Proski Samuel (1636-1710)

Proski Samuel (1636-1710)

Proski Samuel (1636-1710) kawaler maltański, dyplomata. Starając się o przyjęcie do zakonu Kawalerów Maltańskich zaciągnął się do służby na weneckich galerach, kilka lat przebywał na śródziemnomorskich wyspach Krecie, Korfu i Malcie. Wtedy zapewne nauczył się języków: niemieckiego francuskiego i holenderskiego, znał tez turecki. Wróciwszy do Polski wysłany został do cesarza z oznajmieniem o elekcji Jana Sobieskiego (1674). W r. 1677 wszedł w skład wielkiego poselstwa do Turcji, towarzyszył posłowi, wojewodzie chełmińskiemu Janowi Gnińskiemu, swojemu wujowi. W Konstantynopolu prowadził z polecenia wuja rozmowy z dostojnikami tureckimi. Spisał szczegółowy diariusz z podróży i pertraktacji wielkiego posła.

W r. 1678 został w Turcji jako polski rezydent przy wielkim wezyrze Kara Mustafie. W tym roku, na wyraźny rozkaz wezyra towarzyszył mu w wyprawie przeciw Rosji. Pozostawił pisemną relację także z tej ekspedycji. Swoich doniesieniach do Polski Proski opisywał słabość Turcji i sugerował, że natychmiastowe podjęcie kroków militarnych mogłoby doprowadzić nawet do zdobycia Konstantynopola. Jan III był niezadowolony z rezydenta, któremu nie udało się uzyskać żadnych realnych ustępstw ze strony Turcji. Wezyr zabrał go ze sobą na wyprawę w r. 1683, a na wiadomość o sojuszu polsko-austriackim polecił zakuć w kajdany. Proski był więziony w obozie Kara Mustafy pod Wiedniem, a następnie odesłany do Adrianopola.

Uwolniony w II połowie 1684, w r. 1685 odesłany do Polski, zaraz po powrocie zaczął, za zezwoleniem papieża, starania o przyznanie tytułu kawalera maltańskiego; używał go już w Turcji, ale nielegalnie. Po pewnych kłopotach związanych z zakwestionowaniem jego szlachectwa, od r. 1688 mógł już oficjalnie tytułować się kawalerem maltańskim.

W r. 1690 został stałym posłem polskim we Wiedniu, miał swój udział w staraniach o małżeństwo królewicza Jakuba z Jadwigą Elżbietą neuburską, zawiózł jej pierścień od narzeczonego. Na bieżąco donosił Janowi III o wydarzeniach na dworze wiedeńskim, prowadził też korespondencję z królewiczem Aleksandrem. Uczestniczył w elekcji Augusta II w r. 1697 i został wysłany do Wiednia z oznajmieniem o niej. W roku następnym udał się na Maltę, a potem do Rzymu, skąd przywiózł w r. 1701 relikwie kilku świętych dla poznańskich jezuitów.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Hieronim August Lubomirski (1648-1706) – kawaler maltański

       Rodzice przeznaczyli Hieronima Lubomirskiego do stanu duchownego, ale on wybrał karierę wojskową. Był kawalerem maltańskim i ostatnim polskim krzyżowcem, który swą energię i zdolności poświęcił walce z półksiężycem. Dzielnie walczył pod dowództwem Jana S

      Reprodukcja czarno biała obrazu. Przedstawia portret mężczyzny z buławą w ręce. Ubrany w zbroję i płaszcz. W lewej ręce trzyma ptaka. Po prawej stronie hełm z pióropuszem. Jest to Hieronim August Lubomirski.
    • Silva Rerum

      Rzecz o jednym kawalerze maltańskim

      Zakon Kawalerów Maltańskich w obecnych czasach angażuje się głównie w działalność charytatywną. Przed wiekami znany był przede wszystkim z walki z niewiernymi. Szeregi Rycerskiego Zakonu Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego zarówno w przeszłości, jak i o

      Kolorowe zdjęcie. Przedstawia kolumnę z krzyżem maltańskim w wilanowskim parku.
    • Silva Rerum

      Zaślubiny królewicza Jakuba Ludwika Sobieskiego z księżniczką neuburską Jadwigą Elżbietą

      Z okazji zaślubin królewicza Jakuba Ludwika Sobieskiego z księżniczką neuburską Jadwigą Elżbietą (w roku 1691) ukazuje się w Gdańsku druk okolicznościowy. Jest to poemat poświęcony temu wydarzeniu. Autorem poematu jest Mateusz Praetorius (1635-1704) sekre

      Portret Jakuba Ludwika Sobieskiego. Mężczyzna w średnim wieku w dużej, jasnej peruce na głowie. Patrzy na wprost. Ubrany w historyczny strój. Na szyi wisor na czerwonej wstędze. Ciemne tło.

    Słowa kluczowe