnego i dolnego pasa. Prostokąty nie są całkowicie puste, wypełniają je ażurowe formy tworzone przez profilowane listwy i poprzeczki.
W Wilanowie znajduje się 21 ceramicznych taboretów, z czego 2 z nich to wyroby chińskie, pozostałe wyprodukowano w Europie. Omawiany taboret ogrodowy prawdopodobnie powstał w latach 30-ty lub 40-tych XIX wieku w Rosji.

Pokrywka do puzderka

Pokrywka od puzderka

materiał: porcelana
techniki dekoracyjne: malowanie naszkliwne
wymiary: 1,1 cm wysokości; średnica 6,1 cm

Niewielka, okrągła pokrywka do puzderka jest wykonana z porcelany. Jest dość płaska, a jej krawędzie są łagodnie zaokrąglone. Na białej powierzchni porcelany można dostrzec niewielkie rude przebarwienia i miejsca klejenia poszczególnych fragmentów. Główną ozdobą pokrywki są trzy malowane czarne muchy. Dodatkową dekorację stanowią drobne czarne łezki, umieszczone przy krawędzi pokrywki.
Owady umieszczono centralnie, w taki sposób, że da się je wpisać w trójkąt. Muchy są pokazane z lotu ptaka, przez co ma się wrażenie, jakby żywe owady krążyły nad porcelanową powierzchnią. Jedna z much ma główkę skierowaną ku środkowi pokrywki, druga, lecąca z prawej, przybrała podobny kierunek, trzecia, umieszczona nad głowami dwóch pozostałych, ma głowę skierowaną w lewo i lekko w dół, jakby próbowała wykonać nawrót, by dalej krążyć nad pokrywką. Owady są malowane z dużą swobodą. Po dokładnym przyjrzeniu się muchom, można dostrzec delikatnie odcinającą się od czerni ciemnoszarą powierzchnię rozłożonych skrzydeł. Głowy, czułki i odnóża zaznaczono poprzez pojedyncze szybkie pociągnięcia pędzla. Na odwłokach widoczne są poziome czarne pasy. Liczba nóg została potraktowana dość umownie. Jedna mucha ma widoczne dwie pary odnóży, inna jedno odnóże z prawej i trzy z lewej strony.
Trzy fragmenty pokrywki zostały odnalezione podczas prac archeologicznych, prowadzonych na terenie Wilanowa w 2005 roku. W 2011 poddano je konserwacji, sklejono i uzupełniono braki. Pokrywka pochodzi prawdopodobnie z XIX wieku.

Pucharek z motylem

Pucharek z motylem

materiał: glina
techniki dekoracyjne: nakładka, relief z formy, żłobienie, polerowanie, malowanie
wymiary: 9,6 cm wysokości; średnica wlewu 9 cm

Pucharek jest masywny, jest wykonany z gliny i ma czarny kolor. Kształtem przypomina wąską wysoką donicę o kolistej podstawie. Pomimo niewielkich rozmiarów sprawia wrażenie ciężkiego. Podstawę pucharka stanowi czarny polerowany pierścień, nieco szerszy od dołu brzuśca. Dekoracja brzuśca składa się z trzech poziomych pasów, znacznie szerszego środkowego i dwóch węższych na górze i na dole. Granice między pasami zostały podkreślone przez obiegające brzusiec, wypukłe wąskie wałki. Wlew naczynia wykończony jest dość szerokim polerowanym rantem. Prawie całe naczynie ma jednolity ciemny kolor, poszczególne partie różnią się jednak fakturą, co daje ciekawy dekoracyjny efekt. Najmocniejszym akcentem jest płaskorzeźba przedstawiająca dużego motyla, umieszczona w środkowej części brzuśca. Czarna powierzchnia pucharka uwydatnia kolory malowanych motylich skrzydeł.
Dolny pas brzuśca zdobią drobne pionowe formy kojarzące się z piórami lub długimi obło zakończonymi liśćmi z widocznym unerwieniem. Środkowy pas ma porowatą fakturę, przypominającą powierzchnię skały wulkanicznej. Główna ozdoba naczynia - motyl – jest ułożona skośnie i znajduje się na środku brzuśca. Motyl wygląda tak, jakby zatrzymał się w locie. Płaskorzeźba zajmuje prawie całą wysokość środkowego pasa. Wyraźnie zaznaczony prążkowany odwłok, tułów, głowa i czułki motyla mają tę sam kolor, co reszta naczynia. Rozłożone skrzydła o lekko falistym brzegu są malowane w różnokolorowe wzory. Od wewnętrznej skrzydła są czarne, dalej przebiega cienka pomarańczowa wstęga, za nią szersza niebieska, a przy samym brzegu biała. Dodatkowo na czarnej powierzchni górnej pary skrzydeł widnieją dwie białe okrągłe plamki. Dolną parę skrzydeł, w części przylegającej do tułowia, zdobią dwa szare nieregularne pola. Kiedy przyjrzymy się dokładniej porowatej powierzchni brzuśca na prawo i na lewo od skrzydeł motyla, dostrzeżemy dwie niewielkie płaskorzeźby przedstawiające pszczoły. Górny pas, podobnie jak rant naczynia, jest wypolerowany na gładko.
Pucharek jest częścią zestawu, w którego skład wchodzą jeszcze wazonik i czarka z pokrywką. Wszystkie naczynia wykonał na początku XIX wieku Ignacy Julian Ceyzik. Prawdopodobnie trafiły do Wilanowa w roku 1832, za czasów Aleksandra Potockiego.

