Dylematy moralne urzędników pocztowych wobec konfederacji targowickiej

Dylematy moralne urzędników pocztowych wobec konfederacji targowickiej

Nie wszyscy wiedzą, że konfederacja targowicka, celem której było zniesienie Konstytucji 3 Maja i powrót do dawnego ustroju, nie została zawiązana w Targowicy. Konfederację tę utworzono pod dyktando Rosji 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu, a w Targowicy położonej nad Siniuchą w województwie bracławskim ogłoszono ją oficjalnie dopiero 14 maja. Targowiczanie wystąpili o pomoc zbrojną carycy Katarzyny II, która miała zagwarantować zniweczenie planów reformatorskich obozu patriotycznego.

Rządy targowiczan kojarzą się z pogwałceniem interesu publicznego w imię partykularnych interesów grupy magnatów, na czele ze Stanisławem Szczęsnym Potockim, Ksawerym Branickim i Sewerynem Rzewuskim, a także z bezprawiem i rabunkiem publicznym oraz bezwzględnym traktowaniem przeciwników politycznych.

Konfederacja targowicka podjęła również działania mające na celu podporządkowanie sobie poczty królewskiej, wydając w tej sprawie 31 maja 1792 roku uniwersał. Dokument asygnował podpisem sam marszałek konfederacji targowickiej, to jest Stanisław Szczęsny Potocki oraz sekretarz związku Dyzma Bończa-Tomaszewski. Uniwersał był jawną próbą ingerencji konfederacji targowickiej w wewnętrzne sprawy poczty, a przede wszystkim aktem znaczącego naruszenia prerogatyw władzy królewskiej. Targowiczanie zobowiązali bowiem wszystkich urzędników pocztowych do złożenia - w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia uniwersału - przysięgi wierności konfederacji, pod groźbą wydalenia z urzędów. Powoływali się oni przy tym na interesa i potrzeby Rzpltey odzyskującej swoją świetność i wydartą wolność. Nie wiemy, jak na ten dokument zareagowali urzędnicy poczty, zobowiązani składać przysięgę jedynie przed królem. Ilu z nich ugięło się przed groźbami targowiczan i wypełniło zalecenia Szczęsnego Potockiego, a ilu straciło swoje stanowiska? Niewątpliwie ta sytuacja była dla urzędników poczty nie lada wyzwaniem i niosła ze sobą szereg dylematów.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Skąd się wzięła trąbka w godle poczty?

      Trąbka jest symbolem niemal wszystkich urządzeń pocztowych na świecie. Skąd ta zadziwiająca kariera? Geneza znaku trąbki pocztowej sięga jeszcze średniowiecza. Posługiwała się nią tak zwana poczta rzeźnicza „Metzgerpost” funkcjonująca na obszarze współcze

      Zdjęcie przedstawia fragment dekoracji pałacu. Nad wejściem, dwa anioły z trąbami podtrzymujące złoty wieniec z szarfą. Powyżej okno. Są to famy z korpusu głównego pałacu w Wilanowie.
    • Silva Rerum

      Dzień Trzeci Maja Roku 1791

       Konstytucja 3 Maja, będąca tylko ogólnym zarysem ustroju państwa i wymagająca szczegółowego opisu zespołu władz centralnych, tylko pozornie była aprobowana przez cały naród. W rzeczywistości zaraz po uchwaleniu Ustawy Rządowej zaczęły się wichrzenia malk

      Grafika z napisem „Dzień Trzeci Maia Roku 1791" i przedstawieniem nagiej kobiety siedzącej przy obelisku i piszącej coś na ziemi. Naokoło sceny wieniec roślinny.

    Słowa kluczowe