Prywatne próby kodyfikacji prawa wykorzystywane w praktyce sądowej
Prywatne próby kodyfikacji prawa wykorzystywane w praktyce sądowej - Galeria zdjęć
Szlachecki ruch egzekucyjny dążył do skodyfikowania polskiego prawa. Starania egzekucjonistów rozbiły się jednak o sprzeciwy możnych i Kościoła, niechętnych zmianom prawa. Brak kompleksowego zbioru praw doprowadził jednak do powstania szeregu prac prawniczych, które były prywatnymi próbami kodyfikacji polskiego prawa. Prace te, pomimo nieoficjalnego charakteru, były pomocniczo wykorzystywane w orzecznictwie dawnej Polski.
Kompleksowego ujęcia prawa staropolskiego dokonał Jakub Przyłuski, który napisał „Leges seu statuta Ac privilegia Regni Poloniae” (1553). Jego dzieło, stanowiące podstawę do dalszych prac kodyfikacyjnych, było mieszaniną postulatów ruchu egzekucyjnego, polskich praw, ale poprzez układ widać w nim było wpływy prawa rzymskiego. Znalazło to odzwierciedlenie chociażby w przyjętej systematyce (personae, res, actiones). Drugim prawnikiem piszącym w podobnym duchu był Jan Herbut, który w 1570 roku wydał „Statuta Regni Poloniae” oraz kompendium prawa polskiego. Wśród innych prawników, którzy wydawali dzieła poświęcone prawom koronnym, a szczególnie konstytucjom, statutom i przywilejom, można wymienić Stanisława Sarnickiego „Statuta i metryka przywilejów koronnych” (1594), Jana Januszowskiego „Statuta, prawa y constitucie koronne łacińskie i polskie” (1600) .
Wśród siedemnastowiecznych prawników należy wymienić Tomasza Dreszera piszącego o procesie sądowym i systematyzującym wiedzę o ziemskim prawie prywatnym i karnym. Z kolei Mikołaj Zalaszowski i Gotfryd Lengnich zajmowali się prawem publicznym. Grzegorz Czaradzki i Jan Nixdorff pisali o prawie procesowym.
Polecane artykuły
-
Volumina Legum
Dzieła kompleksowego zebrania praw stanowionych, królewskich przywilejów i konstytucji sejmowych podjął się wielce zasłużony dla polskiej kultury pijar Stanisław Konarski, wspierany przez biskupa kijowskiego Józefa Andrzeja Załuskiego. Było to zadanie tru
-
Jacek nad Jackami
Olbrzymim problemem dawnej Rzeczypospolitej była egzekucja wyroków sądowych. Daleka była droga od dekretu do jego realizacji. Niezwykle słaby aparat administracyjny państwa polsko-litewskiego nie był w stanie sprawnie wymierzać sprawiedliwość. Zupełnie be
-
Czy dawna Polska była państwem prawa?
W pisanych w pierwszej połowie XIX w. gawędach Pamiątki Soplicy Henryk Rzewuski przestawił taki oto epizod:„Niejaki Pan Leszczyc z powiatu trembowelskiego na Rusi zakochany bez pamięci w swej siostrzenicy zamieszkał z nią bez ślubu i kościelnej dyspensy.