Sosjerka

Sosjerka

materiał: porcelana
techniki dekoracyjne: farby naszkliwne
wymiary: 10,9 cm wysokości; 25,2 cm szerokości, 17,1 cm głębokości


Niezwykła biała, porcelanowa sosjerka w kształcie łódki wyróżnia się bogatą dekoracją. Brzegi naczynia są zakończone faliście. Po obu stronach dłuższej osi sosjerki umieszczono szpiczaste dzióbki. Tuż pod nimi znajdują się rzeźbione, malowane kobiece głowy z pióropuszami. Bezpośrednio pod krawędzią naczynia umieszczono reliefowy pas z motywem plecionki, a dół brzuśca wykończony jest płaskorzeźbą przypominającą dużą owalną muszlę o pofalowanych brzegach. Sosjerka jest ustawiona na czterech masywnych nóżkach. Przypominają wywinięte w literę S zwoje, które lekko rozszerzają się ku dołowi. Nóżki są rozłożone symetrycznie: jedna para znajduje się na dłuższej osi naczynia, druga na krótszej. Dwa symetryczne uchwyty, umieszczone na środku każdego z boków, wystają znacznie ponad krawędź wlewu. Ich fantazyjne krzywizny kojarzą się nieco z małżowiną uszną. Powierzchnie uchwytów pokryte są drobnym reliefem naśladującym wiklinową plecionkę. Dodatkową dekorację stanowią zdobiące zarówno wnętrze jak i zewnętrze sosjerki drobne malowane przedstawienia kwiatów i owadów. Niewielkie kolorowe detale ożywiają białą powierzchnię porcelany. Falisty brzeg naczynia został podkreślony cienkim czarnym rantem, a dekoracyjne nóżki ozdobiono drobnymi fioletowymi ornamentami.
Umieszczone pod dzióbkami płaskorzeźbione głowy są ozdobione pióropuszami ze sterczącymi do góry różnokolorowymi piórami. Pióropusze nachodzą na umieszczony w górnej partii naczynia pas plecionki. Pod twarzami kobiet namalowano fioletowymi liniami wiązane wokół szyi chusty. Boczne ścianki sosjerki zdobią barwne przedstawienia niezapominajek, tulipanów, biedronek i innych owadów. Również wnętrze naczynia jest malowane w, porozrzucane na całej powierzchni, drobne kwiaty i niewielkie owady. Spośród nich wyróżnia się namalowany centralnie duży, fioletowy kwiat, być może peonia. Wokół niej krążą biedronka, dwie muchy i owad o żółtym owalnym odwłoku. Tuż przy samym kwiecie peonii przysiadł owad o żółtych trójkątnych skrzydłach.
Wilanowska sosjerka została wyprodukowana w Miśni między 1740 a 1745 rokiem. Wybujała forma wywodzi się ze złotnictwa francuskiego i angielskiego. Podobna sosjerka stanowiła element kompletu serwisowego Ludwika XIV. W roku 1817 August II Mocny zamówił, wzorowaną na francuskiej, porcelanową wersję naczynia.