Meble

Pokryte czerwonym lakierem biurko zdobione złotymi motywami chinoiserie powstało na początku XIX wieku z polecenia Stanisława Kostki Potockiego. Autorem projektu był sam Kostka Potocki, a wykonawcami – snycersko-złotniczy duet Fischer i Roth. Mebel ma wymiary 80 centymetrów wysokości, 131 centymetrów długości i 63 centymetry szerokości.
Do wyposażenia biurka, na życzenie Potockiego, wykorzystano szuflady z XVIII-wiecznej sekretery z warsztatu Martina Schnella, wykonanej dla Augusta II Mocnego. Biurko miało zapewne stanowić wyposażenie nieistniejącego już Apartamentu Chińskiego, w którym Potocki, wielbiciel i kolekcjoner sztuki Dalekiego Wschodu, eksponował swoje bogate zbiory.
Blat biurka pokryty jest zielonym suknem. Pod nim umieszczono od frontu i od tyłu po trzy płytkie szufladki ułożone obok siebie. Pomiędzy nimi powstały puste pola, które udekorowano motywami kwiatowymi wpisanymi w ramki ze złotych listewek. Z prawej i z lewej strony blat wsparty jest na dwóch kolumnach szuflad, z prześwitem na nogi pośrodku. Z przodu biurka umieszczono wąskie szuflady z sekretery Schnella, po cztery w kolumnie. Szuflady nie sięgają do samej ziemi. Z tyłu biurka wprawiono w każdej kolumnie po jednej półce w połowie wysokości, a całość zakryto drzwiczkami zamykanymi na klucz.
Mebel pokryty jest czerwonym lakierem o ciepłym, ceglastym odcieniu. Biurko zdobione jest złotymi listwami i ornamentami w stylu chinoiserie, czyli chińskim. Przednie ścianki szuflad zdobione są przedstawieniami chińskich pejzaży z pawilonami i domami pośród drzew. Częściowo reliefowane ornamenty malowane są złotym lakierem oraz oprószane złotem, co nadaje im zróżnicowaną fakturę. Z kolei na drzwiczkach tylnej części biurka rozkwitają malowane złotem i brązem pęki japońskich kwiatów, liści i jesiennych traw susuki. Boczne ściany biurka zdobione są listewkami ułożonymi w kratkę, której puste pola wypełniają pojedyncze pęki i gałązki różnorodnych kwiatów.
Fascynacja kulturą szeroko rozumianego Wschodu zapoczątkowała już w XVIII wieku modę zarówno na konkretne wyroby sztuki zdobniczej, jak i same motywy i ornamenty, które łączyły w sobie elementy sztuki chińskiej, japońskiej, indyjskiej oraz europejskiej. Były one owocem twórczej i zwykle dosyć swobodnej inspiracji, a często miały charakter baśniowej fantazji.
Mebel należy do kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Para identycznych czarnych kabinetów z dekoracjami w stylu chinoiserie [szinuazeri] powstała około 1720 roku dla Augusta II Mocnego. Kabinety wykazują się dużym podobieństwem stylistycznym do mebli pochodzących z drezdeńskiego warsztatu Martina Schnella , jednak ich autorstwo nie jest pewne. Kabinety mają 116 centymetrów wysokości, 120 centymetrów szerokości i 49 centymetrów głębokości.
Kabinet to reprezentacyjny mebel w formie skrzyni, zawierający wiele skrytek i szufladek służących do przechowywania kosztowności lub dokumentów. Zamykany jest parą drzwiczek lub odchylaną do poziomu płytą służącą do pisania.
Kabinety wilanowskie pokryte są z zewnątrz czarnym lakierem imitującym japońską lakę i zdobione okuciami ze złoconego brązu oraz złotymi przedstawieniami w stylu chinoiserie [szinuazeri], czyli chińskim. Prostokątna skrzynia każdego z kabinetów oparta jest na niskiej, profilowanej podstawie wznoszącej się na czterech nogach połączonych przy podłodze listwą. Wewnętrzna strona podwójnych drzwiczek oraz ukazująca się po ich otwarciu dziesięcioszufladowa fasada kabinetu pomalowane są na czerwono i pokryte złotą dekoracją. Szuflady rozmieszczone są w czterech kondygnacjach, symetrycznie do osi pionowej kabinetu, a ich układ od góry to: trzy, dwie cztery, jedna.
Złote ornamenty wykonane są różnymi technikami – rzeźbione w lace, malowane złotym lakierem, a nawet „oprószane” złotem, co nadaje im miejscami wypukłości i tworzy na powierzchni zróżnicowaną fakturę. Złote są też krawędzie wybrzuszeń podstawy i nóg mebla.
