Nieudany zamach stanu. Spisek stronnictwa francuskiego przeciwko królowi Michałowi
Nieudany zamach stanu. Spisek stronnictwa francuskiego przeciwko królowi Michałowi - Galeria zdjęć
Rok 1669 był porażką polityki Ludwika XIV wobec Rzeczypospolitej. Wieloletnie zabiegi królowej Ludwiki Marii Gonzagi i Jana Kazimierza Wazy prowadzące do uzyskania poparcia dla francuskiego kandydata na tron Polski przegrały w obliczu narastających w kraju animozji do cudzoziemców. Wybór Michała Korybuta Wiśniowieckiego na następcę po Janie Kazimierzu przekreślił na kilka lat oficjalne stosunki Polski i Francji. Nie bez znaczenia było też przystąpienie monarchy do domu Habsburgów przypieczętowane mariażem z arcyksiężniczką Eleonorą, siostrą cesarza Leopolda I.
Ludwik XIV rozczarowany wyborem mizernej postaci i słabej osobowości Wiśniowieckiego przystąpił do działań odwetowych. Nie posiadając w Warszawie oficjalnego przedstawicielstwa dyplomacji, wysyłał swoich szpiegów na teren Rzeczypospolitej. Stronnictwo francuskie dawniej utrzymujące swą silną pozycję przy władcy teraz przeszło do aktywnej opozycji jako malkontenci. Adherenci Francji (arcybiskup Prażmowski, Jan Sobieski, Jan Andrzej Morsztyn) podsycali w Polsce nastroje antykrólewskie. Celem działań opozycji była detronizacja nieudolnego króla Michała i wprowadzenie na tron francuskiego kandydata księcia Longueville. Nie brakowało też zwolenników pomysłu zabicia polskiego króla, chociaż Król Słońce osobiście nie popierał tych zamiarów. W 1670 r. jeden z korespondentów francuskich, dawny dworzanin Jana Kazimierza Wazy, donosił ministrowi spraw zagranicznych Francji, że w Polsce nie brakuje takich, którzy ważyliby się pozbawić życia panującego. Sposobem na morderstwo miało być użycie specjalnej trucizny. W Gdańsku agenci Baluze i Roger Akania oczekiwali przybycia Francuza.
Szczęśliwie zamysł, który trącił haniebną zdradą stanu i wielką aferą, został w szybkim czasie wykryty. Kopia pisma księcia Longueville'a (skierowanego do polskich spiskowców) została przechwycona. Na liście tej nie pojawiło się nazwisko Sobieskiego. Zdrajcy razem ze wspomnianym panem Baluzem nie mogli dłużej przebywać na terytorium kraju. W 1670 r. na sejmie szlachta zażądała kar dla malkontentów. Ich losy były zagrożone, co też skłoniło ich do decyzji opuszczenia granic Rzeczypospolitej. Efektem knowań malkontentów były nastroje wojny domowej pomiędzy podzieloną szlachtą a zwalczającymi się oponentami (konfederacja gołąbska). Szybko jednak zapomniano o całej aferze. Wewnętrzny kryzys kraju pogłębił się w 1672 r. w wyniku ataku Turcji na Rzeczpospolitą.
Polecane artykuły
-
Niefortunny wybór
19 czerwca 1669 r. zgromadzona na polu elekcyjnym na Woli szlachta, odrzucając obce kandydatury, jednogłośnie okrzyknęła królem „Piasta” Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Wieść niosła, że imię Piasta wyszło z Wielkopolski, po tym jak wśród zgromadzonych w
-
Ludwik XIV i jego plany wobec Rzeczypospolitej
W XVII w. Rzeczpospolita zajmowała szczególne miejsce w polityce zagranicznej Francji. Rozwój stosunków między obu krajami przypadł na drugą połowę stulecia i objął swym zasięgiem dziedziny polityki, gospodarki oraz kultury. Dotychczas kwestie Europy Środ
-
Mieszczanin szlachcicem. Antoni Baluze (1618–1681)
Dyplomacja Ludwika XIV posiadała w drugiej połowie XVII w. na polskich terenach licznych dyplomatów i jeszcze większą liczbę agentów. Antoni Baluze był jednym z nich, reprezentantem Francji i agentem w jednej osobie. Ten dyplomata i zarazem opozycjonista
