Charakterystyka zwierząt

Świat zwierząt odznacza się niezwykłym bogactwem gatunkowym. W pobliżu pałacu bytują liczne ptaki, ssaki, płazy, gady i owady. 

Wśród najciekawszych należy wymienić zimorodka. Zachowane naturalne brzegi wilanowskich akwenów obfitują w chylące się nad wodą gałęzie i powalone drzewa. To z takich punktów zimorodek bezbłędnie wypatruje celu, a następnie rzuca się pod wodę w pogoni za rybami.

Nad wodą żyją także perkozy dwuczube, mandarynki, kaczki krzyżówki czy tracze nurogęsi. Te ostatnie zakładają gniazda w obszernych dziuplach, z których wiosną młode pisklęta wykonują spektakularne skoki z wysokości kilku metrów.
Na uwagę zasługuje także rybitwa czarna oraz polujące na płyciznach czapla siwa i czapla biała. W koronach drzew często słychać odgłosy dziuplastych budowniczych: dzięcioła dużego i dzięcioła średniego. Dzięcioła zielonego z kolei częściej spotkać można na trawnikach, gdzie ze smakiem wyjada mrówki.
Podczas porannego spaceru po parkowych alejkach nietrudno o spotkanie z lisem, kuną domową oraz kuną leśną. Nocą ze swych podziemnych nor wyłaniają się borsuki, poszukując ulubionych przysmaków, jakimi są… dżdżownice! W wilanowskich ogrodach z łatwością wypatrzymy wiewiórki. Jeśli dopisze nam szczęście, może uda się spotkać zwierzę z czarną maską – czyli szopa pracza. 

Odpowiednie warunki dla większych ssaków, takich jak dziki, sarny, jelenie, a sporadycznie także łosie, daje rezerwat przyrody Morysin.
Dzięki bliskości wody dość licznie występuje tu wydra europejska. Połączona sieć akwenów stwarza doskonały kanał migracyjny dla bobrów, dbających o przejrzystość linii brzegowej Jeziora Wilanowskiego. Występują tu także liczne podlegające ochronie gatunki płazów, m.in. ropucha szara, oraz gadów, np. zaskroniec zwyczajny, jaszczurka zwinka. 

Różnorodność świata zwierząt jest widoczna także u przedstawicieli owadów, z których najbardziej imponujące są motyle. Latem kwitnące rabaty przyciągają wielobarwne gatunki, takie jak paź królowej, rusałka admirał czy motyl o niezwykłym kształcie skrzydeł – rusałka ceik.

Charakterystyka roślin oraz grzybów i porostów

Roślinne zasoby ogrodów wilanowskich i rezerwatu przyrody Morysin są ze sobą integralnie związane. Mają jednak nieco inny charakter ze względu na odmienność warunków siedliskowych i kształtowanie przez człowieka. 

W pobliżu pałacu rośnie ok. 3 tys. okazów drzew, wśród których dominują gatunki rodzime: lipy, dęby, graby, wiązy i topole. Aż 28 z nich to wyjątkowo cenne stare okazy pomnikowe. Urozmaicają je egzotyczne ciekawostki jak grujecznik, miłorząb, surmia i glediczja. Wśród krzewów warto zwrócić szczególną uwagę na ponad 40 gatunków i odmian róż. Runo parkowe jest szczególnie atrakcyjne wiosną, gdy rozwijają się łany geofitów, m.in. zawilców, krokusów, pierwiosnków i przebiśniegów. Na rabatach i w wazach w pobliżu pałacu można podziwiać rośliny ozdobne. Każdego roku w ogrodach sadzi się ich ponad 100 tys.
Wiosną są to gatunki stosowane w XVII–XVIII wieku, takie jak tulipany, szachownice, niezapominajki i stokrotki. Latem ich miejsce zajmują heliotropy, lobelie, dalie i pacioreczniki. Ogrody ozdabiają dodatkowo rośliny egzotyczne uprawiane w donicach i skrzyniach. W kolekcji wilanowskiej znajdują się przede wszystkim gatunki pochodzące z południowej Europy i Azji, np. granaty, oliwki, wawrzyny, palmy daktylowe oraz pomarańcze i cytryny. W Wilanowie uprawia się również historyczne rośliny użytkowe, takie jak marek kucmerka, jabłoń domowa odmiany kosztela, morwa czarna, żyto stuletnie. W Parku Północnym, na wodach Jeziora Wilanowskiego rosną grzybienie i grążele.
Morysiński rezerwat przyrody reprezentuje unikatowy obszar tarasu zalewowego Wisły z pozostałościami nadrzecznego lasu łęgowego i XIX-wiecznej kompozycji parkowej. Dominuje tu siedlisko łęgu jesionowo-wiązowego.
Wśród rosnących okazałych drzew wyróżnia się 17 pomników przyrody: topole białe, czarne, wiązy, jesiony i lipy. Zachowały się tu także wielkie okazy czeremchy pospolitej. Podszyt lasu tworzą przede wszystkim gatunki znoszące cień, natomiast dolne piętro tworzą także powalone, stare, spróchniałe pnie drzew porośnięte mchami, paprociami i grzybami. 

Najniżej położoną warstwą jest bujne, wielowarstwowe, często ziołoroślowe runo leśne. Jego skład zależy od stopnia naświetlenia wnętrza lasu i szczególnie wczesną wiosną można zauważyć bogactwo bylin, tworzących kwietne łany. Na terenie ogrodów wilanowskich i rezerwatu przyrody Morysin występuje również wiele gatunków grzybów, w tym pond 30 taksonów porostów. Do najcenniejszych należą gatunki wskaźnikowe, takie jak szarzynka skórzasta, oraz rzadkie makrogrzyby, m.in. suchogłówka korowa, czasznica olbrzymia.