Tyrs

Tyrs

 Dionizos był greckim bogiem wina i płodności, przedstawianym często z tyrsem w ręku i wieńcem z pędów winorośli na głowie.

Na ilustracji obok: 
krater dzwonowy  z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego, ze sceną przedstawiającą Dionizosa z menadą i satyrem. Powstał w IV wieku p.n.e.

Na tym kraterze grecki bóg przedstawiony jest jednak nie z winoroślą, ale z wieńcem oliwnym na głowie! Szyja tego naczynia została również ozdobiona motywem gałązki oliwnej. Tyrs stanowiący atrybut Dionizosa jest przedstawiany jako długa laska (jej kij jest często opleciony pędami bluszczu i winorośli, ale to przedstawienie tyrsu ich nie uwzględnia), zwieńczona stylizowaną szyszką piniową.  

Sosna pinia Pinus pinea pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego i na tym obszarze jest powszechnie uprawiana jako drzewo „owocowe” i ozdobne (uprawy istnieją co najmniej od czasów starożytnych). Jest niezwykle pięknym drzewem iglastym o szerokiej, gęstej, parasolowatej koronie i długich igłach, dorastających do 20 cm długości . W dużej, zbudowanej z grubych łusek szyszce (do 15 cm długości i 10 cm średnicy) powstaje nawet do 100 nasion, zwanych piniolami lub "orzeszkami" piniowymi . Są to duże (do 2 cm długości) i ciężkie nasiona w twardej okrywie nasiennej, ze szczątkowymi skrzydełkami lotnymi (w odróżnieniu od naszej rodzimej sosny pospolitej Pinus sylvestris, której drobne, lekkie nasiona mają wyraźne skrzydełka lotne). Pożywne nasiona pinii były wykorzystywane w celach leczniczych - m.in. jako afrodyzjak. Surowe, prażone lub solone piniole są do dziś chętnie jadane jako smaczna przekąska. Stanowią także główny składnik prawdziwego marcepanu.

 

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Winorośl właściwa. Motywy roślinne na elewacjach pałacu wilanowskiego.

      O symbolice winorośli można pisać bez końca. Ze względu na rodzaj scen przedstawionych na wilanowskim pałacu zajmijmy się bliżej symboliką winorośli w starożytnej Grecji. Roślina ta jest przedstawiana jako atrybut Dionizosa (czyli Bakchosa, rzymskiego Bac

      Bachus i Erygone - płaskorzeźba z pałacu w Wilanowie. Przedsawia półnagą kobietę w otoczeniu amorów.
    • Silva Rerum

      Których urok sprawia, że marmur oddycha

      W XVII i XVIII stuleciu jednym z najchętniej wykorzystywanych w sztuce dzieł literackich były Metamorfozy Owidiusza. Cykle malowideł i płaskorzeźb nawiązujące do mitów opisanych przez rzymskiego poetę stanowiły dekoracje wielu pałaców w całej Europie. W p

      Płaskorzeźba umieszczona nad portalem wejściowym do pałacu. Przedstawia scenę mitologiczną. Z lewej strony młody mężczyzna w zbroi. Pośrodku sceny naga kobieta, która zwraca się w jego stronę. Po prawej stronie amor i druga kobieta w rozwianych szatach.
    • Silva Rerum

      Ogród wilanowski Jana III

      Zespół pałacowo-ogrodowy w Wilanowie króla Jana III, uformowany w latach 1677–1694 według francuskiego typu założenia rezydencjonalnego entre cour et jardin, charakteryzuje się dwudzielnym dziedzińcem od frontu pałacu i rozplanowanym na wspólnej z nim osi

      Stara rycina. Przedstawia widok na ogród oraz mały budynek w ogrodzie. Na pierwszym planie rabatki z kwiatami. Na drugim planie dwie rzeźby amorków. Powyżej schody oraz fontanna. Na niebie dwie chmury a w środku nich są twarze aniołków (wiatrów), które dmuchają na zewnątrz.

    Słowa kluczowe