Humanista Mikołaj Czepiel

Studia grecystyczne na Akademii Krakowskiej w II połowie XV oraz w I połowie XVI wieku zawdzięczają wiele Mikołajowi Czepielowi (ur. 1453 – zm. 30 IV 1518). Ten pochodzący z Poznania przedstawiciel mieszczańskiej rodziny, uzyskawszy stopień doktora prawa, zasłynął swoimi podróżami do Italii, gdzie nawiązywał liczne kontakty z tamtejszymi humanistami oraz kompletował swój bogaty księgozbiór. Zdobywając kolejne szczeble hierarchii kościelnej, doszedł do godności protonotariusza apostolskiego, starając się jednocześnie o kanonię krakowską. Uzyskał ją po długich staraniach pomimo sprzeciwu ze strony Kazimierza Jagiellończyka, który nie chciał dopuścić plebejusza do stołecznej kapituły.

Wykształcenie Czepiela, jego zdolności dyplomatyczne, łatwość zjednywania sobie przyjaciół, przysporzyły mu ogromnego majątku w postaci licznych beneficjów. To bogacenie się kanonika spotykało się z głosami krytyki. Ów humanista zasłużył się jednak Akademii Krakowskiej nie tylko swoją rozległą wiedzą, lecz także ofiarowaniem jej obszernego księgozbioru. Andrzej Krzycki w napisanym przez siebie łacińskim epitafium poświęconym pamięci Czepiela wspomina o jego licznych tytułach, wielkiej zamożności i niepospolitych przymiotach intelektu. Osobą zwracającą się do czytelnika jest w tym utworze sam zmarły. Zgodnie z konwencją właściwą napisom sepulkralnym podkreśla on znikomość nagromadzonych przez siebie zaszczytów. Pomocą dla niego są w chwili obecnej dokonane przez niego dobre czyny. Inny autor, Szymon Starowolski, w zbiorze Monumenta Sarmatarum, przytacza treść widzianego przez siebie nagrobka Mikołaja Czepiela z katedry na Wawelu. Powołujący się na tego barokowego pisarza Kasper Niesiecki w swoim herbarzu przypisuje poznaniakowi herb Korab oraz pisze, że Mikołaj Czepiel dobrze zasłużył się zarówno Kościołowi, jak i ojczyźnie.

Więcej informacji:

K. Morawski, Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Średnie wieki i odrodzenie. Z wstępem o uniwersytecie Kazimierza Wielkiego, t. II, Kraków 1900.