Ludwika Karolina (1667-1695)

Ludwika Karolina (1667-1695)

Ludwika Karolina (1667-1695), margrabina brandenburska, księżna neuburska. Była jedyną córką koniuszego litewskiego Bogusława Radziwiłła i Anny Marii Radziwiłłówny, wnuczką hetmana Janusza Radziwiłła. Po śmierci ojca (zm. 1669) pozostawała w Królewcu pod kuratelą opiekunów, wśród których znalazł się m.in. elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm, książę Michał Radziwiłł, wojewoda bracławski Jędrzej Potocki, podskarbi wielki koronny Andrzej Morsztyn i poseł brandenburski Jan Hoverbeck.

Już w 1671 r. Radziwiłłowie zaczęli wysuwać propozycje wydania jej za jednego z członków swej rodziny, początkowo Mikołaja (zm. 1672), a następnie Stanisława Kazimierza; elektor dążył do wydania jej za księcia Oranii (późniejszego króla Anglii) Wilhelma. Losami małej księżniczki zainteresowana była również Francja, dążąca do jej powrotu na Litwę. 28 XII 1680 r. elektor doprowadził do zaręczyn Ludwiki ze swym młodszym synem Ludwikiem, co wywołało oburzenie Radziwiłłów, wojewody krakowskiego Stanisława Potockiego, pragnącego pozyskać rękę księżniczki dla swego syna, a nawet króla Jana III Sobieskiego, myślącego o wydaniu jej za swego syna Jakuba. Elektor przyspieszył wówczas termin ślubu, który odbył się 7 I 1681 r. Ludwika Karolina przeniosła się do Berlina, zajmując się głównie administrowaniem swymi dobrami; sprawowała opiekę nad młodzieżą kalwińską z Litwy, którą kształciła na swój koszt na zagranicznych uczelniach protestanckich oraz wspomagała kościół ewangelicko-reformowany na Litwie.

Po śmierci męża (zm. 28 III 1687) stała się obiektem starań wielu kandydatów: Karola Filipa neuburskiego (szwagra cesarza Leopolda), Ludwika Badeńskiego, cesarskiego feldmarszałka Karola de Commercy i Jerzego Ludwika hanowerskiego; najpoważniejszym pozostawał jednak Jakub Sobieski, który w 1688 r. uzyskał zgodę elektora brandenburskiego na ślub. W lipcu odbyły się zaręczyny, przy czym Ludwika wydała skrypt, grożący jej utratą majątku w przypadku zmiany decyzji. Prowadziła w tym czasie podwójną grę, spotykając się z Karolem Filipem neuburskim; jego też potajemnie poślubiła 10 VIII 1688 r. Sobieskiemu nie udało się doprowadzić do konfiskaty dóbr margrabiny, których na sejmie bronili (za 60 000 zł reńskich) wrodzy wobec króla Sapiehowie, posuwając się nawet do obsadzenia ich wojskiem litewskim i zerwania sejmu. Ludwika Karolina zmarła w połogu 23 III 1695 r. Spór o pozostałe po niej dobra neuburskie toczył się między Radziwiłłami a Sapiehami jeszcze kilkadziesiąt lat.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Jakub Ludwik Sobieski (1667-1737), książę na Oławie

      Pierworodny hetmana wielkiego Jana Sobieskiego i Marii Kazimiery de la Grange d’ Arquien przyszedł na świat w Paryżu 2 listopada 1667 r. Zdrowe i tłuste niemowlę otrzymało imiona Jakub (po dziadku – kasztelanie krakowskim) oraz Ludwik (na cześć Ludwika XI

      Czarno biały portret w owalnej ramie Jakuba Ludwika Sobieskiego. Mężczyzna w średnim wieku w dużej, jasnej peruce na głowie. Patrzy na wprost. Ubrany w historyczny strój. Na szyi wisor na wstędze. Ciemne tło.
    • Silva Rerum

      Bogusław Radziwiłł: „żebym był jako dzięcioł”

      Na rycinie Konrada Götkego stanowiącej frontyspis panegiryku K.J. Wojsznarowicza Parentalis splendor… (Wilno 1647), obok heroizowanych antenatów ukazanych w zbrojach, duchownych oraz przedstawicieli mody stricte sarmackiej, w strojach zachodnioeuropejskic

      Portret mężczyzny z długimi włosami i wąsem. Jest to grafika, która szczegółowo oddaje wszystkie cechy charakteru modela. Pod portretem napis: Boguslau Radzivil D.G.
    • Silva Rerum

      Panny na wydaniu. Polityka mariaży Ludwiki Marii Gonzagi

      O tym jak wymyślne i sprytne politycznie były pomysły królowej Ludwiki Marii Gonzagi (1645–1667), świadczy polityka mariaży jej fraucymeru. Królowa lubiła otaczać się rodaczkami. Wiele z nich towarzyszyło jej podczas podróży poślubnej do Polski (1645 r.)

      Portret kobiety w jasno błękitnej sukni, z dużym dekoltem, zdobionym granatowymi kwiatami. Kobieta ma spięte do tyłu włosy, na szyi perły. Portret namalowany z dbałością o szczegóły, jednak widać niedoskonałości anatomiczne modelki. Jest to portret Ludwiki Marii Gonzagi.

    Słowa kluczowe