Dominikanie w Żółkwi – fundacja Sobieskich

Dominikanie w Żółkwi – fundacja Sobieskich

Położone niedaleko Lwowa miasto Żółkiew zostało założone pod koniec XVI wieku przez hetmana i kanclerza wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego. Po śmierci fundatora miejscowość znalazła się w rękach Daniłowiczów – a wraz z ręką Teofili z Daniłowiczów, żony kasztelana krakowskiego Jakuba Sobieskiego, Żółkiew znalazła się w dobrach Sobieskich.

W czasach panowania Jana III Sobieskiego nastąpił rozkwit miasta – Żółkiew stała się jedną z licznych królewskich rezydencji, często odwiedzał je król wraz z rodziną, przybywali tam zagraniczni wysłannicy i posłowie. Miasto zdobiły również liczne wspaniałe budowle i świątynie wraz z zespołami klasztornymi wznoszone kosztem Żółkiewskich, Daniłowiczów oraz Sobieskich – tuż przy rynku znajdował się ratusz, nieopodal wzniesiono najwspanialszą fundację hetmana Stanisława Żółkiewskiego, kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca Męczennika (późniejsza kolegiata). W Żółkwi znajdował się również kościół św. Łazarza, zespół klasztorny bazylianów, cerkwie oraz synagoga; obraz miasta wzbogacały również klasztory dominikanek i dominikanów. Warto zwrócić uwagę na ten ostatni konwent.

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny z klasztorem ojców dominikanów ufundowała wnuczka hetmana Żółkiewskiego, a matka króla, kasztelanowa krakowska Teofila z Daniłowiczów Sobieska w 1653 roku. Fundacja została ustanowiona w intencji młodo zmarłego brata przyszłego króla, starosty krasnostawskiego Marka Sobieskiego, zamordowanego po bitwie pod Batohem w 1652 r. Teofila Sobieska przekazała ruskiej prowincji Zakonu Kaznodziejskiego pw. św. Jacka starą kaplicę cmentarną i plac w obrębie miasta, zobowiązując się zarazem do wzniesienia własnym kosztem świątyni i klasztoru dominikanów. Fundatorka znacznie wspierała żółkiewski klasztor, z jej darów pochodziły znajdujące się tam srebra, kobierce, tkaniny, malowidła i liczne książki. Po zniszczeniu pierwotnych zabudowań przez pożar świątynię szybko odbudowano, a w latach 80. i 90. XVII w. kosztem Jana III prowadzono przy konwencie liczne prace budowlane. Właśnie w tej świątyni znalazły się wzniesione z inicjatywy Jana III Sobieskiego dwa wspaniałe, wykonane z czarnego marmuru z stiukowymi rzeźbami, nagrobki – matki Teofili i brata Marka.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Dominikanie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

      Na ziemiach polskich i litewskich rozwijało się życie zakonne, a trwałym elementem sarmackiego świata były klasztory. Reforma Kościoła katolickiego w okresie potrydenckim przyniosła znaczny wzrost ich liczby. Na terenach Korony i Litwy dominowały wówczas

      Kolorowe zdjęcie współczesne. Przedstawia wnętrze kościoła i barokową ambonę, która jest połączona z konfesjonałem. Jest to wnętrze kościoła Dominikanów w Wilnie.
    • Silva Rerum

      Rodowe gniazdo Żółkiewskich

      Winniki, Żółkiew, Nestorow, Żowkwa to kolejne nazwy starej ruskiej miejscowości, która swoją świetność zawdzięcza hetmanowi Stanisławowi Żółkiewskiemu. On to uzyskał od Zygmunta III prawa miejskie dla osady, którą nazwał Żółkwiew. Szybko został wzniesiony

      Kolorowe zdjęcie współczesne w aurze zimowej. Przedstawia synagogę w Żółkwi w 2004 r. Przed budowlą stoi samochód. Z prawej strony kram - stoisko handlowe.
    • Silva Rerum

      Kamienica Królewska

      Z panowaniem Jana III wiąże się ostatni okres pomyślności staropolskiego Lwowa. Miasto nie szczędziło królowi dowodów przywiązania, wdzięczne za ocalenie w trudnych latach wojen z Półksiężycem. Podczas triumfalnego wjazdu monarchy w r. 1678 przedstawiciel

      Panorama Lwowa. Na pierwszym planie pola i ogrodzenia, w głębi panorama miasta z wieżami. Za miastem widać pagórki. Na górze grafiki tablica z napisem Lwów i cztery herby.

    Słowa kluczowe