Zewnętrzną stronę drzwi oraz boki kabinetu zdobią motywy krajobrazowe wykonane z laki. Przedstawiają złote chińskie pawilony o charakterystycznych dachach, wznoszące się wśród popielatozielonych skał schodzących do jeziora. Drzwiczki umocowane są na misternie rzeźbionych złoconych zawiasach, po pięć z każdej strony. Dopełniają je wycięte w tym samym stylu okucia w czterech narożnikach mebla oraz w rogach drzwi, a także ażurowa plakieta pośrodku skrzyni. Plakiet, która kryje dziurki od klucza, ma kształt poziomej elipsy, a jej krawędzi tworzą stylizowane głowy smoków.
Dekorację wewnętrznej strony drzwiczek stanowią malowane złotą farbą kwiaty, kłosy zboża i „trawy jesienne”, charakterystyczne dla warsztatu Schnella . Powierzchnię szufladek zdobią wykonane w lace drobne motywy krajobrazowe, ptactwo domowe oraz postacie ludzkie. Wszystkie przedstawienia mają niewielkie rozmiary i są bardzo szczegółowe. Tworzą wysmakowane, nieco ascetyczne kompozycje, jakby wyrastające z krawędzi podłużnych, wąskich szuflad.
Fascynacja kulturą szeroko rozumianego Wschodu zapoczątkowała już w XVIII wieku modę zarówno na konkretne wyroby sztuki zdobniczej, jak i same motywy i ornamenty, które łączyły w sobie motywy sztuki chińskiej, japońskiej, indyjskiej oraz europejskiej. Były one owocem twórczej i zwykle dosyć swobodnej inspiracji, a często miały charakter baśniowej fantazji.
Kabinety pochodzą z kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Stół typu nanban został wykonany przez nieznanego autora w Japonii na początku XVII wieku. Jest wysoki na 80 centymetrów, mierzy 125 centymetrów długości i 82 centymetry szerokości. Wykonano go z drewna pokrytego czarną laką inkrustowaną następnie masą perłową oraz złotymi i srebrnymi dekoracjami wykonanymi techniką maki-e, czyli prószenia metalowych drobinek lub proszku na powierzchnię przedmiotów.
To wyjątkowy i bardzo rzadki przykład mebla produkowanego na eksport do Europy. „Nanban” oznacza tyle, co „sztuka południowych barbarzyńców”. W ten sposób określano japońskie wyroby, w których dekoracji zaznaczały się wpływy europejskie.
Stół wsparty jest na czterech nogach. W jednej trzeciej wysokości biegną między nimi cztery listwy. Nogi i listwy są dość wąskie, ozdobnie wyprofilowane i gęsto pokryte dekoracją. Nogi wykręcone są u dołu w kształt odwróconego znaku zapytania. Łączące nogi listwy są płaskie. Wzdłuż długości profilowane są jakby podwójnymi pałkami. Na końcach i pośrodku listew umieszczono niewielkie prostokątne pola na dodatkową dekorację.
Cała czarna powierzchnia laki dekorowana jest skomplikowanym, bardzo gęstym wzorem. Prostokątny blat pokryty jest perłowym, geometrycznym ornamentem w kształcie sześciokątnego plastra miodu, zwanym kikko. W każdy sześciokąt wpisano drobną złotą chryzantemę. Cztery rogi stołu zajmują cztery duże poziome, owalne pola, przypominają one kształtem schematyczny rysunek chmury. W pola wpisano porośnięte liśćmi i kwiatami drzewa, spomiędzy których wyłaniają się zwierzęta. Perłowe gęsi, gołębie i koguty przemykają między skręconymi, złotymi gałęziami i połyskującymi liśćmi. Gdzieniegdzie, pomiędzy zaroślami, przebijają japońskie pawilony. W krzakach baraszkują zające. Na jednym z pól dwie niezaprzęgnięte dwukołówki czekają pod opadającymi gałęziami wierzby.
Cztery owale otaczają niewielki okrąg w samym środku stołu, w który wpisano stylizowane przedstawienie fantastycznego stwora o potężnym karku, długim ogonie i wielkim pysku otoczonym grzywą. Cztery kolejne półokrągłe pola przecięte krawędzią stołu znajdują się w połowie każdego brzegu blatu. Na każdym półokręgu przedstawiono samca i samicę jelenia. Cztery rogi stołu ozdobiono dodatkowymi trójkątnymi polami o fantazyjnie wyciętej krawędzi, w które wpisano ukwiecone gałęzie drzew i przycupnięte na nich ptaki. Brzeg blatu zdobiony jest pasem perłowych rombów.
