Skąd się wzięła trąbka w godle poczty?

Skąd się wzięła trąbka w godle poczty?

Trąbka jest symbolem niemal wszystkich urządzeń pocztowych na świecie. Skąd ta zadziwiająca kariera? Geneza znaku trąbki pocztowej sięga jeszcze średniowiecza. Posługiwała się nią tak zwana poczta rzeźnicza „Metzgerpost” funkcjonująca na obszarze współczesnych Niemiec. Jej posłańcy mieli zwyczaj wygrywać na trąbce melodie, aby zasygnalizować mieszkańcom danej osady lub miasta swoje przybycie po odbiór korespondencji.

Instrument ten bardzo szybko znalazł uznanie w innych krajach. Sama trąbka, jej wygląd, tworzywo, z którego była wykonywana oraz melodie, które na niej wygrywano, ewaluowały wielokrotnie. Bez wątpienia do upowszechnienia tego narzędzia przyczynił się ród Taxisów, który organizował urządzenia pocztowe w wielu państwach europejskich, w tym również w nowożytnej Rzeczypospolitej. W Polsce o trąbce po raz pierwszy wspomina Ordynacya poczty przemyskiej z  lipca 1667 roku. Informacje na temat obowiązku wyposażenia pocztylionów w trąbki zawierają także instrukcje pocztowe z czasów stanisławowskich – ogłoszona w 1764 roku Instrukcya dla IchMi PP Pocztmagistrów Poczt Koronnych y W[ielkiego] X[ięstwa] Lit[ewskiego] oraz Instrukcya dla Officjalistów Pocztowych Tak w Koronie jako y w Wielkim Xięstwie Litewskim z 1 lipca 1777 roku. Bez tego instrumentu  postylioni nie powinni w ogóle wyruszać w drogę, a pocztmistrzowie, stanowiący odpowiednik współczesnych naczelników poczty, mieli obowiązek dbać o to, aby ich pracownicy potrafili wygrywać na niej melodie.

Trąbka pełniła również inną rolę. Przede wszystkim służyła postylionom do odstraszania dzikich zwierząt oraz informowania o potencjalnych niebezpieczeństwach. Niejednokrotnie pozwalała im odnaleźć drogę, gdy zbłądzili w nieznanej sobie okolicy. Na dźwięk melodii wygrywanej na trąbce reagowały psy, a ich szczekanie naprowadzało postylionów na właściwą drogę. Jej sygnał oznaczał także, że na trakcie znajduje się pracownik poczty, któremu należy ustąpić drogi. I w ten właśnie sposób trąbka pocztowa uzyskała stopniowo miano głównego emblematu poczty, a jej wizerunek umieszczano na herbach zdobiących siedziby urzędów pocztowych. Stała się też przedmiotem sporu prowadzonego między Taxisami, którzy zabiegali o nadanie jej rangi symbolu poczty państwowej, a prywatnymi „przedsiębiorstwami” zajmującymi się ekspedycją korespondencji. Spór trwał ponad 300 lat i zakończył się sukcesem poczt państwowych, które utrzymały monopol na jej stosowanie.

Z nazwiskiem Taxis należy wiązać jeszcze jedną ciekawostkę. Przedstawiciel tego rodu Francisco Taxis na polecenie cesarza Maksymiliana I zorganizował w 1516 roku  pierwsze regularne połączenie pocztowe między Innsbrukiem i Wiedniem a Brukselą. Od tego nazwiska i wydarzenia wzięła się też popularna nazwa – taksówki.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Podwód, czyli początki komunikacji na ziemiach polskich

      Pierwsze informacje na temat komunikacji na ziemiach polskich pochodzą z  powstałego na przełomie XIII i XIV wieku „Najstarszego Zwodu Prawa Polskiego” zwanego również „Księgą elbląską”, który reguluje m. in. zagadnienie korespondencji między władcami na

      Obraz olejny. Scena rodzajowa, która rozgrywa się na tle pejzażu. Po lewej stronie dom lub karczma, przed nią ludzie. Na środku obrazu stoi biały koń, którego prowadzi kobieta. Przy koniu siedzi pies. Po prawej stronie na ziemni siedzi dziecko.
    • Silva Rerum

      Kamienie węgielne poczty za Władysława IV

      Syn Zygmunta III Wazy, następca tronu Władysław IV był wielbicielem muzyki i mecenasem, choć najczęściej kojarzony bywa z planowaną i nie zrealizowaną ostatecznie wyprawą do Turcji oraz fiaskiem polityki wobec Kozaczczyzny, której efektem było powstanie B

      Obraz olejny. Przedstawia mężczyznę ubranego w czarną zbroję z wysokimi butami. Stoi w lekkim rozkroku. W prawej ręce trzyma szablę, która sięga ziemi. Stoi przy stole nakrytym czerwonym płótnem na którym znajduje się korona i hełm. Po prawej stronie pejzaż. Jest to portret Władysława IV.

    Słowa kluczowe