Pieniądze i klejnoty Sobieskich w posagu Marii Klementyny

Pieniądze i klejnoty Sobieskich w posagu Marii Klementyny

Jedną z głównych przyczyn zawarcia przez Jakuba Edwarda Stuarta małżeństwa z Klementyną Sobieską były nadzieje na przejęcie legendarnego majątku Sobieskich. Nie brzmi to ładnie, ale tak było. Stuartowie potrzebowali pieniędzy nie tylko na utrzymanie siebie i swojego dworu, ale również na działania polityczne. Chcieli przecież wrócić na trony Anglii, Irlandii i Szkocji. Ich główne źródło dochodów stanowiły pensje, które otrzymywali od władców niektórych państw europejskich. Jakub Edward dostawał pieniądze od papieży oraz władców Francji i Hiszpanii, ale dwaj ostatni często zalegali z wypłatami. Na pensje, przynajmniej w niektórych latach, mogli liczyć także jego synowie – w 1744 r. władze francuskie wypłaciły Karolowi kwotę 1,8 tys. funtów. Mnóstwo pieniędzy, lecz nie dla najstarszego syna króla Anglii.

Małżeństwo z Klementyną dawało szansę na finansową niezależność ale, jak często z pieniędzmi, to co wyglądało imponująco na papierze, nie wyglądało równie dobrze w rzeczywistości. Klementyna wniosła imponujący posag – 1,4 miliona liwrów plus 250 tysięcy liwrów, jakie elektor saski był należny jej ojcu. Łącznie równało się to około 118 tys. funtów. Jeszcze więcej pieniędzy miał przynieść spadek po jej ojcu, Jakubie Sobieskim, który umarł w 1737 roku. Scheda składała się z dwóch części. Pierwsza, to tzw. zastaw oławski w wysokości 500 tys. florenów (około 44 tys. funtów), związany z pierwszym małżeństwem Jakuba. Sobieski uczynił legatariuszami na kwotę 400 tys. florenów (ok. 35 tys. funtów) obydwu synów Klementyny, ale ze względu na sytuację polityczną nie mogli oni objąć księstwa oławskiego. Zdecydowano się zatem na odzyskanie zastawu, korzystając z pośrednictwa nuncjusza papieskiego.

Wszystko wydawało się być na najlepszej drodze, ale jeszcze raz dał o sobie znać pech Stuartów. W 1741 r. testament Jakuba Sobieskiego w części dotyczącej zastawu podważyła siostra Klementyny, Maria Karolina, księżna de Bouillon. Prawne rozstrzygnięcie sprawy było pomyślne dla nuncjusza, ale do wyjaśnienia pozostała kwestia podziału zaległych dochodów od zastawu oraz zobowiązań finansowych pozostawionych przez Jakuba Sobieskiego. Sprawy zostały dodatkowo skomplikowane przez wydarzenia na które Stuartowie nie mieli najmniejszego wpływu. W połowie grudnia 1740 r. wojska króla pruskiego, Fryderyka II, zaatakowały Śląsk. Oława przeszła w ręce Hohenzollernów. Kwestie majątkowe trzeba było wyjaśniać od nowa a negocjacje dotyczące zastawu, które trwały do śmierci księcia Karola, nie zostały rozstrzygnięte.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Jak klejnoty koronne Rzeczypospolitej trafiły do Stuartów

      Poza większą częścią zastawu oławskiego, Jakub Sobieski zostawił spadkobiercom – Karolowi i Henrykowi, także wspaniałą kolekcję klejnotów. Sama Klementyna Sobieska przywiozła do Rzymu klejnoty, których wielkość i piękno przewyższały wszystko, co posiadała

      Portret kobiety w srebrnej, zdobnej sukni z dekoltem i czerwonym płaszczu. Kobieta siedzi na wysokim fotelu i podpiera sie lewą ręką o barierkę balkonu. W tle kolumnada i ciemna kotara. Jest to Klementyna Maria Sobieska.
    • Silva Rerum

      Wyprawy ślubne szlachcianek w dawnej Rzeczypospolitej

      Zapewnienie wydanej za mąż kobiecie odpowiedniego zakresu przedmiotów służących do osobistego użytku nazywano wyprawą. Tradycyjnie składały się na nią biżuteria, ubiory, meble, bielizna, a także inwentarz żywy. Przygotowanie wyprawy planowano z wyprzedzen

    • Silva Rerum

      Klejnoty ze skarbca Rzeczypospolitej w XVII-XVIII w.

      Jednymi z najcenniejszych klejnotów w skarbcu ówczesnej Rzeczypospolitej były korony królewskie. Wykonane były ze złota, ozdobione wieloma szlachetnymi kamieniami i perłami, przedstawiały więc ogromną wartość materialną. Ich dzieje zaś bywały burzliwe.Jed

      Portret mężczyzny w średnim wieku z wąsem. Ogolona głowa, duże i ciemne oczy. Stoi na tle ciemnych murów. Ubrany w strój historyczny. W prawej ręce trzyma zwinięty zwój, lewą opiera na szabli. Z lewej strony na stole leży korona. U góry, po lewej orzeł - symbol Polski. Jest to portret króla Jana Kazimierza.
    • Silva Rerum

      Miłosne klejnoty

      Szmaragdowo-brylantowy pierścień z motywem serca przesłała Maria Kazimiera mężowi pod Wiedeń. Rejestry klejnotów Zygmunta III wymieniają m.in. pierścionek ze szmaragdowym sercem trzymanym przez dwie dłonie oraz inny, z diamentowym odpowiednikiem przeszyty

      Portret kobiety w średnim wieku, ubranej w ciemną suknię i ciemny welon na głowie. Na piersiach ma krzyż i czerwoną kokardkę. Jej twarz jest mocno oświetlona światłem, oczy ciemne, usta czerwone. Lewą rękę podnosi do góry i trzyma w niej mały przedmiot. Na obrazie w lewem górnym rogu znajduje sie herb, po prawej stronie napisy. Jest to portret Aleksandry Tyszkiewiczowej.

    Słowa kluczowe