Jana Kazimierza zabiegi o reformę poczty

Jana Kazimierza zabiegi o reformę poczty

Panowanie Jan Kazimierza Wazy było napiętnowane pasmem klęsk i niepowodzeń, jakie dotknęły Rzeczpospolitą. Walki z Kozakami, potop szwedzki oraz wojny z Rosją spowodowały zniszczenie kraju, ubytki terytorialne oraz osłabienie autorytetu władzy monarszej i państwa.  Nie znaczy to jednak wcale, że Jan Kazimierz nie zabiegał o reformy ustrojowe Rzeczypospolitej oraz obronę interesów państwa na arenie międzynarodowej, choć jako jedyny władca dobrowolnie abdykował z tronu Rzeczypospolitej.

Jan Kazimierz był też reformatorem poczty. Za jego panowania, w 1659 roku, wydano na sejmie warszawskim ordynację w sprawie poczty, która zobowiązywała miasta do uiszczenia ówczesnemu kierownikowi poczty, Karolowi Montelupiemu (Wilczogórskiemu), zaległych podatków z prawem ich dochodzenia przed sądem. Montelupi chętnie korzystał z tej możliwości i pozwał do sądu m. in. władze Nowego Sącza i Czchowa. Po śmierci Karola Montelupiego w 1662 roku zarząd nad pocztą sprawowała przez kilka miesięcy jego żona – warszawska mieszczka Barbara, z domu Strubicz.

Jan Kazimierz uregulował również w latach 1649 – 1650 funkcjonowanie poczty w Wielkim Księstwie Litewskim. Reskryptem z 1654 roku ustanowił królewskiego pocztmistrza w Gdańsku zwierzchnikiem całej gdańskiej poczty, co miało niebagatelne znaczenie w związku z trwającymi przez całe dziesięciolecia sporami na tym tle z Prusami. Z inicjatywy Jana Kazimierza pocztmistrzem w tym mieście został Franciszek de Gratta, syn zamożnego kupca gdańskiego, dworzanina Marii Ludwiki. Podlegał on wyłącznie królewskiej jurysdykcji, a jego zadaniem była organizacja łączności pomiędzy Gdańskiem a Warszawą. W 1661 roku Franciszek de Gratta został dożywotnio nominowany przez Jana Kazimierza na funkcję Generalnego Pocztmistrza Prus Królewskich, Kurlandii, Żmudzi i Inflant z siedzibą w Gdańsku. Pełnił on swoje stanowisko aż do śmierci w 1676 roku, a po nim objął je jego syn Paweł, koniuszy inflancki. Jan Kazimierz dostrzegał ogromne znaczenie Gdańska w systemie komunikacyjnym Rzeczypospolitej i starał się zabezpieczyć w tym mieście polskie interesy, a tym samym doprowadzić do osłabienia wpływów Prus.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Polska, czyli włoska. Geneza i rozwój regularnej komunikacji pocztowej w Polsce

      Początki regularnej komunikacji pocztowej sięgają czasów panowania Zygmunta Augusta. Po śmierci swej matki, królowej Bony Sforza, władca ten uruchomił stałe połączenie między Krakowem i Wenecją przez Wiedeń i Graz (18 X 1558 r.). Jedną z przesłanek, jaką

      Stara rycina. Przedstawia popiersie mężczyzny z profilu. Jest to król Zygmunt August w koronie na głowie, rycina Virgiliusa Solisa. Król ubrany w zbroję. Wizerunek króla ujęty w owalną, zdobioną ramę, na której znajdują się łacińskie opisy oraz herby i dwa godła z orłem.
    • Silva Rerum

      Kamienie węgielne poczty za Władysława IV

      Syn Zygmunta III Wazy, następca tronu Władysław IV był wielbicielem muzyki i mecenasem, choć najczęściej kojarzony bywa z planowaną i nie zrealizowaną ostatecznie wyprawą do Turcji oraz fiaskiem polityki wobec Kozaczczyzny, której efektem było powstanie B

      Obraz olejny. Przedstawia mężczyznę ubranego w czarną zbroję z wysokimi butami. Stoi w lekkim rozkroku. W prawej ręce trzyma szablę, która sięga ziemi. Stoi przy stole nakrytym czerwonym płótnem na którym znajduje się korona i hełm. Po prawej stronie pejzaż. Jest to portret Władysława IV.
    • Silva Rerum

      Poczta polska w oczach cudzoziemców

      W XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej podróżowanie nie było rzeczą przyjemną ani łatwą. Miało to związek z bardzo słabą jakością dróg oraz stanem mostów i grobli. Osoby podróżujące po ówczesnej Rzeczypospolitej musiały zabierać ze sobą w drogę kucharza, zasta

      Stara mapa.

    Słowa kluczowe