Potocki Jan (1761-1815)
Potocki Jan (1761-1815) - Galeria zdjęć
Potocki Jan (1761-1815), pisarz, podróżnik, historyk i językoznawca. Był synem Anny Teresy z Ossolińskich i Józefa Potockiego, bratem Seweryna i Marii Anny Krasickiej. Kształcony przez Szwajcarów i Francuzów, pisał najchętniej po francusku, polski znał słabo. Dzieciństwo spędził w dobrach rodziców na Ukrainie, od wczesnej młodości podróżował, był w Szwajcarii, w Austrii (służył w wojsku), z Włoch wybrał się w r. 1779 do Tunisu, był na Malcie i jako kawaler maltański walczył z piratami berberyjskimi, zwiedził Hiszpanię. Postanowił napisać historie całego świata, studiował języki, badał zabytki. W r. 1784 zwiedził Konstantynopol, był w Egipcie. Po ślubie w Warszawie, z Julią z Lubomirskich (córką księżnej marszałkowej Elżbiety z Czartoryskich), wrócił do Francji, zwiedzał Włochy, Holandię, Anglię. Wrócił do Polski w roku zwołania Sejmu Wielkiego, został posłem (z woj. poznańskiego) i rozpoczął ożywianą działalność publicystyczną, a nawet założył drukarnię, w której wydawał pisma polityczne (także własne) i utwory literackie. Równocześnie intensywnie pracował nad wczesnymi dziejami Sarmacji, których 5 tomów ukazało się w l. 1789-92. Duch niespokojny, wyruszył z Warszawy do jakobińskiego Paryża, potem przez Hiszpanię do Maroka, skąd przez Lizbonę, Londyn i Paryż powrócił do Warszawy (1792), lecz potem wycofał się z życia publicznego i intensywnie pracował nad pradziejami Słowian, Scytów i Sarmatów. Po śmierci Julii ożenił się z Konstacją Potocką, córką Szczęsnego. Wszedł do służby rosyjskiej (1802) i starał się przekonać cara Aleksandra I i jego doradców do swych planów zorganizowania polityki wschodniej. Był członkiem poselstwa, wysłanego w 1805 r. do Chin. Jego memoriały, erudycyjne prace naukowe nie zostały rozpowszechnione. Natomiast prawdziwe uznanie, choć dopiero wiele lat po samobójczej śmierci (1815) przyniosła mu napisana po francusku powieść „Rękopis znaleziony w Saragossie”.
Polecane artykuły
-
Rękopis znaleziony w Hiszpanii – Iberyjskie podróże Jana Potockiego
Jan Potocki (1761-1815), jeden z najbardziej znanych polskich obieżyświatów epoki nowożytnej i przełomu wieków XVIII i XIX, dotarł w swoich podróżach turystycznych i wyprawach naukowych na trzy kontynenty. Bawił także kilkakrotnie na Półwyspie Pirenejskim
-
Potockiego kłopoty z cenzurą
Podczas przeprowadzania kontroli druków urząd marszałkowski nie traktował jednakowo wszystkich „inkryminowanych” wydawców. Ci mniej wpływowi nie mogli liczyć na wyrozumiałość, a decyzja była podjęta szybko i nie podlegała rewizji. Inaczej było z najważnie
-
Moda, polityka i patriotyzm
W czasach stanisławowskich mamy do czynienia z ciekawym zjawiskiem krótkotrwałego odrodzenia popularności mody narodowej. Jego apogeum przypadło na pierwsze lata sejmu czteroletniego. Strój narodowy stał się znakiem rozpoznawczym antykrólewskiej i antyros
