Stanisław Rewera Potocki (1589-1667) – niefortunny wódz

Stanisław Rewera Potocki (1589-1667) – niefortunny wódz

Re vera (rzeczywiście, w rzeczy samej) – to ulubione powiedzonko Potockiego, od którego otrzymał przydomek Rewera. Żył długo, a jego życie było pasmem dużych klęsk i małych zwycięstw.

Praktykę wojskową odbył pod okiem hetmana Koniecpolskiego. Zdarzały mu się chwile wielkie, ale także klęski, jak ta pod Górznem, podczas wojny o ujście Wisły ze Szwedami. Czas wojaczki przeplatał doglądaniem majątków i wizytami na królewskim dworze. Wyniesienie na hetmaństwo zawdzięczał w równej mierze wierności Janowi Kazimierzowi i klęsce pod Batohem, w której poległ Marcin Kalinowski. Potockiemu przypadło szybkie odtwarzanie wojsk komputowych, na czele których toczył niezbyt pomyślne walki z kozakami. Wobec ataku rosyjskiego wymógł na królu nominację na hetmana wielkiego koronnego. Odwdzięczył się za to zdradą Jana Kazimierza i przejściem do obozu zwycięskiego króla Szwecji Karola X Gustawa. Czyn ten, choć nie przyszedł mu łatwo, dużo go kosztował. Pomimo zmiany stanowiska i zawiązania konfederacji tyszowieckiej, stracił zaufanie polskiego władcy oraz ważny głos w sprawach armii, o której decydowali Stefan Czarniecki i Jerzy Lubomirski. Walczył w przegranej bitwie warszawskiej i poniósł porażkę w starciu z księciem Siedmiogrodu Jerzym II Rakoczym, który włączył się do wojny po stronie Szwedów. Zrewanżował się jednak i wespół z Lubomirskim zmusił do kapitulacji Siedmiogrodzian pod Międzybożem. W wojnie przeciwko Moskwie odegrał niezwykle ważną rolę. Zablokował obóz Rosyjski pod Lubarem, a w tym czasie Lubomirski odparł kozacką odsiecz. Wkrótce potem Rosjanie skapitulowali, ale zwycięstwo i tak przypisano Lubomirskiemu.

Podczas rokoszu Lubomirskiego wyraźnie stanął po stronie monarchy, popierając jego plany reformy vivente rege. Niestety, nie miał dużego autorytetu wśród żołnierzy i nie udało mu się przeciągnąć ich na stronę Jana Kazimierza. Klęska rojalistów pod Mątwami (1666) nie obciąża go, ponieważ dowództwo sprawował Jan Sobieski, który lekceważył rady starego hetmana. Wkrótce potem Rewera zmarł, pozostając w pamięci jako nienajlepszy wódz, ale za to wierny stronnik króla.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Potoccy - zarys dziejów rodu

      Potoccy, jeden z najmożniejszych rodów w dziejach Rzeczypospolitej, wywodzili się ze wsi Potok w województwie krakowskim. Współwłaściciel tej wsi Jakub Potocki przeniósł się w pierwszej połowie XVI w. do województwa ruskiego, ożeniwszy się z pochodzącą z

      Srebrny kubek z herbem Pilawa.
    • Silva Rerum

      Andrzej Potocki (zm. 1691) – zwycięzca spod Zinkowa

      Doświadczenie wojskowe zdobywał pod okiem ojca hetmana Stanisława "Rewery".  Walczył następnie z kozakami na Ukrainie. Na czele własnej chorągwi wziął udział m.in. w zwycięskiej bitwie pod Beresteczkiem. Służąc pod wodzą Stefana Czarnieckiego,  bił się ze

      Portret młodego mężczyzny z wąsem, ogolonego na łyso. Ma duże, lekko skośne, piwne oczy i  malinowe, wyraźnie zarysowane usta. Ubrany jest z szary żupan i czerwony płaszcz spięty na ramieniu ozdobną pasmanterią. Jest to Portret Andrzeja Potockiego.

    Słowa kluczowe