Nogi i listwy między nimi zdobi gęsto spleciona roślinna wić obsypana złotymi i perłowymi liśćmi przypominającymi stylizowane liście miłorzębu. Kwadratowe pola pokryte są perłową kratką. Na niej owalne pola, w które wpisano przedstawienia ptaków: kogutów, czapli, przepiórek.
Stół prezentowany w Wilanowie to dzieło rzemiosła artystycznego o wybitnej wartości. To także jeden z zaledwie czterech podobnych mebli zachowanych w kolekcjach na całym świecie.

Dwie niemal identyczne szafy powstały wykonane we Francji pod koniec XVII wieku. Mierzą 260 centymetrów wysokości, 136 centymetrów szerokości i 47 centymetrów głębokości.
Prostokątne szafy są wsparte na czterech niskich nogach, między którymi biegną pod korpusami szaf cienkie, ozdobnie wykrojone listwy. Cały przód mebli zajmują przeszklone na całej wysokości, dwuskrzydłowe drzwi. Szyby przedzielone są w połowie wysokości dodatkową ramą. Meble mają zaokrąglone szczyty.
Najbardziej charakterystyczną cechą, która przesądza o niezwykłej wartości szaf, jest jednak dekoracja cienkich listew, w które oprawione jest szkło. Zdobione są one intarsją w technice Boulle’a. André Charles Boulle był nadwornym ebenistą, tj. wytwórcą mebli intarsjowanych na dworze króla francuskiego Ludwika XIV. Przez wielu uznawany był za najwybitniejszego artystę w swojej dziedzinie. Jako pierwszy zastosował w swoich wyrobach wykładanie ornamentami z brązu, kości słoniowej, masy perłowej i szylkretu.
Wąskie listwy szaf wilanowskich zdobią podłużne ornamenty ze złota i drewna lakierowanego na ciepły, czerwony kolor o rdzawym połysku. Ornamenty utrzymane są w stylu francuskiego baroku – dominują formy kandelabrowe, arabeski, palmety, stylizowane liście lilii i akantu, kwiatony, kampanule. Na listwie z zamkiem umieszczono u góry, na dole i wokół dziurki od klucza w połowie wysokości brązowe, ażurowe, pomalowane na złoto nakładki. Mają one wytłoczony ten sam ornament, który zdobi listwy.
W szafach przechowywane są obecnie najpiękniejsze okazy wilanowskiej kolekcji rzemiosła artystycznego.
Meble należą do kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

Sypialnię Króla zaprojektował dla Jana III Augustyn Locci. Centralnym elementem jej wystroju jest imponujące łoże paradne z baldachimem. Łoże ma 195 centymetrów długości na 145 centymetrów szerokości oraz wysokości 70 centymetrów. Baldachim o wymiarach 205 na 165 centymetrów zawieszono na kolumnach o wysokości 240 centymetrów.
Łoże paradne eksponowane obecnie w Sypialni jest rekonstrukcją wykonaną w oparciu o kilka źródeł, z których najważniejsze to:
rysunek łoża paradnego z końca XVII wieku autorstwa francuskiego projektanta Daniela Marota,
opis łoża paradnego zamówionego w 1721 roku dla Adama Mikołaja Sieniawskiego, paradne łoże francuskie Anny Potockiej z zamku w Pieskowej Skale oraz zapisy w inwentarzach pałacowych z lat 1696 i 1793.
Zgodnie z ceremoniałem dworskim łoże paradne wystawione było na widok publiczny. Stąd jego bogate zdobienie i oprawa architektoniczna.
Łoże z wilanowskiej Sypialni Króla utrzymane jest w kolorze królewskiej, intensywnej czerwieni ze złotymi dodatkami. Zasłane jest na płasko z wąskim, podłużnym wałkiem pod głowę u wezgłowia. Ma wsparty na czterech smukłych kolumienkach baldachim zwieńczony wydatnych złotym gzymsem. Pod baldachimem zwisa ozdobny lambrekin oraz kotary pozwalające zasłaniać i odsłaniać śpiącego. W czterech narożnikach baldachimu ustawiono cztery szkarłatno-złote wazony, z których wystrzeliwują pióropusze ze strusich piór barwionych na purpurowy kolor.
Specjalnie na potrzeby wilanowskiego projektu konserwatorskiego wykonano we Francji szkarłatną tkaninę tkaną w gęsty roślinny wzór połyskujący pod światłem. Materiał obszyty jest złotymi taśmami i wstęgami, które na powierzchni sięgającej do samej ziemi kapy, na lambrekinie, a także na ścianie u wezgłowia tworzą skomplikowane ornamenty. Gdzieniegdzie towarzyszy im motyw fleur-de-lys, tj. stylizowanego kwiatu lilii.