Carte géométrique de la France, czyli narodziny nowoczesnej kartografii topograficznej

Wówczas gdy na tron Polski wstępował Jan III Sobieski, w Europie zachodniej rodziła się nowoczesna kartografia topograficzna. W latach 70. XVII wieku włoski astronom Giovanni Domenico Cassini, po przeniesieniu się do Francji i objęciu stanowiska dyrektora obserwatorium astronomicznego w Paryżu, rozpoczął pracę nad projektem mapy topograficznej Francji. Całe przedsięwzięcie postanowił oprzeć na triangulacji, czyli metodzie pomiarów terenowych (opisanej po raz pierwszy przez Gemma Frisiusa w 1533 roku) polegającej na pokryciu mierzonego obszaru siecią trójkątów. Sieć triangulacyjna ukończona w 1733 roku przez jego syna, umożliwiła opracowanie (ponad sto lat od rozpoczęcia prac) przez jego wnuka César-François Cassini de Thury i prawnuka Jean-Dominique Cassini pierwszej nowoczesnej mapy topograficznej. Dzieło to stało się symbolem otwierającym nową epokę kartografii topograficznej.

„Carte géométrique de la France” zwana mapą Cassiniego albo mapą Akademii była pierwszą w historii wieloarkuszową mapą przedstawiającą obszar całego kraju opartą na triangulacji i wykreśloną na podstawie pomiarów terenowych. Przy realizacji tego olbrzymiego projektu pracowały cztery pokolenia Cassinich, a samo opracowanie mapy zajęło ponad 40 lat (do około 1793 roku). Mapa w 182 arkuszach wykonana została w skali 1:86 400, w której jedna linia na mapie odpowiadała stu sążniom paryskim (toise). Jeden arkusz mapy miał wymiary 75 na 105 centymetrów. Wprawdzie na mapie sieć osadnicza, bagna oraz lasy nie zostały przedstawione precyzyjnie, lecz dokładnością prezentacji zaskakiwał rysunek sieci komunikacyjnej. Mankamentem mapy Cassiniego była prezentacja rzeźby terenu. Brak dokładnych pomiarów wysokości (namiastką były pomiary bazujące na pomiarze zmian ciśnienia atmosferycznego wraz ze zmianą wysokości) uniemożliwił dokładne przedstawienie wysokości. Cassini wykorzystał jednak opracowaną przez siebie nową metodę przedstawiania rzeźby, polegającą na prezentacji stoków za pomocą kresek o kierunku zgodnym z ich spadkiem, oraz z  intensywnością kreskowania zależną od nachylenia stoków. Metoda ta będąca pierwowzorem późniejszej metody kreskowej wyparła inne stosowane do tego czasu prymitywne metody np. perspektywiczną.

Mapa Cassiniego wywarła duże wrażenie na arenie międzynarodowej i stała się impulsem szybkiego rozwoju pomiarów topograficznych w krajach europejskich.