„Polacy rzadko doskonale umieją gadać po francusku”. Nauka języków w czasie edukacyjnych wojaży
„Polacy rzadko doskonale umieją gadać po francusku”. Nauka języków w czasie edukacyjnych wojaży - Galeria zdjęć
„Peregrinationis inter alios fructus ten jest primarius: uczenie się języków cudzoziemskich” – pisał w 1646 r. wojewoda ruski Jakub Sobieski (1591–1646) w instrukcji do wyruszających właśnie w zagraniczną podróż edukacyjną synów Marka i Jana – przyszłego króla. Troskliwy ojciec podkreślał znaczenie opanowania języków obcych wspominając zapewne własne młodzieńcze nauki i zagraniczną podróż po Europie, podczas której dotarł w najdalsze krańce kontynentu odwiedzając Paryż, Londyn, Lizbonę, Madryt i Rzym. Jakub Sobieski już w rodzinnym domu poznał język ruski, a podczas nauk pobieranych w Zamościu i Krakowie studiował łacinę i grekę. W czasie peregrynacji z lat 1607–1613 przyszły wojewoda ruski nie tylko podziwiał „cudze kraje”, ich kulturę i obyczaje, ale poznawał kolejne nowożytne języki, po powrocie do Rzeczypospolitej władając już biegle niemieckim, francuskim, włoskim, hiszpańskim i łaciną. Sobieski przywiązywał wielką wagę do kompetencji językowych, przydatnych zarówno w późniejszym życiu dworskim, na arenie politycznej, jak i w służbie wojskowej. Lekcje języków obcych zagościły również na stałe w programie edukacyjnych jego synów. Już w czasie pobytu na Akademii Krakowskiej młodzi Marek i Jan mieli poznawać nie tylko łacinę i grekę, ale także niemiecki, francuski, włoski, a nawet turecki. Dopełnieniem takich krajowych nauk dla szlacheckich i magnackich elit stawała się grand tour, wielka zagraniczna podróż po Europie, podczas której młodzieńcy mieli możliwość doskonalenia językowych umiejętności.
Wskazówki dotyczące nauki języków obcych były stałym elementem wielu rodzicielskich instrukcji spisywanych dla potomków wyruszających do Paryża czy Rzymu. Młodzieńcy zazwyczaj już z krajowych kolegiów wynosili znajomość języków klasycznych, toteż w licznych podróżnych zaleceniach rodzice lub opiekunowie kładą nacisk na naukę języków nowożytnych – niemieckiego, francuskiego i włoskiego, choć marszałek wielki koronny i znakomity poeta Stanisław Herakliusz Lubomirski (1642–1702) wysyłając w 1699 r. na zachód Europy synów Teodora i Franciszka zalecał im zapoznanie się także z językiem hiszpańskim. W trakcie każdego edukacyjnego wojażu doskonalono znajomość łaciny żmudnie pracując nad >
Realizacja działań online w ramach programu „Kultura Dostępna”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
