Życie na wygnaniu prawnuków Jana III

Życie na wygnaniu prawnuków Jana III

Życie na wygnaniu Karola Edwarda Stuarta i jego brata, Henryka Benedykta Stuarta  było pełne problemów. Jednym z największych było bezustanne zainteresowanie nimi ze strony Londynu. Powód był prosty – Stuartowie stanowili zagrożenie dla porządku politycznego, a do tego mieli na Wyspach Brytyjskich wielu zwolenników. Władze brytyjskie skupiały uwagę na dwóch kwestiach. Pierwsza, to zbieranie informacji o Stuartach. Na ich dworze oraz w otoczeniu roiło się od szpiegów. W Rzymie jednym z najcenniejszych agentów był kardynał Giulio Alberoni, który zrobił bardzo dużo, aby podsycić spór Klementyny z mężem. W następnych latach, w otoczeniu Karola Edwarda szczególnie niebezpiecznym szpiegiem, o pseudonimie „Pickle”, okazał się Aleistair MacDonell.

Każda informacja o synach Marii Klementyny Sobieskiej i Jakuba Edwarda Stuarta była warta sprawdzenia i to nawet wtedy, gdy nie stanowili już realnego zagrożenia. W 1753 r. posłowi brytyjskiemu w Dreźnie polecono wysłać szpiega na Śląsk tylko po to, aby przekonać się, czy Karol Edward rzeczywiście, jak głosiła plotka, odwiedził Śląsk. Władze brytyjskie dokładały również starań, aby utrudnić życie Stuartom. W traktatach pokojowych z Francją nalegały, z powodzeniem, na klauzule zabraniające Stuartom nie tylko pobytu, ale i wjazdu do Francji. Nacisk wywierano również na inne państwa – w 1737 r. cesarz nie zgodził się na przejazd Karola Edwarda przez terytorium cesarstwa w planowanym wyjeździe do Rzeczpospolitej. Nawet władcy małych państw niemieckich czy włoskich nie byli wolni od nacisków. W 1749 r., władze Wenecji, nie chcąc pogorszenia stosunków z Wielką Brytanią, nie wyraziły zgody na pobyt Karola na terytorium Republiki. W tym samym roku wystarczyła plotka o spodziewanej wizycie Karola Edwarda w Rzeczpospolitej, aby poseł brytyjski poinformował króla Augusta III, że król brytyjski „nie zniesie” pobytu Karola na jej terytorium. Z czasem obawy władz w Londynie wobec jakobitów zmalały i to do tego stopnia, że w 1784 r. zwrócono majątki dziedzicom uczestników powstania z lat 1745-46.

Ale obawy wobec Stuartów pozostały i to nawet na „drugim końcu świata”. Kiedy w styczniu 1788 r., pierwsi brytyjscy koloniści wylądowali w Australii, w późniejszym stanie Nowa Południowa Walia, gubernator Arthur Phillip złożył przysięgę, że nie podejmie żadnych działań zmierzających do przywrócenia Karola Edwarda na tron Anglii. Całkiem nieźle jak na prawie 70-letniego, schorowanego człowieka, który umarł kilka dni później, 30 stycznia 1788 r.

Polecane artykuły

1 / 3
    • Silva Rerum

      Mocarstwa europejskie i „sprawa jakobicka”

      Poza „jakobitami” i niektórymi politykami ze stronnictwa torysów, Stuartowie opierali swoje nadzieje powrotu na trony Anglii, Szkocji i Irlandii na współpracy z władcami europejskimi. Najważniejsze było poparcie ze strony Francji. Jakub II/VII uciekł w 16

      Portret kobiety w srebrnej, zdobnej sukni z dekoltem i czerwonym płaszczu. Kobieta siedzi na wysokim fotelu i podpiera sie lewą ręką o barierkę balkonu. W tle kolumnada i ciemna kotara. Jest to Klementyna Maria Sobieska.
    • Silva Rerum

      Czy prawnuk Jana III był w Rzeczypospolitej?

      Pomijając fakt, że matką Karola Edwarda Stuarta była Maria Klementyna Sobieska,  wnuczka króla Jana III Sobieskiego, w życiu księcia kilkakrotnie przewijał się wątek polski. Pierwsze plany polityczne związane z Polską pojawiły się, gdy Karol był kilkuletn

      Portret kobiety w srebrnej, zdobnej sukni z dekoltem i czerwonym płaszczu. Kobieta siedzi na wysokim fotelu i podpiera sie lewą ręką o barierkę balkonu. W tle kolumnada i ciemna kotara. Jest to Klementyna Maria Sobieska.
    • Silva Rerum

      „Piękny książę Karolek” i rządy w Londynie – Karol Edward Stuart, prawnuk Jana III

      Stuartowie wiedzieli, że są bezustannie śledzeni przez rząd brytyjski. Największą pomysłowością w ukrywaniu się przed szpiegami, nie tylko brytyjskimi, wykazał się Karol Edward (syn Marii Klementyny Sobieskiej i prawnuk Jana III) wielokrotnie wyprowadzają

      Karta z książki. Przedstawia herb. Pod rysunkiem napis: Herby Stuartów i Sobieskich, według współczesnej ryciny.

    Słowa kluczowe